Chi nhánh BHTGVN khu vực Đông Bắc Bộ: Thực tiễn hoạt động kiểm tra năm 2015 và một số kiến nghị

Tính đến tháng 11/2015, Chi nhánh đã hoàn thành kiểm tra 90 Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), đạt 100% kế hoạch công tác năm. Trong quá trình xây dựng kế hoạch kiểm tra, Chi nhánh đã chủ động nắm thông tin về kế hoạch thanh tra, kiểm tra của các Chi nhánh NHNN trên địa bàn để tránh trùng lặp thời gian triển khai, đồng thời kịp thời điều chỉnh khi có những phát sinh từ thực tiễn.

 

Nội dung kiểm tra việc tình hình chấp hành các quy định của pháp luật về BHTG:

Đối với việc niêm yết chứng nhận BHTG: Các đơn vị được kiểm tra đều thực hiện niêm yết Chứng nhận BHTG, Nội dung của việc BHTG tại Trụ sở chính và các Phòng giao dịch. Vị trí niêm yết đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin đến người gửi tiền. Tuy nhiên, qua kiểm tra còn phát sinh một vài trường hợp Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) đã thành lập phòng giao dịch và khai trương đi vào hoạt động từ cuối năm 2012 nhưng đến thời điểm kiểm tra vẫn chưa xin cấp bổ sung giấy Chứng nhận BHTG để niêm yết theo quy định. Nguyên nhân do đơn vị thay đổi nhân sự quản trị điều hành không nắm rõ quy định về việc xin cấp bổ sung Chứng nhận.

 

Đối với việc bổ sung hồ sơ pháp lý cho BHTG Việt Nam: Trong thời hiệu kiểm tra các đơn vị được kiểm tra đều có sự thay đổi về hồ sơ pháp lý, đã có khoảng gần 50% đơn vị bổ sung kịp thời cho BHTG Việt Nam để lưu hồ sơ tham gia BHTG. Đối với 50% các đơn vị chưa bổ sung, các đoàn kiểm tra đã yêu cầu các đơn vị nộp bổ sung kịp thời ngay tại thời điểm kiểm tra.

 

Đối với việc chấp hành chế độ thông tin báo cáo: Hầu hết các đơn vị được kiểm tra đều chấp hành tương đối tốt chế độ thông tin báo cáo, chỉ phát sinh một số ít các đơn vị thiếu mẫu biểu theo quy định.

 

Đối với việc tính và nộp phí BHTG: Về cơ bản các đơn vị được kiểm tra đều xác định tương đối chính xác số dư tiền gửi được bảo hiểm hàng tháng, số phí phải nộp hàng quý và chấp hành đúng thời hạn nộp phí BHTG theo quy định. Tuy nhiên, vẫn vẫn tồn tại một số vấn đề, cụ thể: Một số đơn vị chưa loại trừ hoặc loại trừ chưa chính xác số dư tiền gửi không được bảo hiểm khi tính và nộp phí BHTG theo quy định; Một số đơn vị có quý xác định chưa chính xác số dư tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm hàng tháng. Một số đơn vị khấu trừ hoặc bổ sung chưa đúng số phí thừa, thiếu của kỳ trước, tính hoặc nộp sai số học số phí phải nộp. Trong thời hiệu kiểm tra, còn 07/90 đơn vị có kỳ nộp chậm phí so với quy định; 51/90 đơn vị có chênh lệch thừa phí BHTG với tổng số phí nộp thừa là hơn 69 triệu đồng. Nguyên nhân chủ yếu do đơn vị chưa loại trừ tiền gửi không thuộc đối tượng bảo hiểm và 04/90 đơn vị có chênh lệch thiếu phí BHTG với tổng số phí nộp thiếu là 476 ngàn đồng.

 

Trong năm 2015, theo đề nghị của Chi nhánh NHNN trên địa bàn, Chi nhánh đã tham gia cùng kiểm tra, đánh giá thực trạng hoạt động, tiến độ thực hiện phương án tái cơ cấu 01 QTDND, họp bàn hướng xử lý và giải pháp thực hiện phù hợp. Trong quá trình tham gia kiểm tra, cán bộ chi nhánh đã tập trung làm rõ các vấn đề liên quan đến tiền gửi của đơn vị, nắm vững số liệu về tiền gửi, đặc biệt là tiền gửi được bảo hiểm, để sẵn sàng cho phương án chi trả nếu có phát sinh. Kết quả kiểm tra có ý nghĩa rất quan trọng giúp chi nhánh có cơ sở để xác minh những trường hợp gian lận BHTG nếu xảy ra đổ vỡ và phải chi trả cho người gửi tiền.

 

Qua thực tiễn hoạt động kiểm tra tại Chi nhánh trong năm 2015, tác giả đưa ra một số đề xuất, kiến nghị:

Thứ nhất, Luật BHTG có hiệu lực từ năm 2013, nhiều quy định pháp lý liên quan đến hoạt động kiểm tra đã thay đổi về cơ bản so với các quy định cũ. Bên cạnh đó, một số hướng dẫn về kiểm tra đối với NHTM và QTDND tại Quy chế hoạt động của Đoàn kiểm tra ban hành từ năm 2004 theo Quyết định số 59/QĐ-BHTG10, Hướng dẫn hoạt động kiểm tra đối với QTDND số 255/HD-BHTG10 và Hướng dẫn hoạt động kiểm tra đối với NHTM số 234/HD-BHTG114 có nhiều điểm không còn phù hợp với thực tiễn. Chính vì vậy, trong thời gian tới BHTGVN sớm ban hành các văn bản quản trị điều hành về hoạt động kiểm tra để phù hợp với chính sách pháp luật về BHTG và góp phần nâng cao chất lượng nghiệp vụ này.

 

Thứ hai, theo quy định tại Khoản 6 Điều 12 Luật BHTG, các tổ chức tham gia BHTG có trách nhiệm “cung cấp thông tin về tiền gửi được bảo hiểm cho tổ chức BHTG theo định kỳ hoặc theo yêu cầu của tổ chức BHTG”. Do đó, BHTGVN cần kiến nghị NHNN sớm ban hành Quy định về cung cấp thông tin của tổ chức tham gia BHTG cho BHTGVN để nội dung kiểm tra về cung cấp thông tin của các đơn vị được triển khai hiệu quả hơn.

 

Thứ 3, thực tế công tác kiểm tra phát hiện một số đơn vị đã mở phòng giao dịch mới, khai trương đi vào hoạt động nhưng chưa xin cấp bản sao chứng nhận BHTG để niêm yết theo quy định. Do đó, đề nghị BHTGVN rà soát lại hoat động cấp, thu hồi chứng nhận trong toàn hệ thống để kiểm soát việc niêm yết chứng nhận BHTG. Bên cạnh đó, BHTGVN cần kiến nghị NHNN yêu cầu các đơn vị hoàn tất thủ tục xin cấp bản sao chứng nhận BHTG cho các chi nhánh, phòng giao dịch, điểm giao dịch trước khi khai trương đi vào hoạt động.

 

Thứ tư, thực tiễn hoạt động kiểm tra đã chứng minh việc phối hợp chặt chẽ với các Chi nhánh NHNN trên địa bàn có ý nghĩa thiết thực đối với việc nâng cao chất lượng kiểm tra để kịp thời phát hiện các đơn vị có vấn đề trong hoạt động và xác định, khoanh vùng được những trường hợp gian lận BHTG nếu phát sinh chi trả. Do đó, thiết nghĩ các đơn vị của BHTGVN trên toàn hệ thống cần có biện pháp tăng cường hơn nữa công tác phối hợp với NHNN trong quá trình triển khai nghiệp vụ.