Xin ông cho biết vai trò của BHTGVN trong việc bảo vệ người gửi tiền và đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi mà vấn đề tái cơ cấu hệ thống ngân hàng đang được đặt ra cấp thiết?
Ông Nguyễn Văn Thạnh: Kể từ khi thành lập đến nay, BHTGVN đã từng bước triển khai đầy đủ các nghiệp vụ BHTG nhằm bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người gửi tiền và đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. BHTGVN thực hiện giám sát rủi ro đối với 100% các tổ chức tham gia BHTG, bảo vệ gần 30 triệu người gửi tiền, công khai minh bạch chính sách BHTG, chi trả kịp thời cho người gửi tiền khi tổ chức tham gia BHTG bị giải thể, phá sản, hỗ trợ các tổ chức tham gia BHTG gặp khó khăn. Chính sách BHTG đã tạo niềm tin cho người dân vào hệ thống ngân hàng, tránh tình trạng rút tiền hàng loạt gây ra đổ vỡ ngân hàng.
Xác định là tổ chức tài chính Nhà nước thực hiện chức năng bảo vệ người gửi tiền và góp phần đảm bảo an toàn lành mạnh hệ thống tài chính ngân hàng, BHTGVN không ngừng đổi mới chất lượng hoạt động nghiệp vụ nhằm nâng cao hơn nữa niềm tin công chúng, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện tái cấu trúc hệ thống các tổ chức tín dụng. Cụ thể: Nâng cao chất lượng giám sát rủi ro, cảnh báo sớm đối với các tổ chức tín dụng. Mặt khác, việc sáp nhập, hợp nhất các tổ chức tín dụng có thể ít nhiều sẽ dẫn đến những xáo trộn trên thị trường tài chính, do đó BHTGVN ý thức rất rõ trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ người gửi tiền. Cùng với việc triển khai tốt các nghiệp vụ BHTG, BHTGVN sẽ đẩy mạnh công tác truyền thông để nâng cao hiểu biết của người dân về các quy định BHTG, tránh những xáo trộn tâm lý có thể gây ảnh hưởng không tốt tới sự ổn định của thị trường tài chính.
Vì sao pháp luật quy định chỉ bảo hiểm đối với tiền gửi là Việt Nam đồng, thưa ông?
Ông Nguyễn Văn Thạnh: Chính sách quản lý ngoại hối của Việt Nam cấm sử dụng ngoại tệ trong các giao dịch trên lãnh thổ Việt Nam và không khuyến khích người dân tích trữ ngoại tệ mà nên bán lại cho ngân hàng. Khi người dân quyết định giữ tài sản của mình dưới dạng ngoại tệ hay kim loại quý là một hình thức tự phòng ngừa rủi ro do lo ngại sự mất giá của đồng nội tệ. Cũng có những quốc gia trên thế giới thực hiện bảo hiểm cả ngoại tệ. Tuy nhiên, nhiều quốc gia chỉ bảo hiểm đối với đồng nội tệ.
Khi một tổ chức tín dụng “có vấn đề”, BHTGVN sẽ làm gì để đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền? Mức bảo hiểm tối đa 50 triệu đồng bao giờ sẽ được nâng lên? Theo ông mức này cần nâng lên bao nhiêu?
Ông Nguyễn Văn Thạnh: Đối với những tổ chức tín dụng gặp khó khăn, với chức năng nhiệm vụ của mình, BHTGVN sẽ luôn theo sát mọi diễn biến, nắm bắt tình hình và chủ động đề xuất với Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước phương án giúp tổ chức đó nhanh chóng vượt qua, tránh rủi ro lan truyền. Xin nhấn mạnh rằng, trong mọi trường hợp, trước hết quyền lợi của người gửi tiền luôn được ưu tiên bảo đảm.
Hạn mức BHTG tối đa hiện nay là 50 triệu đồng. Được xác lập năm 2005, ở thời điểm đó, hạn mức này đã bảo vệ được 80% tổng số người gửi tiền. Tuy nhiên, đến nay hạn mức bảo hiểm tối đa 50 triệu đồng đã lạc hậu. Tới đây, khi Luật BHTG được thông qua, hạn mức BHTG sẽ được điều chỉnh tăng lên phù hợp với tình hình hiện nay. Dự kiến hạn mức BHTG sẽ không được quy định “cứng” trong Luật mà được điều chỉnh một cách linh hoạt phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội, thu nhập bình quân của người dân trong từng thời kỳ.
Trong và sau khủng hoảng tài chính, vấn đề được các quốc gia quan tâm là củng cố mạng an toàn tài chính để nâng cao chất lượng giám sát, ngăn ngừa rủi ro phát sinh đối với hệ thống tài chính ngân hàng. Xin ông chia sẻ về vấn đề này?
Ông Nguyễn Văn Thạnh: Mỗi nước có cách phân công trách nhiệm giữa các cơ quan trong mạng an toàn tài chính khác nhau. Nói chung, mạng an toàn tài chính hiệu quả thường gồm: Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia và tổ chức BHTG. Các thành viên trong mạng an toàn tài chính hoạt động nhằm mục đích nâng cao hiệu quả hoạt động và sự ổn định của hệ thống ngân hàng trong thời kỳ thông thường cũng như trong giai đoạn khủng hoảng.
Khảo sát mới đây của Hiệp hội BHTG quốc tế đối với 34 quốc gia cho thấy, tất cả các tổ chức BHTG đều được xác định là một cấu phần trong mạng an toàn tài chính của nước đó, là kênh đảm bảo ổn định hệ thống ngân hàng bên cạnh cơ quan giám sát và là cơ quan duy nhất thực hiện chức năng bảo vệ người gửi tiền.
Để đảm bảo hệ thống giám sát an toàn tài chính hoạt động hiệu quả nhằm duy trì ổn định hệ thống tài chính ngân hàng, điều kiện tiên quyết là cần xác định rõ ràng nhiệm vụ và quyền hạn của từng cơ quan trong mạng an toàn tài chính trong thời kỳ kinh tế ổn định cũng như khi xảy ra khủng hoảng. Ngoài ra, các công cụ khác có thể được sử dụng để điều chỉnh cơ chế phối hợp và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan trong mạng an toàn tài chính đảm bảo giám sát an toàn, hiệu quả thị trường tài chính.
Là chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng, ông có cho rằng đó là thuận lợi khi nhận nhiệm vụ mới là Chủ tịch HĐQT BHTGVN?
Ông Nguyễn Văn Thạnh: Trước hết, cần khẳng định rằng qua hơn 10 năm triển khai có hiệu quả chính sách BHTG đã chứng minh chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền, góp phần đảm bảo sự phát triển lành mạnh của hệ thống ngân hàng và đảm bảo an sinh xã hội. Từ đó, niềm tin của người dân luôn được giữ vững.
BHTGVN có thuận lợi lớn là luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các Bộ, ngành và các cơ quan liên quan. Cùng với đó, từ đội ngũ lãnh đạo cho tới các cán bộ nghiệp vụ của BHTGVN đều là những người có kinh nghiệm, tinh thông trong hoạt động ngân hàng – tài chính – BHTG. Trong những năm qua, BHTGVN luôn coi phát triển con người là chiến lược trọng tâm của tổ chức để ngày càng nâng cao chất lượng hoạt động, đảm nhiệm tốt sứ mệnh được Đảng và Nhà nước giao phó.
Trong thời gian tới, BHTGVN tiếp tục chú trọng phát triển nguồn nhân lực, xây dựng Chiến lược phát triển phù hợp với bối cảnh Việt Nam và xu hướng quốc tế; tuyên truyền nâng cao hơn nữa hiểu biết của công chúng về BHTG để thực hiện tốt việc bảo vệ người gửi tiền, góp phần đảm bảo hoạt động an toàn lành mạnh của hệ thống tài chính ngân hàng.