Công tác giám sát thu phí tại Chi nhánh BHTGVN khu vực Đông Bắc Bộ

 Từ quý 2/2006, Chi nhánh mở rộng địa bàn quản lý lên thêm 8 tỉnh (Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Lạng Sơn và Bắc Kạn). Cho đến nay, sau khi đã bàn giao lại các đơn vị địa bàn tỉnh Ninh Bình cho Chi nhánh BHTGVN khu vực Bắc Trung Bộ (năm 2012), Chi nhánh đang thực hiện theo dõi thu phí 282 tổ chức tham gia BHTG là QTDND thuộc 11 tỉnh, thành phố (trong đó 09 tỉnh, thành phố có QTDND).

 

Hiện nay, Chi nhánh tiến hành theo dõi thu phí bằng chương trình phần mềm theo dõi thu phí của BHTGVN. Việc kết hợp xử lý kết quả giám sát thu phí với kết quả theo dõi thu phí tạo thuận lợi cho công tác quản lý và chỉ đạo điều hành tại Chi nhánh.

 

Nhìn chung, các tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn Chi nhánh quản lý đều chấp hành tương đối tốt việc lập và gửi bảng tính phí cũng như thời gian nộp phí. Công tác thu phí đối với các tổ chức tham gia BHTG được Chi nhánh thực hiện một cách thường xuyên hàng quý theo đúng quy trình phần mềm theo dõi thu phí của BHTGVN.

 

Chi nhánh bắt đầu chính thức thực hiện giám sát thu phí từ qu‎ý 3/2002. Số phí BHTG được Chi nhánh thực thu của các tổ chức tham gia BHTG trong 6 tháng cuối năm 2002 là khoảng 0,4 triệu đồng và lên hơn 1,6 triệu đồng (năm 2006), khoảng 8 triệu đồng (năm 2011), hơn 20 triệu đồng (năm 2015) và 6 tháng đầu năm 2016 là khoảng 12 triệu đồng. Sự tăng trưởng này cũng thể hiện lượng tiền gửi của người dân tăng tương ứng theo các năm, từ đó nâng cao niềm tin của người gửi tiền, đặc biệt là bà con vùng nông thôn vào các tổ chức tín dụng.

 

Như vậy, số phí thực nộp bình quân của một tổ chức tham gia BHTG trong một quý tăng dần theo các năm, đặc biệt là trong các năm gần đây: khoảng 14 triệu (năm 2014), hơn 18 triệu (2015) và gần 21 triệu (6 tháng đầu năm 2016).

 

Tại mỗi kỳ thu phí, căn cứ vào số liệu giám sát tình hình hoạt động, danh sách tiền gửi loại trừ, số dư tiền gửi được bảo hiểm, kết quả kiểm tra tại chỗ, tình hình thực tế nộp phí và số phí thực nộp, Chi nhánh tiến hành giám sát việc tính và nộp phí BHTG tới từng tổ chức tham gia BHTG, xác định nguyên nhân thừa thiếu, thông báo bằng văn bản tới các tổ chức có sự chênh lệch về phí.

 

Đối với các tổ chức tham gia BHTG mới thành lập, Chi nhánh chủ động hướng dẫn cho các đơn vị tính và nộp phí kỳ đầu tiên để hạn chế thừa hoặc thiếu phí phát sinh. Đối với những đơn vị thường xuyên tính và nộp phí không chính xác, hoặc nộp chậm so với thời gian quy định, Chi nhánh có công văn chấn chỉnh hoặc trực tiếp làm việc, yêu cầu các đơn vị chấp hành tính và nộp phí BHTG đúng thời gian quy định.

 

Tuy nhiên, trong quá trình nộp phí, vẫn còn một số đơn vị có sự chênh lệch thừa, thiếu phí hoặc chậm nộp phí. Nguyên nhân nộp thừa, thiếu chủ yếu là do: đơn vị lấy sai số dư tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm, tính sai số dư tính phí bình quân, tính sai số phí phải nộp hoặc nộp sai số phí so với bảng kê… Đến hết kỳ thu phí qu‎ý 2/2016, tổng số lượt các đơn vị nộp thừa phí qua 15 năm thống kê là 888 lượt với tổng số tiền nộp thừa là 165.515 triệu đồng, tổng số lượt các đơn vị nộp thiếu phí là 714 lượt với tổng số tiền nộp thiếu là 59.604 triệu đồng.

 

Đối với các đơn vị có số tiền nộp thiếu lớn, Chi nhánh đôn đốc để các đơn vị nộp bổ sung ngay trong kỳ thu phí. Tuy nhiên, điều này cũng làm chậm chễ việc giám sát thu phí hàng quý. Từ khi được BHTGVN trao quyền quyết định trong việc xử lý các tồn tại về việc tính và nộp phí BHTG (với số tiền chênh lệch nhỏ hơn 100 nghìn đồng), Chi nhánh đã xử lý linh hoạt theo thẩm quyền, tạo điều kiện thuận lợi cho Chi nhánh trong việc theo dõi, giám sát thu phí cũng như giảm phiền hà cho các đơn vị và được các QTDND rất đồng tình.

 

Trong quá trình nộp phí, một số đơn vị còn chậm nộp phí cho BHTGVN. Nguyên nhân nộp chậm phí chủ yếu là do một số đơn vị chuyển tiền phí qua ngân hàng, ghi nhầm tên đơn vị được thụ hưởng, dẫn đến phải chờ tra soát, một số đơn vị không để ý thời hạn nộp phí hoặc nộp phí sát với kỳ hạn nộp phí…. Chi nhánh đã xem xét nguyên nhân và gửi thông báo xử phạt đối với các đơn vị chậm nộp phí. Tuy nhiên, Chi nhánh miễn phạt cho một số đơn vị chậm nộp phí do nguyên nhân khách quan.

 

 

Theo số liệu thống kê, công tác thu phí tại Chi nhánh đã dần đi vào nề nếp và ổn định, số lượng đơn vị nộp chậm phí gần đây đã giảm rõ rệt. Đó cũng chính là nhờ sự nỗ lực của từng cán bộ giám sát trong Chi nhánh, biện pháp xử lý đúng đắn trong công tác đôn đốc và giám sát thu phí, sự hiểu biết và hợp tác của các tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn.

 

Tuy nhiên, công tác giám sát thu phí các năm qua còn những vấn đề vướng mắc, tồn tại, cụ thể:

- Nguồn số liệu phục vụ cho công tác giám sát kết quả thu nộp phí còn hạn chế, chủ yếu vẫn dựa vào báo cáo cân đối tài khoản bậc III. Mặc dù BHTGVN đã có quy định về việc chấp hành chế độ thông tin báo cáo phục vụ cho công tác thu phí, một số đơn vị vẫn chưa chấp hành nghiêm chỉnh (nộp thiếu hoặc nộp chậm Biểu BH02-Bảng kê số dư tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm). Điều này gây chậm chễ việc giám sát kết quả thu nộp phí BHTG đối với các đơn vị trên địa bàn.

 

- Số lượng tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn lớn, việc gửi báo cáo của một số đơn vị còn chậm, ảnh hưởng đến việc theo dõi tình hình thu phí đối với các tổ chức tham gia BHTG của Chi nhánh.

 

- Một số tổ chức tham gia BHTG không chú ý đến ngày phải nộp phí và chấp nhận phạt chậm nộp cho BHTGVN do số tiền phạt chậm nộp phí không đáng kể hoặc chưa sắp xếp được thời gian cử cán bộ đi nộp phí. Ngoài ra, một số đơn vị chậm nộp phí BHTG thông qua bưu điện do bưu điện chậm chễ trong việc chuyển tiền hoặc thông qua ngân hàng nhưng bị trả lại cho đơn vị do không ghi tên tổ chức tham gia BHTG, chỉ viết tên người nộp phí; ghi sai tên, địa chỉ, số tài khoản người thụ hưởng... Do vậy, Chi nhánh mất nhiều thời gian xác minh nguyên nhân, làm cơ sở cho việc xử lý, đôn đốc đơn vị kiểm tra để thực hiện tiếp các khâu trong quá trình chuyển tiền.

 

- Nhiều cán bộ làm công tác tính và nộp phí tại một số đơn vị chưa hiểu đầy đủ quy định về các đối tượng được loại trừ khi tính và nộp phí BHTG, đặc biệt sau khi Luật BHTG có hiệu lực (mở rộng đối tượng không thuộc đối tượng được bảo hiểm là tiền gửi của cổ đông góp vốn lớn hơn 5% vốn điều lệ). Sau khi Chi nhánh thực hiện kiểm tra tại chỗ, các đơn vị này phát sinh thừa phí BHTG.

 

- Để công tác thu phí đạt được kết quả tốt hơn, Phòng Giám sát tại Chi nhánh tiếp tục phân công cán bộ phụ trách từng tổ chức tham gia BHTG, thực hiện đúng chế độ trong việc theo dõi thu phí và tiếp tục cải tiến ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác giám sát thu phí. Sát với kỳ thu phí, Chi nhánh thường xuyên đôn đốc nhắc nhở các đơn vị chú trọng đến thời gian nộp phí để tránh tình trạng nộp chậm, đặc biệt chú ý hơn đến các đơn vị mới nộp phí kỳ đầu tiên, đồng thời yêu cầu các đơn vị chuyển tiền qua ngân hàng thận trọng hơn nữa khi lập chứng từ chuyển tiền, tránh tình trạng phải tra soát hoặc trả tiền lại cho đơn vị chuyển tiền dẫn đến chậm nộp phí.

 

- Thường xuyên đôn đốc các tổ chức tham gia BHTG thực hiện tốt chế độ thông tin báo cáo bằng văn bản, điện thoại, kiểm tra tại chỗ, hướng dẫn trực tiếp các tổ chức tham gia BHTG nộp phí, đặc biệt là các đơn vị nộp phí kỳ đầu tiên ... Đồng thời, chuẩn bị tốt các khâu trong quá trình thu phí và theo dõi thường xuyên để xử lý kịp thời những vướng mắc trong công tác thu phí.

 

- Để công tác thu phí đạt kết quả cao, Phòng Giám sát tiếp tục sử dụng chương trình phần mềm theo dõi thu phí của BHTGVN kết hợp với số liệu tổng hợp giám sát phí bằng phần mềm excel, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Phòng Kế toán Chi nhánh, Phòng Công nghệ tin học BHTGVN, Phòng Quản lý thu phí và Chi trả BHTGVN xử lý những vướng mắc trong quá trình thu phí.

 

- Đề nghị BHTGVN sớm xây dựng các quy định về chế tài xử lý đối với các đơn vị vi phạm chế độ thông tin báo cáo, quy định mức phạt tiền nộp chậm phí tối thiểu đủ lớn (có tác dụng răn đe) đối với các tổ chức tham gia BHTG chậm nộp phí. Hiện tại, mức phạt nộp chậm rất thấp: 0,05% x số phí nộp cho quý thu phí x số ngày phạt nộp chậm.

 

- Các cơ quan quản lý có thẩm quyền cũng nên sớm ban hành những văn bản và hướng dẫn cụ thể về quản lý thu phí theo mức độ rủi ro, thay thế Biểu mẫu BH02 về số dư tiền gửi được bảo hiểm hiện nay đã không còn phù hợp với các quy định theo Luật BHTG.

 

- Tích cực tuyên truyền, phổ biến các quy định về BHTG tới các tổ chức tham gia BHTG để các đơn vị nắm đầy đủ nội dung và thực hiện đúng quy định.