Nhân sự ngân hàng đối diện với rủi ro
Ngoại trừ một số hành vi cố ý với mục đích trục lợi của một số nhân sự ngân hàng, hầu hết giao dịch ngân hàng được thực thi đúng qui trình và không có biểu hiện tư lợi. Mặc dù vậy, rủi ro trong hoạt động ngân hàng luôn cận kề đội ngũ nhân sự. Cụ thể,đã xảy ra trường hợp chi lãi ngoài mức qui định ở các chi nhánh của một ngân hàng cổ phần ở Việt Nam bị đưa ra xét xử, luận tội. Nhiều nhân sự khi thực hiện các giao dịch chi lãi ngoài mức quy định không nhận thức được đầy đủ tính nghiêm trọng của hành vi thực hiện. Ở một trường hợp khác, thực hiện cho vay dựa trên kết quả đánh giá tài sản đảm bảo vượt mức giá trị thực, cán bộ cho vay trong trường hợp này vô hình trung đã vi phạm pháp luật…Đó chỉ là một vài trong rất nhiều biểu hiện của rủi ro khi thực thi nghiệp vụ ngân hàng cần được xác định, nhận biết và loại trừ.
Số lượng lớn khách hàng tạo nên áp lực cho nhân sự ngân hàng
Bên cạnh rủi ro về nghiệp vụ, nhân viên ngân hàng còn phải đối mặt với rủi ro trong môi trường làm việc. Một số biểu hiện sau đây có thể xảy ra cần được kiểm soát và loại trừ: bạo lực công sở (nhân viên ngân hàng bị khách hàng tấn công), hành vi bắt nạt giữa nhân sự ngân hàng, áp lực lớn do đáp ứng yêu cầu về chỉ tiêu dịch vụ phải hoàn thành, nợ xấu không giải quyết được, đối diện với áp lực từ đám đông khách hàng chờ được phục vụ, tình trạng lao động gắng sức do phục vụ nhiều giờ liên tục, cung ứng dịch vụ với tiện ích tối đa...Những biểu hiện này gây tổn thương lâu dài cho sức khỏe của nhân sự ngân hàng (Kayode, 2016).
Nhân sự ngân hàng là tài sản của ngân hàng, bị tổn thương trong môi trường làm việc sẽ giảm khả năng lao động, giảm giờ làm hữu ích, dẫn đến ảnh hưởng tới hình ảnh của ngân hàng là điều khó tránh khỏi.
Cần kiểm soát rủi ro cho nhân sự ngân hàng
Tạo môi trường làm việc an toàn và có sức khỏe cho đội ngũ nhân sự là trách nhiệm tối thượng của ngân hàng (RBA, 2017). Để đáp ứng nội dung này, nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành chính sách đảm bảo an toàn và sức khỏe cho nhân sự ngân hàng (còn được gọi là bộ quy tắc). Ngân hàng Trung ương Úc đưa ra chính sách Work Health & Safety Policy. Theo đó, để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho nhân sự ngân hàng cần phải có: Chính sách và cam kết; kế hoạch triển khai; triển khai và vận hành; đánh giá quá trình thực hiện; kiểm toán và điều chỉnh.
Yêu cầu tối thiểu của quy định an toàn và đảm bảo sức khỏe môi trường làm việc của ngân hàng bao gồm: xác định những hiểm nguy có thể xảy ra; các chương trình đào tạo được chuẩn bị để nhân sự ngân hàng thường xuyên được tham gia với nội dung cập nhật; bố trí nhân sự làm công tác tư vấn về an toàn và đảm bảo sức khỏe. Những nội dung này được xây dựng và cập nhật thường xuyên tạo thành cơ sở cho bộ quy tắc về quản trị an toàn và sức khỏe cho nhân sự ngân hàng.
Để duy trì bộ quy tắc có tính hiệu quả cao, các ngân hàng cần triển khai các nội dung sau: (i) Đánh giá, điều hành và xác định thực tiễn thực hiện nội dung đảm bảo an toàn và có sức khỏe tốt cho đội ngũ nhân sự; (ii) Bộ tiêu chuẩn về hành vi ứng xử thường xuyên được kiểm toán và xem xét cải tiến kịp thời; (iii) Kỷ cương của tổ chức được duy trì hiệu quả; (iv) Mức độ thỏa mãn và nhận thức của đội ngũ nhân sự được cải thiện rõ rệt; (v) Đối tác bảo hiểm đánh giá tích cực về ngân hàng; (vi) Giảm đáng kế mức độ phát sinh bồi thường cho người lao động; (vii) Chi phí y tế cho đội ngũ nhân sự có xu hướng giảm tích cực; (viii) Mức độ kiểm soát tính tuân thủ qui định trong ngân hàng được cải thiện rõ rệt (RBA, 2017).
Hàm ý chính sách
Sở hữu một quy mô dân số ở mức độ lớn, tiến trình phát triển kinh tế duy trì ở mức độ cao, hứa hẹn tiếp tục tăng trưởng ổn định trong thời gian tới, và tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng, đặt ra trọng trách quan trọng cho hoạt động ngân hàng ở Việt Nam. Yếu tố nhân sự đóng vai trò quan trọng ở tất cả các ngành và lĩnh vực, nhân sự hoạt động ngân hàng cũng nằm trong trào lưu đó. Đảm bảo an toàn và sức khỏe trong môi trường làm việc ở ngân hàng được đánh giá có vai trò tối thượng ở nhiều quốc gia. Hy vọng nhận thức này sẽ được lan tỏa và phổ cập ở Việt Nam. Vì vậy, xác định yếu tố an toàn và có sức khỏe của môi trường làm việc của ngân hàng cần được quản lý và duy trì có hiệu quả, bộ qui tắc về nội dung này cần được soạn thảo, phổ biến và duy trì hiệu lực trong thời gian sớm nhất.
TS. Nguyễn Thị Kim Oanh
Khoa Quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội
Tài liệu tham khảo:
Engr. Kayode V. Fowode (2016),How to Protect Bankers and Finance Workers from Occupational Safety ProblemsAugust 19
Reserve Bank of Australia (2017), Work Health & Safety Policy
ShareShare How to Protect Bankers and Finance Workers from Occupational Safety Problems.