Trước thực trạng đó, ngày 02/10/2018, Thống đốc NHNN đã ban hành Chỉ thị 06/CT-NHNN về việc chấn chỉnh, tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động trong hệ thống QTDND. Ngày 12/3/2019 Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 06/CT-TTg về Tăng cường giải pháp nhằm bảo đảm an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND.
Kịp thời xây dựng các chương trình, hành động thiết thực, đồng bộ trong các mặt nghiệp vụ
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Thống đốc NHNN, BHTGVN thưc hiện các nhiệm vụ chủ yếu sau:
Thứ nhất, tăng cường vai trò và sự phối hợp của BHTGVN trong việc xử lý, tham gia hỗ trợ các QTDND yếu kém được đặt vào diện kiểm soát đặc biệt (KSĐB);
Thứ hai, làm đầu mối phối hợp với các đơn vị có liên quan tăng cường công tác tuyên truyền chính sách BHTGVN trong việc bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền;
Thứ ba, tăng cường vai trò giám sát, phân tích, đánh giá, cảnh báo an toàn hệ thống đối với hệ thống QTDND, nhất là an toàn về tiền gửi và cho vay của các QTDND thông qua các chức năng và hoạt động của BHTGVN;
Thứ tư, tăng cường vai trò tham gia, hỗ trợ chức năng kiểm tra, giám sát của NHNN đối với các QTDND.
Theo đó, ngay từ những tháng đầu năm 2019, BHTGVN đã khẩn trương, kịp thời xây dựng các chương trình, hành động thiết thực, đồng bộ trong các mặt nghiệp vụ, thể hiện vai trò không thể thiếu của mình trong đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND. Riêng đối với công tác kiểm tra, BHTGVN đã hoàn thiện “Đề án tăng cường công tác kiểm tra đối với tổ chức tham gia BHTG”, trong đó đưa ra mục tiêu và các giải pháp trong ngắn hạn, dài hạn nhằm tăng cường có hiệu quả công tác kiểm tra của BHTGVN trong thời gian tới.
Các nội dung đó đã được Chi nhánh BHTGVN khu vực Tây Bắc Bộ (Chi nhánh) triển khai cụ thể như sau:
Trước hết, cán bộ Chi nhánh tích cực nghiên cứu các chỉ thị, văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc NHNN cũng như Quyết định 1173/QĐ-NHNN của Thống đốc NHNN về việc ban hành Chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị 06/CT-TTg; đồng thời góp ý xây dựng nội dung hướng dẫn thực hiện Quy chế về cho vay đặc biệt đối với TCTD được KSĐB để BHTGVN thực hiện nhiệm vụ phát huy vai trò trong việc liên kết hệ thống, hỗ trợ tài chính và xử lý khó khăn của các QTDND theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại chỉ thị 06/CT-TTg ngày 12/3/2019.
Tổ chỉ đạo giám sát, kiểm tra các QTDND có vấn đề của Chi nhánh luôn theo dõi chặt chẽ hoạt động của QTDND có vấn đề trên địa bàn, như QTDND Thụy Vân, tỉnh Phú Thọ (đơn vị được BHTGVN xếp loại mức 4 từ năm 2016) và QTDND Phù Nham, tỉnh Yên Bái (đơn vị được đặt vào tình trạng KSĐB từ năm 2015). Tổ chỉ đạo liên tục cập nhật thông tin về hoạt động xử lý nợ xấu và định hướng xử lý của chi nhánh NHNN tỉnh Phú Thọ và tỉnh Yên Bái đối với 02 đơn vị này. Trong đó, đối với QTDND Phù Nham, mặc dù chi nhánh NHNN tỉnh Yên Bái không yêu cầu cử cán bộ tham gia ban KSĐB do đơn vị đã hết số dư tiền gửi, nhưng Chi nhánh vẫn thường xuyên trao đổi thông tin với chi nhánh NHNN tỉnh Yên Bái để có phương án đối phó kịp thời khi có phương án xử lý pháp nhân.
Bên cạnh đó, mỗi cán bộ Chi nhánh đóng vai trò như 01 tuyên truyền viên về chính sách BHTG để hướng dẫn, giải thích cho đơn vị hiểu rõ hơn về vai trò và nhiệm vụ của BHTGVN trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
Chi nhánh tích cực phân tích, đánh giá, xử lý thông tin về các QTDND từ nguồn thông tin đầu vào được thu thập từ NHNN, thông tin do QTDND báo cáo cũng như các thông tin thu thập được từ bên ngoài, thông tin chéo từ các TCTD khác cùng trên địa bàn. Đặc biệt, trong công tác kiểm tra trực tiếp, theo kế hoạch kiểm tra năm 2019 đã được BHTGVN phê duyệt, Chi nhánh thực hiện kiểm tra đối với 30 QTDND trên địa bàn quản lý. Ngày 22/4/2019, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Thống đốc NHNN, BHTGVN đã ban hành Quyết định số 306/QĐ-BHTG về việc bổ sung Kế hoạch kiểm tra năm 2019. Theo đó, kế hoạch kiểm tra của Chi nhánh tăng thêm 05 QTDND; nâng tổng số đối tượng được kiểm tra trong năm 2019 lên 35 QTDND; đồng thời Chi nhánh phối hợp kiểm tra trên diện rộng tại 22 điểm giao dịch của 04 NHTM trên địa bàn các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang (gồm: NH Hợp tác xã, NHTMCP Sài Gòn - Hà Nội, NHTMCP Nam Á, NHTMCP Bắc Á).
Dưới sự chỉ đạo sát sao của BHTGVN cũng như Ban lãnh đạo Chi nhánh trong việc triển khai thực hiện “Đề án tăng cường công tác kiểm tra đối với tổ chức tham gia BHTG”, ngay từ những ngày đầu triển khai công tác kiểm tra trực tiếp năm 2019 của Chi nhánh đã bổ sung thêm nội dung kiểm tra việc hạch toán, quản lý tài khoản tiền gửi được bảo hiểm và hồ sơ, tài liệu, sổ sách, chứng từ liên quan đến tiền gửi được bảo hiểm đối với tất cả QTDND được kiểm tra. Đây là nội dung vô cùng quan trọng, đòi hỏi yêu cầu cao đối với cán bộ làm công tác kiểm tra về cả số lượng cũng như chất lượng và thời gian thực hiện. Tuy nhiên, các cán bộ kiểm tra đều chủ động và tích cực trong nghiên cứu, học hỏi, có trách nhiệm trong công việc, hoàn thành tốt mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra đối với mỗi đoàn khi thực hiện kiểm tra trực tiếp tại đơn vị.
Tại Chi nhánh, công tác kiểm tra được triển khai từ tháng 3/2019. Tính đến thời điểm 30/6/2019, Chi nhánh đã kiểm tra trực tiếp 19 QTDND (đạt 54,3% kế hoạch được giao) trên địa bàn 02 tỉnh, gồm: 15 QTDND trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, 04 QTDND trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Trong đó, Chi nhánh đã phối hợp tốt với Phòng Kiểm tra BHTGVN tiến hành kiểm tra tại QTDND Thụy Vân, tỉnh Phú Thọ.
Kết quả các cuộc kiểm tra trong 6 tháng đầu năm 2019 của Chi nhánh đều đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan và được sự nhất trí của các QTDND được kiểm tra. Công tác kiểm tra trực tiếp đã góp phần khắc phục sai phạm, chấn chỉnh trong công tác quản lý, nâng cao ý thức chấp hành quy định pháp luật về BHTG của QTDND. Những vấn đề tồn tại đều được đoàn kiểm tra tìm hiểu rõ nguyên nhân và kiến nghị QTDND được kiểm tra cũng như Chi nhánh NHNN có QTDND được kiểm tra có những biện pháp khắc phục kịp thời, cũng như chấn chỉnh việc tuân thủ các quy định của pháp luật.
Một số đề xuất, kiến nghị
Sau 03 năm chính thức hoạt động, Chi nhánh BHTGVN khu vực Tây Bắc Bộ nói chung và phòng Kiểm tra nói riêng đã có những bước chuyển mình trong mọi mặt công tác, các cán bộ trẻ đã có thời gian tích lũy kinh nghiệm, nắm bắt công việc nhanh nhạy hơn, đồng thời phối hợp nhịp nhàng với các đơn vị liên quan, đảm bảo hoàn thành tốt công việc được giao;
Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước (NHNN) các tỉnh trên địa bàn Chi nhánh quản lý luôn đề cao trách nhiệm trong việc cấp phép và kiểm tra, giám sát hoạt động của các QTDND, do vậy hoạt động của các QTDND trên địa bàn quản lý tương đối an toàn.
Tuy nhiên, để thực hiện tốt hơn nữa công tác kiểm tra trực tiếp trong thời gian tới, Chi nhánh xin đưa ra một số đề xuất, kiến nghị sau:
Kiến nghị NHNN chi nhánh tiếp tục tăng cường chia sẻ thông tin và phối hợp với Chi nhánh trong công tác thanh tra, kiểm tra các QTDND trên địa bàn, đặc biệt các QTDND thuộc diện có vấn đề;
Kiến nghị NHNN sớm ban hành quy định về quản lý ấn chỉ trắng của QTDND.