Đến cuối năm 2014, tổng số tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi (BHTG) trên địa bàn do Chi nhánh quản lý là 181 đơn vị, gồm: 42 ngân hàng (13 NHTMCP, 26 Chi nhánh NHNN và 03 ngân hàng 100% vốn nước ngoài) và 139 QTDND, giảm 02 đơn vị (01 ngân hàng sáp nhập và 01 Chi nhánh ngân hàng nước ngoài chấm dứt hoạt động) so với cuối năm 2013.
Chi nhánh đã thực hiện giám sát hiệu quả 100% các tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn quản lý, theo dõi, nắm bắt về tình hình tỷ giá, lãi suất huy động, huy động vốn, các tỷ lệ về khả năng chi trả và những thông tin ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG. Định kỳ hàng tháng, quý, Chi nhánh tiếp nhận và phân tích thông tin báo cáo của các tổ chức tham gia BHTG; hoàn thành các báo cáo bằng văn bản, bằng thư điện tử về công tác tiếp nhận thông tin báo cáo, công tác giám sát…; trên cơ sở kết quả giám sát, tăng cường giám sát đối với các đơn vị vi phạm qui định về an toàn trong hoạt động ở mức nghiêm trọng.
Theo kết quả giám sát đến 31/12/2014, đa số các tổ chức tham gia BHTG thuộc địa bàn Chi nhánh quản lý đều có cơ cấu nguồn vốn và tài sản tương đối hợp lý. Nguồn vốn của các tổ chức tín dụng chủ yếu là vốn huy động, từ đó giúp cho các đơn vị chủ động trong hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, vẫn còn một số đơn vị có cơ cấu nguồn vốn chưa hợp lý, hoạt động chủ yếu bằng vốn vay, ảnh hưởng đến hiệu suất kinh doanh. Khối QTDND đã chú trọng tăng trưởng nguồn vốn tự có, đặc biệt là vốn điều lệ để nâng cao năng lực tài chính và mở rộng hoạt động kinh doanh.
Thông qua số liệu giám sát, các chỉ tiêu về nguồn vốn và sử dụng vốn của các tổ chức tham gia BHTG đều tăng so cùng kỳ năm trước. Cụ thể:
Tổng nguồn vốn của 42 ngân hàng và 139 QTDND đều tăng lần lượt là 14,3% và 21,87% so với cùng kỳ năm trước. Nguồn vốn hoạt động bình quân của 01 Quỹ đạt 85,4 tỷ đồng; Vốn điều lệ tăng 15,03% so với cùng kỳ năm trước. Vốn điều lệ bình quân của 01 Quỹ đạt 3.259 trđ (cao gấp hơn 32 lần so với mức vốn pháp định). Đến 31/12/2014, 139/139 QTDND đều đảm bảo mức vốn pháp định theo quy định tại Nghị định 10/2011/NĐ-CP ngày 26/01/2011 của Chính phủ.
Huy động vốn của khối ngân hàng và QTDND đồng loạt tăng 18,9% và 26,90% so với đầu năm. Tình hình cải thiện đối với vốn vay của khối QTDND giảm -24,13% so với cùng kỳ năm trước.
Hoạt động tín dụng: Tổng dư nợ cho vay tăng 9,9% đối với khối ngân hàng và 16,22% đối với khối QTDND so với cùng kỳ năm trước. Trong dư nợ của QTDND chủ yếu vẫn là cho vay ngắn hạn, chiếm 71,01% tổng dư nợ.
Đánh giá về chất lượng tín dụng cho thấy, mặc dù nợ quá hạn, nợ xấu được duy trì dưới mức quy định, nhưng luôn có xu hướng gia tăng. Nợ xấu khối ngân hàng chiếm 2,2% tổng dư nợ, tăng 4%; nợ xấu khối QTDND chiếm 1,01% tổng dư nợ, tăng 38,07% so với cùng kỳ.
Trong bối cảnh nền kinh tế nói chung, hoạt động ngân hàng nói riêng còn nhiều khó khăn, đến 31/12/2014, chênh lệch thu nhập - chi phí của 42 ngân hàng giảm 7,1%, của 139 QTDND giảm 3,69% so với cùng kỳ năm trước.
Về một số chỉ tiêu an toàn trong hoạt động ngân hàng: Đa số các đơn vị thuộc địa bàn Chi nhánh quản lý chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về an toàn trong hoạt động. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít QTDND vi phạm quy định về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung và dài hạn, tỷ lệ đầu tư mua sắm tài sản cố định.
Một số đề xuất kiến nghị
Luật BHTG đã có hiệu lực hơn 2 năm, để phát huy hiệu quả của hoạt động giám sát từ xa, bài viết đưa ra một số đề xuất như sau:
Thứ nhất, cần xây dựng văn bản hướng dẫn Luật, cụ thể là Thông tư quy định việc cung cấp, trao đổi thông tin giữa Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và BHTGVN, làm cơ sở thông tin đầu vào cho hoạt động giám sát từ xa của BHTGVN đối với tổ chức tham gia BHTG;
Thứ hai, để BHTGVN tiếp cận được nguồn thông tin một cách có hệ thống, kịp thời và đầy đủ, cần nghiên cứu và thiết lập một hệ thống mạng tiếp nhận dữ liệu giữa NHNN và BHTGVN. Trước mắt là hoàn thiện phần mềm giám sát, khai thác dữ liệu chính thức từ phần mềm tiếp nhận và quản lý thông tin khách hàng DIVAS-CIS để việc tổng hợp số liệu giám sát được thống nhất trong toàn hệ thống của BHTGVN;
Thứ ba, định kỳ hàng năm, Chi nhánh NHNN các tỉnh chủ động chia sẻ báo cáo kết quả xếp loại các quỹ tín dụng nhằm nâng cao tính hiệu quả trong công tác giám sát từ xa của BHTGVN;
Thứ tư, BHTGVN chủ động phối hợp với NHNN trong việc xử lý, cảnh báo các tổ chức tham gia BHTG có vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh ngân hàng. Đối với những đơn vị vi phạm nghiêm trọng các chỉ tiêu an toàn hoạt động ngân hàng hoặc những đơn vị lỗ lũy kế kéo dài nhưng không có biện pháp khắc phục, qua công tác giám sát, BHTGVN cần kiến nghị với NHNN để Chi nhánh NHNN các tỉnh, thành phố thực hiện: i) cảnh báo trực tiếp tới đơn vị; ii) xây dựng phương án củng cố tổ chức hoạt động hoặc xem xét thu hồi giấy phép hoạt động để tạo môi trường kinh doanh an toàn, lành mạnh cho hệ thống QTDND.
Thứ năm, BHTGVN tiếp tục thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo về công tác chuyên môn nhằm cập nhật và nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ viên chức trong hệ thống.
Thái Huy
Phòng Tổng hợp Chi nhánh BHTGVN tại TP. Hồ Chí Minh
Nguồn số liệu:
- Báo cáo kết quả giám sát Ngân hàng thương mại và khối QTDND quý IV/2014 của Chi nhánh BHTGVN tại TP.HCM