Chi nhánh BHTGVN khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long (sau đây gọi tắt là Chi nhánh) là đơn vị trực thuộc của BHTGVN, được thành lập, khai trương đi vào hoạt động kể từ ngày 28/6/2001 và trụ sở đặt tại thành phố Cần Thơ. Thực hiện quản lý 156 tổ chức tham gia bảo hiềm tiền gửi (bao gồm 03 ngân hàng thương mại và 153 quỹ tín dụng nhân dân) trên địa bàn 13 tỉnh, thành phố từ Long An đến Đất mũi Cà Mau (thành phố Cần Thơ và các tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Trà Vinh, Vĩnh Long, An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau).
Ngày 12/3/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 06/CT-TTg về việc tăng cường các giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) và Đề án củng cố, phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (sau đây gọi tắt là Chỉ thị số 06/CT-TTg). Để tổ chức triển khai thực hiện Quyết định số 1173/QĐ-NHNN ngày 30/5/2019 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc ban hành Chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 06/CT-TTg, Hội đồng quản trị BHTGVN đã cụ thể hóa bằng Quyết định số 727/QĐ-BHTG ngày 12/8/2019 phê duyệt Kế hoạch triển khai nhiệm vụ của BHTGVN theo Chương trình, kế hoạch triển khai Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 12/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ và Đề án củng cố, phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (Sau đây gọi tắt là Quyết định số 727/QĐ-BHTG).
Nhận thức được tầm quan trọng của Quyết định số 727/QĐ-BHTG, Cấp ủy Chi bộ đã họp bàn với Ban Giám đốc Chi nhánh thống nhất chủ trương tổ chức triển khai đến toàn thể cán bộ, đảng viên và người lao động nội dung của Quyết định này và các văn bản có liên quan, đặc biệt là các Phòng nghiệp vụ chính thực hiện công tác giám sát, kiểm tra đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi và công tác thông tin tuyên truyền phải nghiên cứu, nắm bắt chuyên sâu về nội dung Quyết định số 727/QĐ-BHTG vì nó có liên quan trực tiếp và thường xuyên. Mục tiêu của Cấp ủy Chi bộ và Ban Giám đốc Chi nhánh đặt ra là phải bám sát từng nội dung cụ thể và các Phòng nghiệp vụ phải cụ thể hóa chi tiết trong chương trình, kế hoạch công tác định kỳ tháng, quý, 6 tháng và năm; đồng thời, cuối mỗi kỳ phải có tổng kết, đánh giá hiệu quả từng nội dung đã thực hiện và báo cáo kết quả để Chi nhánh tổng hợp báo cáo Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc theo quy định.
Kết quả giai đoạn 2020-2024, Chi nhánh đã triển khai thực hiện Quyết định số 727/QĐ-BHTG đạt được nhiều kết quả rất tích cực, cụ thể như sau:
Tăng cường vài trò và sự phối hợp của BHTGVN trong việc xử lý, tham gia hỗ trợ các QTDND yếu kém được đặt vào tình trạng KSĐB theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng
Chi nhánh đã cử cán bộ tham gia 04 Ban kiểm soát đặc biệt (KSĐB) tại các QTDND yếu kém. Trong quá trình tham gia Ban KSĐB, Chi nhánh thường xuyên phối hợp chặt chẽ và đại diện lãnh đạo Chi nhánh đều có dự tất cả các cuộc họp với NHNN Chi nhánh tỉnh, thành phố và Chi nhánh Ngân hàng hợp tác xã trên địa bàn để tham gia vào quá trình đề xuất phương án xử lý các đơn vị này. Đến nay, đã có 01 QTDND chấm dứt KSĐB và đang thực hiện phương án thanh lý tài sản để thực hiện chủ trương giải thể tự nguyện; còn lại 03 QTDND đều đã có phương án xử lý và không ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền (02 đơn vị đã hết số dư tiền gửi, có chủ trương phá sản của NHNN và 01 đơn vị đang thực hiện phương án củng cố hoạt động).
Như vậy, sau thời gian tích cực phối hợp với các Chi nhánh NHNN và Ngân hàng hợp tác xã, Chi nhánh đã tham gia xử lý được 4/4 QTDND yếu kém và quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền được bảo vệ đầy đủ.
Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền chính sách BHTG trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của người gửi tiền là thành viên QTDND
Nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách BHTG tại khu vực ĐBSCL, Chi nhánh đã thực hiện khá hiệu quả một số công việc trong giai đoạn 2020-2024 như sau:
- Phối hợp với các Chi nhánh NHNN, Chi nhánh Ngân hàng Hợp tác xã trên địa bàn tổ chức 05 sự kiện tuyền truyền chính sách BHTG với các chủ đề như: “20 năm triển khai chính sách bảo hiểm tiền gửi và vai trò của BHTGVN với sự phát triển QTDND”, “Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và sự phát triển bền vững của Quỹ tín dụng nhân dân”, “Chính sách bảo hiểm tiền gửi, những nội dung cốt lõi người gửi tiền cần biết”,...
- Ký hợp đồng với các Đài phát thanh-truyền hình địa phương trên địa bàn phát phóng sự tuyên truyền “BHTG bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người gửi tiền”, “Hạn mức bảo hiểm tiền gửi – Nhân tố góp phần củng cố niềm tin người gửi tiền”, “Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tham gia tái cơ cấu các tổ chức tín dụng”,…
- Trong đợt bùng phát dịch bệnh Covid-19, Chi nhánh đã tổ chức phát động cuộc thi online “Tìm hiểu về chính sách bảo hiểm tiền gửi và hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam” nhân kỷ niệm 20 năm thành lập Chi nhánh.
Nhìn chung, hoạt động tuyên truyền tại khu vực đã có tác dụng khá tích cực đối với khách hàng có gửi tiền tại hệ thống QTDND trên địa bàn, tạo được lòng tin nhất định đối với người gửi tiền.
Tăng cường vai trò của BHTGVN trong việc giám sát và kiểm tra đối với các QTDND theo quy định của pháp luật
Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, Chi nhánh đã xây dựng và tổ chức triển khai hoàn thành 100% kế hoạch kiểm tra được phê duyệt hàng năm và kiểm tra theo yêu cầu của NHNN.
Giai đoạn 2020-2024, Chi nhánh đã thực hiện tổng cộng 139 cuộc kiểm tra. Kết quả kiểm tra cho thấy, tình hình vi phạm của các QTDND được kiểm tra năm sau giảm so với năm trước (tỷ lệ vi phạm năm 2020 là 69,7%, nhưng đến năm 2024 giảm còn 52,9%) và không phát sinh trường hợp vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Đây được xem là kết quả khá tích cực mà Chi nhánh đã đạt được trong công tác kiểm tra đối với hệ thống QTDND trên địa bàn trong thời gian qua. Chính nhờ thông qua công tác kiểm tra trực tiếp, các QTDND đã có ý thức hơn trong việc tuân thủ các quy định của pháp luật về BHTG nói riêng và hoạt động ngân hàng nói chung.
Chi nhánh luôn chủ động duy trì, đảm bảo định kỳ tháng và hàng quý giám sát được 100% số tổ chức tham gia BHTG là QTDND. Kết quả giám sát cho thấy phần lớn tổ chức tham gia BHTG đều cơ bản lành mạnh và chấp hành khá tốt quy định pháp luật về hoạt động ngân hàng và BHTG. Thông qua kết quả giám sát, Chi nhánh thực hiện cảnh báo và phối hợp với Chi nhánh NHNN các tỉnh/TP thường xuyên theo dõi chặt chẽ những đơn vị có mức độ rủi ro cao, hoạt động yếu kém; trao đổi thông tin và phối hợp chặt chẽ với Chi nhánh NHNN để nắm bắt tình hình hoạt động của những QTDND yếu kém, góp phần tích cực đảm bảo an toàn, lành mạnh hoạt động ngân hàng tại khu vực.
Đến thời điểm hiện tại, tổng số QTDND yếu kém trên địa bàn Chi nhánh quản lý là 10 đơn vị (phân nhóm 4 và 5 theo kết quả giám sát từ xa), chiếm 6,5% tổng số QTDND; trong đó, 03 đơn vị đang được KSĐB. Đối với các đơn vị này, Chi nhánh thực hiện báo cáo giám sát chuyên sâu định kỳ tháng, quý hoặc đột xuất; chủ động phối hợp với Chi nhánh NHNN nắm bắt sâu sát các nguyên nhân yếu kém, tình hình hoạt động của các QTDND có vấn đề và phương hướng xử lý của Chi nhánh NHNN, tham mưu và báo cáo kịp thời với Ban lãnh đạo BHTGVN để có biện pháp xử lý phù hợp.
Tăng cường vai trò của BHTGVN trong việc hỗ trợ kịp thời đối với các QTDND theo quy định của pháp luật
Trong giai đoạn 2020-2024, Chi nhánh tiếp tục thể hiện vai trò rất tích cực trong nhiệm vụ hỗ trợ các QTDND trên địa bàn, cụ thể:
- Chi nhánh thường xuyên duy trì rất tốt việc triển khai, hướng dẫn và hỗ trợ các QTDND thực hiện Quy chế thông tin báo cáo về tiền gửi được bảo hiểm ban hành kèm theo Quyết định số 2252/QĐ-BHTG ngày 15/12/2017 của HĐQT BHTGVN (đã sửa đổi, bổ sung theo Quyết định số 1248/QĐ-BHTG ngày 31/12/2019), đảm bảo thu nhận được thông tin, báo cáo của các QTDND đầy đủ và đạt chất lượng theo quy định; số liệu thu thập được tại Chi nhánh có thể sẵn sàng thực hiện báo cáo theo yêu cầu của NHNN về tiền gửi được bảo hiểm tại các QTDND trên địa bàn quản lý.
- Tổ chức triển khai có hiệu quả Quyết định 1116/QĐ-BHTG ngày 04/12/2019 của HĐQT BHTGVN ban hành Quy chế về phí BHTG đến 100% tổ chức tham gia BHTG. Trong đó, Chi nhánh đã đề ra hướng xử lý kịp thời và giải quyết triệt để mọi khó khăn, vướng mắc mà hệ thống QTDND gặp phải trong quá trình thực hiện. Kết quả, 100% đơn vị đã thực hiện đúng Quy chế về phí BHTG theo Quyết định 1116/QĐ-BHTG.
Triển khai thực hiện Thông tư số 34/2016/TT-NHNN ngày 28/12/2016
Chi nhánh đã duy trì thực hiện tốt việc cung cấp thông tin, báo cáo cho NHNN Chi nhánh tỉnh/TP định kỳ và đột xuất khi có yêu cầu theo đúng quy định. Kết quả, NHNN Chi nhánh trên địa bàn đã có biện pháp xử lý kịp thời đối với những QTDND có phát sinh vi phạm quy định của pháp luật về BHTG và 100% các đơn vị này đều đã hoàn thành việc khắc phục, chỉnh sửa theo đúng quy định.
Sau thời gian tổ chức triển khai Quyết định số 727/QĐ-BHTG tại Chi nhánh đã cho thấy, vai trò của Cấp ủy Chi bộ phải là hạt nhân lãnh đạo, chỉ đạo trong việc thống nhất chủ trương, cách thức thực hiện giữa Cấp ủy Chi bộ và Ban giám đốc. Tiếp theo là tổ chức triển khai đến các Phòng chuyên môn nghiệp vụ tại Chi nhánh; trong đó, việc cụ thể hóa chi tiết từng nội dung để thực hiện tại các Phòng phải phù hợp với tình hình thực tế là một trong những tiền đề rất quan trọng, góp phần rất tích cực đến sự thành công trong quá trình thực hiện các nội dung của Quyết định số 727/QĐ-BHTG. Thêm vào đó, Cấp ủy Chi bộ và Ban giám đốc phải luôn giữ vai trò quyết định trong việc duy trì mối quan hệ giữ Chi nhánh BHTGVN với Chi nhánh NHNN và Chi nhánh Ngân hàng Hợp tác xã, điều này đảm bảo sự thống nhất cao trong mối quan hệ phối hợp của các cấp thực thi giữa hai bên. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện Quyết định số 727/QĐ-BHTG, chúng ta cần thiết phải tuyên truyền để tranh thủ sợ hợp tác và đồng thuận từ phía các QTDND, vì đây là đối tượng chính cần tác động để BHTGVN có thể đạt được mục tiêu đề ra một cách hiệu quả nhất.
Trên cơ sở những kết quả đạt được trong giai đoạn vừa qua, để làm tốt hơn nữa trong việc tổ chức triển khai thực hiện Quyết định số 727/QĐ-BHTG thời gian tới, Chi nhánh đề xuất một số ý kiến mang tính giải pháp như sau:
Thứ nhất, tiếp tục giữ vững vai trò hạt nhân lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy Đảng, sự thống nhất chủ trương giữa cấp ủy và chính quyền trong tổ chức triển khai thực hiện đến cấp dưới.
Thứ hai, đẩy mạnh công tác thông tin tuyền truyền không chỉ đến người gửi tiền, mà là đến đông đảo người dân. Để chính sách tuyên truyền đạt hiệu quả cao hơn nữa, chúng tôi đề nghị BHTGVN nên xây dựng một chiến lược tuyên truyền dài hạn, chia ra từng giai đoạn trung hạn và ngắn hạn; trong đó, cần xác định được nhóm đối tượng tuyên truyền cụ thể của từng giai đoạn nhằm tập trung nguồn lực để đảm bảo đạt hiệu quả nhất và đạt được mục tiêu cụ thể sau mỗi bước thực hiện.
Thứ ba, đẩy mạnh hơn nữa việc hỗ trợ thông qua công tác đào tạo và hiện đại hóa hoạt động tại QTDND, từ đó nâng cao nhận thức và tinh thần hợp tác, hạn chế rủi ro đạo đức. BHTGVN tiếp tục nghiên cứu đề xuất nhằm hoàn thiện cơ chế chính sách đối với hệ thống QTDND theo hướng cân bằng nhất định giữa mục tiêu hoạt động và lợi nhuận mang lại.
Thứ tư, trong công tác giám sát từ xa hiện nay của BHTGVN tại các Chi nhánh, nguồn dữ liệu đầu vào để tổng hợp các chỉ tiêu giám sát đối với hệ thống QTDND đang thiếu số liệu báo cáo thống kê để tổng hợp các loại chỉ tiêu như: tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, các tỷ lệ về tổng mức huy động tiền gửi từ thành viên, trong địa bàn,… Thêm vào đó, khi tổng hợp mẫu biểu và các chỉ tiêu giám sát phải làm thủ công một phần nên sẽ mất nhiều thời gian. Chính vì vậy, Chi nhánh đề nghị BHTGVN cần sớm hoàn thiện chương trình phần mềm giám sát từ xa để hỗ trợ các Chi nhánh thực hiện tốt hơn và đảm bảo tính thống nhất trong toàn hệ thống trong thời gian tới.
Đức Trung
Chi bộ Chi nhánh BHTGVN khu vực ĐBSCL