Các đại biểu Quốc hội cơ bản đều đồng tình với những giải pháp mà Đảng, Chính phủ và Quốc hội đã thông qua trong năm 2011, chúng ta đã kiềm chế được lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Đến nay đã đạt được những thành tựu ban đầu, tạo ra tiền đề vững chắc cho những bước đi tiếp theo. Các đại biểu Quốc hội cũng thống nhất. trong thời gian còn lại của năm nay chúng ta vẫn phải kiên trì mục tiêu là kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời phải đạt được tăng trưởng ở mức hợp lý.
Về chính sách tiền tệ, năm 2011 chúng ta thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng và linh hoạt. Mức độ linh hoạt đã được thể hiện ngay từ Quý I/2011. Đến Quý IV năm 2011, khoảng tháng 10, tốc độ tăng trưởng tín dụng ở mức khoảng 10%, Ngân hàng Nhà nước thấy rằng, nếu đạt mức tăng trưởng tín dụng khoảng 17% thì lạm phát của Việt Nam sẽ khoảng 23%. Chính phủ đã bàn rất nhiều và đặt ra quyết tâm đưa lạm phát dưới 20%.
Trong Quý IV, NHNN đã “mở” rất nhiều trong hoạt động tín dụng ngân hàng ngay từ tháng 11, bằng gói giải pháp đó, cộng với việc cung ứng khoảng 80 nghìn tỷ đồng. Do đó, nước ta đã đạt được mức tăng trưởng tín dụng của cả năm 2011 là 14%, trong đó những lĩnh vực quan trọng như nông nghiệp và nông thôn, xuất khẩu tỷ lệ tăng trưởng tín dụng rất cao. Ví dụ xuất khẩu năm 2011 tăng trưởng 34%, trong khi tín dụng ngân hàng cho lĩnh vực xuất khẩu là 58%.
Sản xuất nông nghiệp nông thôn đạt được sản lượng tốt. Năm 2011, tín dụng ngân hàng trong lĩnh vực này mặc dù cả hệ thống tăng trưởng 14%, nhưng cho nông nghiệp và nông thôn là 25% cũng như các lĩnh vực khác. Trong khi đó, những lĩnh vực không được khuyến khích giảm mạnh và ở mức dưới 16% trên tổng dư nợ. Đồng thời, kết thúc năm 2011, ngoài những chỉ tiêu đặt ra, chỉ số ICO nền kinh tế được cải thiện đáng kể. Điều đó thể hiện chính sách tiền tệ đã bắt đầu - không phải "nới lại" vì chúng ta vẫn kiểm soát rất chặt chẽ tăng trưởng tín dụng như đã đặt ra là phải dưới 20%, nhưng cũng đã có những bước “mở ra” để đảm bảo tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý.
Năm 2012, đầu năm chúng ta vẫn kiên trì mục tiêu kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Có rất nhiều yếu tố có thể làm cho lạm phát bùng trở lại. Nhưng ngay từ sau tết (khoảng tháng 2), NHNN nhận thấy đã có những dấu hiệu tích cực và đã liên tục có các chính sách để “nới ra một ít” chính sách tiền tệ. Ví dụ: Đến giữa tháng 3, toàn bộ gói “không khuyến khích sản xuất” đã hầu như được tháo bỏ hoàn toàn, chỉ còn lại 2 đối tượng đưa vào diện không khuyến khích. Một là bất động sản, nhưng trong đó chỉ có nội dung duy nhất là khu công nghiệp, các nội dung khác như xây dựng nhà cho thuê, để bán, xây dựng nhà vào mọi mục đích cũng đã được tháo gỡ; mua nhà dưới mọi hình thức, người thu nhập thấp, người thu nhập trung bình, người thu nhập cao với các loại nhà cũng đã được tháo gỡ v.v...Hai là chứng khoán vì không thể dùng tiền của chính sách tiền tệ để đưa sang thị trường vốn. Nếu điều hành thị trường tiền tệ một cách chặt chẽ, hợp lý thì thị trường chứng khoán tự khắc sẽ phát triển. Diễn biến trên thị trường chứng khoán thời gian qua có phần khởi sắc và ổn định trở lại đã thể hiện nhận định đó là chính xác.
Về cung ứng tiền, từ đầu năm 2012 đến nay, NHNN tung ra một lượng tiền rất lớn: Mua vào 9 tỷ USD, cung ứng ra thị trường 180 nghìn tỷ đồng Việt Nam. Ngoài ra, ngay trong tháng 2, NHNN bơm ra 60 nghìn tỷ đồng để phục vụ các chương trình hỗ trợ nông nghiệp và nông thôn. Đó là chưa kể cuối năm 2011 đã đưa ra 30 nghìn tỷ đồng để cứu trợ các ngân hàng mất khả năng thanh khoản. Chính vì vậy, từ chỗ cuối quý IV/2011 các ngân hàng có nguy cơ đổ vỡ hàng loạt nhưng đến nay thanh khoản trong hệ thống ngân hàng đã được cải thiện đáng kể. Lãi suất trên các thị trường, kể cả thị trường liên ngân hàng, năm ngoái trên 20% thì đến nay lãi suất 1 tháng trên thị trường liên ngân hàng là 4,5%; lãi suất qua đêm thời gian trước khoảng 15-17%, bây giờ có những ngày chỉ còn 0,5%.
Về vấn đề lãi suất, đến nay, lãi suất huy động và lãi suất cho vay đã giảm từ 2% đến 5%. Đặc biệt, trong cuối tháng 5 lãi suất được giảm mạnh mẽ, nhất là lãi suất cho vay. Vì sao có việc trễ trong việc giảm lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại? - Ngân hàng cũng là doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ, mua bán tiền tệ. Họ chỉ có thể bán với giá họ chấp nhận được và giá thị trường có thể chấp nhận được. Tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng qua các chỉ số đánh giá cho thấy: cuối năm 2011, hệ số sử dụng vốn của hệ thống ngân hàng là trên 116%, đến nay hệ số này chỉ còn 90%, như vậy đã được cải thiện. Nhưng thanh khoản của hệ thống ngân hàng chưa vững chắc. Do vậy, các ngân hàng vẫn phải đảm bảo thanh khoản của mình và chưa dám tăng trưởng tín dụng một cách mạnh mẽ.
Về nợ xấu trong hệ thống ngân hàng. Số liệu của nhiều bên đánh giá khác nhau, nhưng theo đánh giá của NHNN, nợ xấu của ngân hàng tính chung trong toàn hệ thống tăng từ 6% đến mức 10% toàn hệ thống. Với nợ xấu lớn như vậy làm cho chi phí vốn thực tế các ngân hàng thương mại vẫn còn cao. Do vậy, chiều hướng chung có giảm nhưng chưa thể giảm được như mong muốn. Những giải pháp thời gian tới là:
Thứ nhất, tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất. NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng đã đồng ý, ngày 11/6 mặt bằng lãi suất huy động sẽ giảm xuống còn 9%. Theo đánh giá của NHNN, lạm phát tháng 6 sẽ ở mức khoảng 0,2%, như vậy lạm phát quá khứ sẽ ở mức 7,3% và lạm phát kỳ vọng ở mức 7 - 8%. Vì thế, mặt bằng lãi suất huy động ở mức 9% là phù hợp, vừa đảm bảo thực dương cho người gửi tiền, vừa đảm bảo tương quan với USD; đồng thời đảm bảo rằng đồng Việt Nam vẫn có vị thế tốt giữa so sánh USD và đồng Việt Nam. Trên cơ sở giảm mặt bằng lãi suất, NHNN sẽ yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục giảm lãi suất cho vay.
Thứ hai, NHNN sẽ phối hợp với các bộ, ngành thành lập Công ty mua bán nợ quốc gia, góp phần xử lý khoảng 100.000 tỷ đồng nợ xấu của hệ thống ngân hàng theo nguyên tắc bảo toàn vốn. Nói cách khác, tạo ra một thanh khoản nhất định cho hệ thống các tổ chức tín dụng, để trên cơ sở đó có lượng vốn cần thiết cho vay.
Thứ ba, NHNN sẽ phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa. Hiện nay chi tiêu của tài khóa còn hạn hẹp, tiền gửi ở Kho bạc nhà nước tại NHNN lên tới 50.000 tỷ đồng. Nếu giải ngân được khoản này cũng có nghĩa giúp cho thanh khoản của hệ thống ngân hàng cải thiện được khoảng 50.000 tỷ đồng, đây là nguồn vốn lớn để đẩy mạnh cho vay tín dụng thời gian tới.
NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ vốn cho vay mua nhà đối với những người có thu nhập trung bình và thấp, nhanh chóng giải tỏa hàng tồn kho trong lĩnh vực bất động sản. Trên cơ sở cơ chế hiện có, cải tiến, làm sâu sát cơ chế bảo lãnh tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ để họ có thể vay vốn ngân hàng một cách vững vàng hơn.