Luật BHTG là do thiết chế thị trường sinh ra
Đó là ý kiến của ông Nguyễn Văn Phúc- Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của QH. Theo ông Phúc, để điều chỉnh lĩnh vực BHTG cần có một đạo Luật, không chỉ bằng văn bản của Chính phủ. Luật sẽ có giá trị pháp lý cao hơn. Việc ban hành Luật BHTG xuất phát từ việc bảo vệ quyền và lợi ích của người gửi tiền. Nhà nước cần có thiết chế để bảo vệ họ. Nếu không có một cơ chế tốt, nếu rủi ro sẽ xử lý như thế nào và trong cơ chế thị trường chúng ta không thể sử dụng tiền ngân sách để xử lý đổ vỡ tín dụng. Cùng quan điểm với ông Phúc, Ông Đinh Xuân Thảo- Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội cho rằng mục đích của việc ban hành Luật BHTG là để bảo vệ người gửi tiền bằng văn bản pháp luật. Điều này xuất phát từ nhu cầu khách quan, phù hợp với Hiến pháp và thông lệ quốc tế. Về vấn đề này, đại diện lãnh đạo Ngân hàng Công thương cho rằng: Cần phải ban hành Luật BHTG để góp phần đảm bảo an toàn lành mạnh hoạt động ngân hàng. Trong thực tế, việc tham gia BHTG của Ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam đã tác động tích cực đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng, góp phần tăng các nguồn vốn nhàn rỗi hoặc tạm thời nhàn rỗi. Cần có Luật BHTG để tác động mạnh hơn vào niềm tin của người gửi tiền. Lãnh đạo Ngân hàng Hàng Hải cho rằng việc ban hành luật BHTG là rất cần thiết, đó là đòi hỏi của cuộc sống, của xã hội. Cùng quan điểm, đại diện lãnh đạo Ngân hàng thương mại cổ phần Hà Nội cho rằng trong nền kinh tế thị trường tính đặc biệt của hệ thống ngân hàng là kinh doanh trên mức độ rủi ro, Nhà nước cần có thiết chế đảm bảo sự ổn định của thị trường tài chính. Hầu hết các quốc gia đều có Luật BHTG để điều chỉnh lĩnh vực này. Ông Nguyễn Am Hiểu- Phó Vụ trưởng Vụ kinh tế dân sự của Bộ tư pháp nhấn mạnh từ trước đến nay người dân vẫn có quan niệm Chính phủ đứng sau các ngân hàng và không để xảy ra đổ vỡ. Quan niệm đó không đúng với quy luật của nền kinh tế thị trường và Chính phủ không thể dùng tiền ngân sách (tiền thuế của dân) để xử lý đổ vỡ tín dụng do do vậy cần có thiết chế là BHTG dựa trên cơ sở pháp lý cao là Luật BHTG để thực hiện bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền.
Cần có sự điều chỉnh về loại tiền gửi được bảo hiểm, hạn mức chi trả
Theo quy định hiện hành, tiền gửi được bảo hiểm là đồng Việt Nam với hạn mức chi trả là 50 triệu đồng cho mỗi cá nhân tại một tổ chức tham gia BHTG. Về vấn đề này, đại diện một số ngân hàng thương mại cho rằng cần nghiên cứu nên chăng bảo hiểm cả ngoại tệ. Theo đại diện lãnh đạo Ngân hàng Hàng Hải bảo hiểm tiền gửi bằng ngoại tệ là cần thiết vì khi nào Nhà nước cho phép huy động bằng ngoại tệ thì tiền gửi ngoại tệ là hợp pháp và cần được bảo vệ. Có ý kiến cho rằng điều đó ảnh hưởng đến chính sách đô la hóa thì việc chống đô la hóa bằng nhiều chính sách chứ không chỉ phụ thuộc vào việc bảo vệ tiền gửi bằng ngoại tệ. Cùng quan điểm với ngân hàng Hàng Hải, đại điện lãnh đạo Ngân hàng Thương mại Cổ phần Hà Nội cho rằng bảo hiểm cả ngoại tệ bằng một cách thức phù hợp như quy ra đồng Việt Nam để đảm bảo tất cả những người gửi tiền vào tổ chức tham gia BHTG đều được bảo hiểm. Đại diện lãnh đạo Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương cũng cho rằng nên bảo hiểm ngoại tệ chỉ khi nào chúng ta không cho phép dân gửi ngoại tệ thì chúng ta không bảo hiểm ngoại tệ.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng Luật BHTG nên mở rộng đối tượng được bảo hiểm. Theo đó đối tượng được bảo hiểm chỉ là cá nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác, doanh nghiệp tư nhân và công ty hợp danh chưa phù hợp. Lý giải cho việc này đại diện lãnh đạo Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương cho rằng khi xem xét đối tượng được bảo hiểm cần tính toán đến việc phân định rõ đối tượng được bảo hiểm đâu là tiền gửi đầu tư, đâu là tiền gửi tiết kiệm để đảm bảo yếu tố thị trường. Đại diện lãnh đạo Ngân hàng công thương đề xuất nên chăng nghiên cứu mở rộng đối tượng được bảo hiểm đối với tiền gửi của tổ chức kinh tế, chính trị, xã hội.
Về hạn mức chi trả đa số quan điểm đều khẳng định hạn mức hiện này là quá thấp và cần nâng hạn mức đảm bảo phù hợp để nâng cao niềm tin công chúng. Theo đại diện Ngân hàng Hàng Hải nên chăng quy định hạn mức chi trả là 100 triệu đồng và giao cho Chính phủ điều chỉnh trong những trường hợp cần thiết.
Nên áp dụng mức phí theo mức độ rủi ro
Hiện nay mức phí đang được áp dụng là các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi phải nộp mức phí theo tỷ lệ phí đồng hạng cho tất cả các tổ chức tham gia BHTG theo mức 0,15%/năm tính trên số dư tiền gửi bình quân của các loại tiền gửi được bảo hiểm tại tổ chức tham gia BHTG. Đại diện nhiều ngân hàng thương mại cho rằng việc quy định như vậy là bất hợp lý và chưa đảm bảo nguyên tắc thị trường vì ngân hàng hoạt động tốt hay xấu đều nộp mức phí như nhau. Theo đại diện Ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam, việc áp dụng mức phí theo mức độ rủi ro của tổ chức tín dụng có thể gián tiếp tác động tới việc hình thành lãi suất cho vay, điều đó có thể tránh được những méo mó trong hoạt động huy động tiền gửi.
Về chức năng giám sát của tổ chức BHTG
Nhiều ý kiến cho rằng, tổ chức BHTGVN cần thực hiện chức năng giám sát tổ chức tham gia BHTG. Theo Ông Đinh Xuân Thảo: Việc giám sát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và BHTGVN có nội hàm khác nhau. Việc giám sát của BHTGVN nhằm nắm bắt tình hình hoạt động của tổ chức tham gia BHTG để đảm bảo mục tiêu an toàn, BHTGVN là tổ chức chuyên nghiệp thay mặt người gửi tiền giám sát tổ chức tham gia BHTG. Điều đó góp phần nâng cao niềm tin của người gửi tiền với hệ thống tài chính ngân hàng.Theo Ông Nguyễn Am Hiểu- Phó Vụ trưởng Vụ kinh tế, dân sự, Bộ Tư Pháp cho rằng khi đánh giá về hoạt động BHTG cần đánh giá bằng lòng tin của người gửi tiền, vì quyền lợi các ngân hàng thương mại, không nên chỉ đánh giá bằng chỉ tiêu kinh tế. Khái niệm giám sát phải hiểu theo nghĩa rộng, giám sát của BHTG không giống giám sát của NHNN, giám sát của BHTGVN là giám sát rủi ro, nhằm cảnh báo và góp phần đảm bảo an toàn hệ thống. Ông Vũ Viết Ngoạn- Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế cũng cho rằng giám sát của BHTGVN nhằm thông tin cho người gửi tiền điều này khác với giám sát của NHNN. Ủy ban giám sát Tài chính quốc gia cũng thực hiện việc giám sát. Điều quan trọng là Luật cần tạo ra một cơ chế phối hợp để tránh phiền hà cho tổ chức tín dụng. Ông Nguyễn Văn Phúc- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế QH cũng cho rằng việc giám sát của tổ chức BHTG sẽ giảm gánh nặng cho NHNN. NHNN sẽ tập trung vào việc giám sát tiền tệ.
Địa vị pháp lý của tổ chức BHTG
Theo đại diện lãnh đạo Ngân hàng Công thương Việt Nam theo quy định hiện nay địa vị pháp lý của BHTG chưa rõ ràng nên làm giảm quyền của tổ chức BHTGVN và cần xác định rõ địa vị pháp lý của tổ chức này. Về nội dung này, Ông Đinh Xuân Thảo và ông Nguyễn Am Hiểu cho rằng xuất phát từ vai trò, mục tiêu hoạt động, BHTGVN cần phải có tính độc lập tương đối với NHNN để thực hiện hiệu quả chính sách BHTG.