BHTGVN là tổ chức tài chính Nhà nước, hoạt động theo mô hình Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. BHTGVN được thành lập theo Quyết định số 218/1999/QĐ-TTg, ngày 9/11/1999 của Thủ tướng Chính phủ và chính thức hoạt động từ ngày 7/7/2000. Việc thành lập BHTGVN là sự tiếp nối những chủ trương, quan điểm nhất quán của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
Trên cơ sở đó, Đảng bộ BHTGVN đã được thành lập theo Quyết định số 46-QĐ/ĐUNH, ngày 25/12/2001 của Đảng uỷ cơ quan Ngân hàng Trung ương, tiền thân là Chi bộ cơ sở trực thuộc Đảng bộ cơ quan Ngân hàng Trung ương. Tháng 7/2007, Đảng bộ BHTGVN chính thức được chuyển giao sinh hoạt từ Đảng bộ cơ quan Ngân hàng Trung ương về Đảng bộ Khối DNTW theo chỉ đạo của Bộ Chính trị về cơ cấu tổ chức đảng thuộc Đảng bộ Khối DNTW.
Ngày 27/3/2015, Đảng bộ BHTGVN được nâng cấp thành Đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng theo Quyết định số 3341-QĐ/ĐUK của Ban Thường vụ Đảng ủy Khối. Hiện nay, Đảng bộ BHTGVN có 25 tổ chức đảng trực thuộc, trong đó có 04 đảng bộ cơ sở, 04 chi bộ cơ sở chi nhánh khu vực và 17 chi bộ trực thuộc tại Trụ sở chính.
Từ khi được chuyển giao về trực thuộc Đảng bộ Khối DNTW đến nay, Đảng bộ BHTGVN đã phát triển và lớn mạnh không ngừng cả về số lượng và chất lượng, từ 13 chi bộ vào năm 2007 đã tăng lên 25 đảng bộ, chi bộ như hiện nay. Số lượng Ban Chấp hành Đảng bộ tăng từ 9 đồng chí lên 28 đồng chí, Ban Thường vụ Đảng ủy tăng từ 3 đồng chí lên 9 đồng chí, khẳng định vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng ngày càng được nâng cao.
Ban Chấp hành Đảng bộ BHTGVN luôn phát huy truyền thống đoàn kết, nêu cao tinh thần trách nhiệm; giữ vững nguyên tắc lãnh đạo, vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; phát huy tốt vai trò lãnh đạo toàn diện của tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước; lãnh đạo Đảng bộ thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các nhiệm kỳ đã đề ra.
Công tác xây dựng đảng luôn được Đảng uỷ BHTGVN và các cấp uỷ đảng trực thuộc xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, là tiền đề để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ. Theo đó, Đảng ủy BHTGVN đặc biệt chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức, lối sống trong sạch, năng lực công tác tốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay.
Đồng thời, BHTGVN cũng nỗ lực để nâng cao chất lượng và hiệu quả thực hiện các hoạt động nghiệp vụ, hoàn thiện chính sách BHTG. Trải qua hơn 20 năm hoạt động, được sự quan tâm của Chính phủ, Đảng ủy Khối, Ban cán sự Đảng NHNN, các bộ, ban ngành liên quan, cùng với sự nỗ lực cố gắng, tinh thần đoàn kết thống nhất, chủ động sáng tạo, quyết tâm khắc phục khó khăn, Đảng ủy, tập thể Ban lãnh đạo BHTGVN đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn hệ thống BHTGVN hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, đảm bảo các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh theo Kế hoạch của NHNN đề ra.
Từ nguồn vốn ban đầu được cấp 1.000 tỷ đồng, đến 31/12/2021, tổng tài sản của BHTGVN đạt hơn 82 nghìn tỷ đồng, trong đó Quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt gần 76 nghìn tỷ đồng. Với nguồn quỹ này, BHTGVN có thể đáp ứng chi trả ngay lập tức trong trường hợp cần thiết. Hiện nay, BHTGVN đang bảo vệ cho tiền gửi của người gửi tiền tại 1.283 tổ chức tham gia BHTG, bao gồm 97 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.181 quỹ tín dụng nhân dân, 01 Ngân hàng hợp tác xã, 04 tổ chức tài chính vi mô và thực hiện giám sát 100% các tổ chức tham gia BHTG.
Với sự nỗ lực cố gắng và những thành tích đã đạt được, Đảng bộ BHTGVN đã được công nhận là Đảng bộ trong sạch, vững mạnh trong nhiều năm và vinh dự được trao tặng một số danh hiệu nổi bật như: Bằng khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2007, 2015 của Đảng uỷ Khối Doanh nghiệp Trung ương; Trướng nhân dịp 15 năm ngày thành lập BHTGVN của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối; Cờ thi đua của Chính phủ năm 2007; Huân chương lao động hạng Ba năm 2008; Huân chương lao động hạng Nhì nhân kỷ niệm 20 năm thành lập (2020).
Để tiếp tục thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian tới, Đảng bộ BHTGVN sẽ tập trung làm tốt công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Bên cạnh đó, không ngừng chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh về tư tưởng, chính trị, đạo đức cách mạng, năng lực tổ chức, kiểm tra và thực hiện tốt dân chủ cơ sở; tham gia tích cực vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia, xem đây là nhiệm vụ then chốt, đảm bảo cho thắng lợi của sự nghiệp đổi mới.
Toàn thể cán bộ, đảng viên và người lao động BHTGVN sẽ tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động, dám nghĩ, dám làm, vượt mọi khó khăn; xây dựng Đảng bộ BHTGVN trong sạch, vững mạnh toàn diện; đổi mới sáng tạo, thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển BHTGVN đến năm 2025, tầm nhìn 2030.