Khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VNBA nhận định, trong thời đại bùng nổ thông tin, hoạt động sản xuất - kinh doanh của cả nền kinh tế và các TCTD đang phải đối diện với nhiều thách thức, đó là thông tin giả mạo, mạo danh các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trên không gian mạng diễn biến ngày càng tinh vi, phức tạp, ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp cũng như TCTD. Hình ảnh, thương hiệu của doanh nghiệp, TCTD được sử dụng vào mục đích xấu, kèm theo thông tin tiêu cực lan truyền trên mạng xã hội với những bình luận thiếu thiện chí, suy đoán không có căn cứ tạo nên góc nhìn thiếu chính xác về doanh nghiệp và các TCTD.
Các đối tượng còn lập fanpage giả mạo của các TCTD để lừa đảo, cho vay, dẫn dụ người dùng vào hoạt động dịch vụ tài chính bất hợp pháp, gây hoang mang cho người dân. Bên cạnh đó, trên mạng xã hội còn xuất hiện các nhóm “bùng nợ”, kêu gọi bùng nợ của các TCTD, công ty tài chính tiêu dùng, gây mất an ninh trên không gian mạng và ảnh hưởng đến hoạt động thu hồi nợ của các TCTD và công ty tài chính tiêu dùng.
Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, thực trạng nêu trên khiến các TCTD gặp không ít khó khăn, nhất là các TCTD chưa có kinh nghiệm, chưa có công cụ rà quét, phân tích, đánh giá, kiểm soát thông tin cũng như kỹ năng giao tiếp với truyền thông trên môi trường mạng, dẫn đến có thể xảy ra sự cố truyền thông.
Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú lưu ý, công tác truyền thông và bảo vệ thông tin trên không gian mạng hiện nay rất quan trọng, cấp bách. Toàn ngành Ngân hàng cũng như các TCTD phải nhận thức rõ hơn về trách nhiệm và vai trò của công tác truyền thông trên không gian mạng, từ đó, thực hiện công tác này một cách thường xuyên, liên tục và bền bỉ chứ không chờ đến lúc xảy ra sự kiện. "Việc bảo vệ thông tin trên không gian mạng không chỉ của NHNN, của các TCTD mà còn cần sự tham gia của hơn 40 vạn cán bộ trong ngành Ngân hàng - mỗi người là một tuyên truyền viên" - Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, đối phó với khủng hoảng thông tin trên không gian mạng là vấn đề cực kỳ khó, đặc biệt trong bối cảnh bùng nổ thông tin. Không gian mạng mang đến nhiều cơ hội, lợi ích phục vụ nhu cầu đa dạng của con người, xã hội; nhưng cũng không ít những mặt trái. Chính vì vậy, bộ phận truyền thông của các TCTD cần nhận thức được và có những định hướng cho cán bộ trong đơn vị mình nâng cao ý thức bảo vệ, sử dụng hiệu quả, tích cực không gian mạng để truyền thông cơ chế, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của ngành, hay các hoạt động, sản phẩm dịch vụ của TCTD.
"Sử dụng không gian mạng còn để đấu tranh với những thông tin sai trái, bởi lĩnh vực ngân hàng có tính nhạy cảm cao do đặc thù hoạt động tiền tệ ngân hàng gắn với niềm tin công chúng. Thông tin về chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng lan tỏa nhanh, tác động rất lớn đến nhiều nhóm người, tổ chức trong xã hội, có ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường tài chính và nền kinh tế" - Phó Thống đốc đặt vấn đề như vậy và yêu cầu các TCTD: nếu không kiểm soát tốt thông tin tiêu cực có thể tác động đến niềm tin người dân đối với hệ thống ngân hàng. Muốn sử dụng hiệu quả mạng xã hội, các TCTD phải nhận thức được và coi truyền thông như một giải pháp quan trọng để đảm bảo an toàn hệ thống.
Đồng tình về tầm quan trọng và cấp bách của công tác truyền thông trên không gian mạng đối với các TCTD, phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho biết, hiện nay lực lượng tội phạm chuyển đổi số rất nhanh, tình trạng lấy thông tin cá nhân để lừa đảo, truyền thông sai sự thật đã và đang diễn ra ngày càng tinh vi.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, cần tăng cường cơ chế phối hợp và làm tốt hơn công tác truyền thông tích cực để lan tỏa những thông tin tích cực, đặc biệt là qua các kênh chính thống. Các TCTD cần làm tốt công tác này trong một thể thống nhất dưới sự chỉ đạo của NHNN và đại diện của các TCTD là VNBA. Chẳng hạn, thông tin định hướng, tư vấn cho giới trẻ - thế hệ tiêu dùng số - về các sản phẩm tiêu dùng trên không gian số; hay với việc giảm lãi suất đồng nghĩa giá của tiền chưa bao giờ tốt như hiện nay, điều đó tạo ra những cơ hội kinh doanh mới...Đồng thời, các cơ quan chức năng cần sớm định danh tài khoản ngân hàng; khẩn trương chỉnh sửa quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tài chính ngân hàng đi kèm với bổ sung quy định về quản lý các nền tảng xuyên biên giới. Về phía Bộ Thông tin truyền thông đã và đang phối hợp chặt chẽ và hỗ trợ ngành Ngân hàng trong quản lý thông tin, xử lý thông tin sai lệch trên không gian mạng.
Tại hội thảo, các đại biểu đã nghe trao đổi, tham luận của đại diện Vietcombank, Vietinbank, BIDV...về thực tiễn quản trị, xử lý thông tin, phòng ngừa khủng hoảng truyền thông; kinh nghiệm phòng ngừa khủng hoảng, quản trị thông tin trên mạng xã hội - những khuyến nghị của UB Group; giám sát hoạt động truyền thông trên nền tảng số, phòng ngừa rủi ro và xử lý thông tin trên không gian mạng của đại diện Công ty Farm - Học viện Bưu chính Viễn thông...
Bên cạnh chia sẻ những tình huống thực tế ngân hàng mình từng phải xử lý và bài học rút ra, đại diện các TCTD cũng đưa ra những đề xuất, kiến nghị cụ thể để tận dụng lợi thế của không gian mạng trong hoạt động truyền thông: Cần có sự vào cuộc của nhiều ban ngành, sự quản lý tập trung, đồng bộ của NHNN và cơ quan liên quan, đặc biệt là Bộ Thông tin Truyền thông. Mặt khác, cần có chế tài mạnh hơn đối với các hành vi mạo danh, lừa đảo; tăng cường truyền thông các dấu hiệu nhận biết chính thức của TCTD trên các kênh truyền thông chính thống; tổ chức chiến dịch truyền thông chung của ngành Ngân hàng. Các TCTD cũng đề nghị cơ quan quản lý có giải pháp ngăn chặn các ứng dụng, trang thông tin điện tử giả mạo; chặn nguồn đưa thông tin sai lệch, gây hiểu nhầm về thương hiệu của TCTD cho khách hàng; tổ chức đào tạo về truyền thông cho cán bộ ngành Ngân hàng và tập huấn về hoạt động ngân hàng cho đội ngũ phóng viên tác nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng.
Là đơn vị tham mưu, quản lý nhà nước về hoạt động truyền thông ngành Ngân hàng, theo Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông NHNN Kim Lan Anh, Vụ Truyền thông thường xuyên chủ động theo dõi, nắm bắt dư luận trên báo chính thống và mạng xã hội, phối hợp với các cơ quan quản lý báo chí, cơ quan truyền thông giải thích rõ ràng, đầy đủ về những vấn đề còn ý kiến trái chiều, góp phần tạo niềm tin công chúng đối với hệ thống ngân hàng. Vụ Truyền thông cũng đang xây dựng quy chế về hoạt động truyền thông ngành Ngân hàng nhằm tiếp tục tăng cường quản lý Nhà nước, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong toàn hệ thống, từ NHNN Trung ương đến NHNN các tỉnh, thành phố, các đơn vị báo chí trong ngành, giữa NHNN với TCTD và đơn vị khác trong toàn ngành.
Kết luận hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hùng cho biết, VNBA sẽ tập hợp tất cả những ý kiến của hội viên và gửi kiến nghị đến cơ quan quản lý; đồng thời, phối hợp với NHNN rà soát các quy định, nhất là về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác truyền thông của ngành Ngân hàng.
Diệu An