Đề xuất xây dựng, hoàn thiện chính sách BHTG
Nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chính sách bảo hiểm tiền gửi (BHTG) và phát huy vai trò, vị thế của tổ chức BHTG, đặc biệt trong quá trình tham gia cơ cấu lại TCTD, BHTGVN đã tích cực nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, tổng kết thực trạng, báo cáo, đề xuất với NHNN các chính sách cụ thể sửa đổi, bổ sung Luật BHTG cũng như đánh giá tác động của các chính sách đề xuất.
Với mục tiêu phát huy tối đa vai trò, chức năng, nhiệm vụ được giao thêm; đảm bảo đồng bộ với quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung Luật các tổ chức tín dụng (TCTD); bảo vệ tốt hơn nữa quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, các chính sách sửa đổi, bổ sung Luật BHTG do BHTGVN đề xuất tập trung vào 10 nội dung chính gồm: BHTGVN tham gia vào quá trình cơ cấu lại tổ chức tham gia BHTG được KSĐB; Tiền gửi được bảo hiểm, tiền gửi không được bảo hiểm; Phí BHTG; Thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm; Hạn mức trả tiền bảo hiểm; Tổ chức BHTG; Quyền và nghĩa vụ của người được BHTG, tổ chức tham gia BHTG, tổ chức BHTG; Chứng nhận tham gia BHTG; Trục lợi BHTG; Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu.
Là đơn vị trực tiếp triển khai và thực thi chính sách BHTG, BHTGVN đã chủ động thành lập Ban soạn thảo và Tổ giúp việc Ban soạn thảo tham gia xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHTG; ban hành Kế hoạch triển khai nhiệm vụ của BHTGVN trong quá trình tham gia Ban soạn thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHTG để chỉ đạo, thống nhất các đơn vị trong toàn hệ thống thực hiện nhiệm vụ được giao; đồng thời nghiên cứu và xây dựng Bộ tài liệu tham khảo bao gồm các văn bản pháp luật của tổ chức BHTG trên thế giới phục vụ quá trình sửa đổi, bổ sung Luật BHTG.
Hướng tới tầm nhìn, sứ mệnh của tổ chức BHTG hiệu quả, phấn đấu trở thành công cụ chính sách hữu hiệu của NHNN trong giám sát, kiểm tra, tham gia xử lý các TCTD, BHTGVN tích cực phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc NHNN hoàn thiện Dự thảo Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Chiến lược) trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Để sẵn sàng triển khai Chiến lược ngay sau khi được phê duyệt, BHTGVN đã chủ động xây dựng Chương trình hành động thực hiện Chiến lược.
Trong bối cảnh nền kinh tế chịu nhiều tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, việc nâng hạn mức BHTG khẳng định năng lực tài chính ngày càng lớn mạnh của BHTGVN, giúp ổn định tâm lý người gửi tiền và góp phần đảm bảo an toàn hệ thống các TCTD. BHTGVN đã xây dựng và hoàn thiện Đề án nhằm nâng hạn mức trả tiền BHTG từ 75 triệu đồng lên 125 triệu đồng đối với mỗi cá nhân gửi tiền tại một tổ chức tham gia BHTG, đảm bảo tỷ lệ người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ tăng từ 87% lên 91%. Qua quá trình tích cực phối hợp với NHNN và các cơ quan, bộ ngành trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án, ngày 20/10/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 32/2021/QĐ-TTg về hạn mức trả tiền bảo hiểm, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 12/12/2021.
Triển khai hiệu quả các hoạt động nghiệp vụ
Tính đến ngày 31/12/2021, có 1.283 tổ chức tham gia BHTG, bao gồm 97 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.181 quỹ tín dụng nhân dân, 01 ngân hàng hợp tác xã và 04 tổ chức tài chính vi mô.
Các chính sách và nghiệp vụ BHTG đều được BHTGVN chú trọng triển khai hiệu quả với nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo đó, trong năm 2021, BHTGVN đã thực hiện cấp mới 01 Chứng nhận tham gia BHTG, cấp 383 bản sao và cấp lại 18 Chứng nhận tham gia BHTG, đáp ứng nhu cầu của các TCTD.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt hạn mức trả tiền BHTG 125 triệu đồng, BHTGVN đã nỗ lực hoàn thành cấp lại 1.282 Chứng nhận tham gia BHTG và cấp 12.026 bản sao Chứng nhận tham gia BHTG theo hạn mức trả tiền BHTG mới, đạt 100% kế hoạch đã đề ra.
Ngoài ra, để tăng cường biện pháp bảo vệ người gửi tiền, đồng thời nâng cao niềm tin của công chúng đối với chính sách BHTG, BHTGVN thực hiện bổ sung yếu tố bảo mật vào Chứng nhận tham gia BHTG (theo hạn mức trả tiền BHTG mới) nhằm hỗ trợ công tác kiểm tra, chống làm giả Chứng nhận.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, BHTGVN đã tăng cường công tác giám sát đối với tổ chức tham gia BHTG để kịp thời tham mưu, đề xuất kiến nghị với NHNN các vấn đề phát sinh, có thể gây rủi ro, mất an toàn hệ thống. BHTGVN đã thực hiện giám sát đối với 100% các tổ chức tham gia BHTG, trong đó tập trung giám sát chuyên sâu để theo dõi và tham gia xử lý các QTDND có vấn đề. Các báo cáo giám sát chung và giám sát chuyên sâu theo định kỳ đối với các tổ chức tham gia BHTG ngày càng được cải tiến về nội dung và nâng cao chất lượng, là một kênh thông tin chất lượng, hỗ trợ tích cực NHNN trong công tác quản lý, giám sát các TCTD.
Thực hiện chỉ đạo của NHNN về việc tăng cường công tác quản lý QTDND của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, BHTGVN đã chủ động nghiên cứu, xây dựng Khung Quy chế phối hợp, cung cấp, trao đổi thông tin giữa Chi nhánh BHTGVN và Chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố. Trong năm 2021, BHTGVN đã thực hiện ký kết Quy chế phối hợp, cung cấp, trao đổi thông tin với 46 chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố.
Đối mặt với thách thức bởi diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, BHTGVN đã phát huy tinh thần đoàn kết, tích cực, từng bước vượt qua khó khăn, hoàn thành kiểm tra đối với 288 tổ chức tham gia BHTG, trong đó có 22 QTDND theo chỉ đạo của Thống đốc NHNN trong năm 2021.
Với tinh thần chủ động và trách nhiệm, BHTGVN đã nỗ lực phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao trong quá trình tham gia xử lý các QTDND yếu kém, được đặt vào tình trạng KSĐB, tích cực tham gia vào quá trình cơ cấu lại, xử lý các TCTD nói chung và QTDND nói riêng theo chỉ đạo của NHNN.
Tính đến thời điểm hiện tại, BHTGVN chưa phát sinh đề nghị cho vay đặc biệt. Tuy nhiên, ngay sau khi NHNN ban hành Thông tư số 08/2021/TT-NHNN ngày 6/7/2021 về cho vay đặc biệt đối với TCTD được KSĐB, BHTGVN đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng Quy chế cho vay đặc biệt của BHTGVN để thống nhất trong nội bộ về quy trình, cách thức thực hiện; đồng thời, chủ động xây dựng mức vốn dự phòng đối với nghiệp vụ cho vay đặc biệt để tạo nguồn lực về tài chính, sẵn sàng cho vay đặc biệt đối với TCTD được KSĐB đủ điều kiện vay vốn.
Trong năm 2021, mặc dù không phát sinh nghĩa vụ chi trả tiền bảo hiểm đối với các tổ chức tham gia BHTG, nhưng BHTGVN luôn theo dõi sát sao quá trình thực hiện xử lý pháp nhân đối với các tổ chức tham gia BHTG yếu kém được KSĐB, đồng thời chủ động xây dựng phương án chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền thuộc đối tượng được BHTG, vận hành chương trình mô phỏng chi trả trên phần mềm đối với ngân hàng thương mại để luôn sẵn sàng bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền.
Để tiếp tục bổ sung nguồn thu cho quỹ dự phòng nghiệp vụ, BHTGVN đã tích cực đôn đốc, hướng dẫn các tổ chức tham gia BHTG tính và nộp phí theo quy định; giải đáp các vướng mắc và xử lý kịp thời các vi phạm trong việc tính và nộp phí BHTG. Nhìn chung, các tổ chức tham gia BHTG đã thực hiện tính, nộp phí BHTG đầy đủ, đúng quy định, với số phí thu được trong năm 2021 đạt 103% kế hoạch NHNN giao, tăng 10,5% so với số phí BHTG thu được năm 2020. Nhằm góp phần phát triển nguồn vốn, đem lại nguồn thu bổ sung cho quỹ dự phòng nghiệp vụ và nâng cao năng lực tài chính, đảm bảo thanh khoản cho dự phòng chi trả BHTG, xử lý và tham gia hỗ trợ quá trình tái cơ cấu các TCTD, BHTGVN đã tích cực triển khai hoạt động đầu tư vốn đúng quy định, an toàn, hiệu quả, thực hiện đầu tư thận trọng, linh hoạt. Tính đến ngày 31/12/2021, tổng tài sản của BHTGVN đạt 82,6 nghìn tỷ đồng, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020; trong đó, Quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt 75,9 nghìn tỷ đồng, tăng 18,04% so với cùng kỳ năm 2020. Với nguồn lực tài chính tăng trưởng khá được tích lũy qua từng năm giúp BHTGVN có thể sẵn sàng chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền khi cần thiết và tham gia có hiệu quả vào quá trình cơ cấu lại hệ thống các TCTD.
Nhằm tạo đồng thuận cao trong xã hội đối với chủ trương, chính sách mới của Chính phủ về BHTG và sự lan tỏa chính sách một cách sâu rộng, BHTGVN đã chủ động triển khai có hiệu quả công tác tuyên truyền, đẩy mạnh tuyên truyền chính sách trên các báo, tạp chí trong và ngoài ngành, khai thác một số kênh truyền thông có lượng khán giả lớn như VTV1, VTV2, VOV giao thông...Đặc biệt, việc tuyên truyền về hạn mức chi trả BHTG mới của BHTGVN đã tạo được sức lan tỏa và dấu ấn trên các kênh truyền thông, hoàn thành mục tiêu truyền thông đối với hạn mức trả tiền bảo hiểm mới.
Ngoài ra, BHTGVN đã đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu ứng dụng, tranh thủ sự ủng hộ, học hỏi kinh nghiệm của các tổ chức BHTG trên thế giới, phát huy vai trò là thành viên của Hiệp hội BHTG quốc tế, cũng như đổi mới quản trị, điều hành, kiện toàn bộ máy, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hoàn thiện các hoạt động hỗ trợ hậu cầu, xây dựng tập thể đoàn kết, thống nhất, tập trung đào tạo nghiệp vụ chuyên sâu cho cán bộ để sẵn sàng tham gia sâu hơn, có hiệu quả hơn trong công tác kiểm tra, giám sát, tham gia xử lý TCTD yếu kém.
Nhiệm vụ trong tâm năm 2022
Khép lại năm 2021 cùng nhiều kết quả tích cực, đáng ghi nhận, tạo tiền đề cho sự phát triển của tổ chức, bước sang năm 2022 với nhiều khó khăn thách thức phía trước, bám sát các nhiệm vụ trọng tâm trong hoạt động ngân hàng năm 2022, Chương trình hành động của ngành Ngân hàng thực hiện Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, BHTGVN đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong năm 2022, trong đó có các nội dung:
Một là, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan hoàn thành việc trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Xây dựng Chương trình hành động thực hiện Chiến lược phát triển BHTG và tổ chức triển khai thực hiện ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo dõi, thực hiện Kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng thực hiện Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Hai là, trên cơ sở chỉ đạo của NHNN, tập trung nghiên cứu, đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung Luật BHTG theo hướng hoàn thiện chính sách BHTG phù hợp với thông lệ quốc tế, có tầm nhìn lâu dài, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với khả năng của BHTGVN và bổ sung thêm cơ chế để BHTGVN nâng cao năng lực tài chính, tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại các TCTD, hướng tới xây dựng BHTGVN thực sự trở thành công cụ hữu hiệu của Chính phủ, NHNN trong xử lý các TCTD yếu kém.
Ba là, tiếp tục ký kết Quy chế phối hợp, cung cấp, trao đổi thông tin với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố; thực hiện có hiệu quả Quy chế theo chức năng, nhiệm vụ được giao; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Thông tư số 34/2016/TT-NHNN Quy định việc cung cấp thông tin giữa NHNN và BHTGVN nhằm nâng cao hiệu quả công tác giám sát các QTDND.
Bốn là, triển khai đầy đủ và hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của BHTGVN theo quy định của pháp luật, trong đó tập trung thực hiện cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia BHTG kịp thời; giám sát 100% tổ chức tham gia BHTG, chú trọng giám sát các TCTD có vấn đề; chủ động và sớm triển khai kế hoạch kiểm tra năm 2022, tăng cường công tác kiểm tra và mở rộng phạm vi kiểm tra theo chỉ đạo của Thống đốc NHNN; tích cực tham gia quá trình cơ cấu lại, xử lý các QTDND yếu kém.
Năm là, tích cực hoàn thiện hệ thống văn bản quản trị điều hành, triển khai hoạt động nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm của các tổ chức BHTG trên thế giới, áp dụng thông lệ quốc tế, chọn lọc, vận dụng sáng tạo, phù hợp, có hiệu quả vào hoạt động của BHTGVN.
Sáu là, tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành; kiện toàn bộ máy, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tập trung đào tạo nghiệp vụ chuyên sâu cho cán bộ để sẵn sàng tham gia sâu hơn, có hiệu quả hơn trong công tác kiểm tra, giám sát, tham gia xử lý TCTD yếu kém...
Bảy là, tính và thu phí BHTG đúng quy định; đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi an toàn và hiệu quả; thực hiện chi trả BHTG chính xác, kịp thời khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm; đẩy mạnh tuyên truyền về chính sách BHTG, nội dung sửa đổi Luật BHTG, khảo sát mức độ nhận thức của người gửi tiền về chính sách BHTG.
BHTGVN cho biết, toàn hệ thống sẽ quyết tâm thi đua, đoàn kết, sáng tạo và nỗ lực phấn đấu nhằm từng bước đổi mới, nâng tầm vị thế của tổ chức, tăng cường vai trò trong tham gia cơ cấu lại hệ thống các TCTD để trở thành công cụ chính sách hữu hiệu góp phần thực hiện thành công nhiệm vụ ngành Ngân hàng.