Luật BHTG được xây dựng trong bối cảnh nền kinh tế nước ta hội nhập sâu rộng với thế giới, hệ thống ngân hàng chịu sự tác động mạnh mẽ của bối cảnh trong nước và quốc tế. Niềm tin của công chúng đối với hệ thống tài chính ngân hàng bị suy giảm. Chính sách bảo vệ quyền lợi người gửi tiền mà cụ thể là chính sách BHTG hiện hành có nhiều nội dung chưa phù hợp với thực tiễn. Trước thực trạng như vậy, Quốc Hội đã thông qua Luật BHTG nhằm hướng tới mục tiêu bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền, tăng cường thiết chế đảm bảo an toàn, lành mạnh hoạt động ngân hàng đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh mới. Một số vấn đề quan trọng về chính sách BHTG được điều chỉnh như nâng cao hạn mức trả tiền bảo hiểm, chuyển đổi cách tính phí từ đồng hạng sang áp dụng mức phí trên cơ sở rủi ro, khẳng định rõ hơn địa vị pháp lý của tổ chức BHTGVN…Tuy nhiên, Luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc mà chưa có quy định cụ thể những nội dung này.
Để triển khai hiệu quả Luật BHTG
Trong Luật BHTG có một số nội dung cần có văn bản hướng dẫn thi hành Luật BHTG như vấn đề hạn mức trả tiền bảo hiểm, phí, nguồn vốn, địa vị pháp lý của tổ chức BHTG… Các cơ quan chức năng cần khẩn trương rà soát để ban hành những văn bản hướng dẫn kịp thời và đúng với tinh thần Luật BHTG. Đồng thời, Tổ chức BHTG cần chủ động, tích cực tham mưu ý kiến để đảm bảo chất lượng văn bản hướng dẫn và nâng cao tính thực thi để triển khai tốt Luật BHTG.
Trong đó, hạn mức trả tiền bảo hiểm và phí BHTG là hai nội dung quan trọng của chính sách BHTG tác động đến người gửi tiền và tổ chức tham gia BHTG. Về hạn mức chi trả cần sớm được quy định cụ thể để nâng cao niềm tin công chúng đối với hệ thống ngân hàng. Theo đó hạn mức cần được tính toán kỹ lưỡng đảm bảo gấp 5-6 lần thu nhập bình quân đầu người(GDP/người), có tính dự báo và linh hoạt để kịp thời điều chỉnh trong những trường hợp cần thiết. Còn về mức phí cũng cần sớm có quy định cụ thể để đảm bảo nguyên tắc thị trường, tính minh bạch. Tuy nhiên cũng cần lưu ý có những quy định chặt chẽ về một số vấn đề như cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm xếp hạng tổ chức tín dụng để làm cơ sở tính phí, mức phí, trách nhiệm bảo mật thông tin, chế tài xử phạt tổ chức, cá nhân vi phạm…
Cần nâng cao năng lực của BHTGVN
Tổ chức BHTG là tổ chức hoạt động theo Luật BHTG. Để đảm bảo triển khai chính sách BHTG hiệu quả và tăng cường niềm tin công chúng, luật NHNN đã quy định cụ thể trên nguyên tắc tổ chức BHTG hoạt động tương đối độc lập. Tổ chức BHTG là một mắt xích quan trọng trong cấu trúc mạng an toàn tài chính. Bởi thực tế hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh trên cơ sở niềm tin. Chính vì vậy, tổ chức BHTG cần được thiết kế theo mô hình đảm bảo để người dân yên tâm rằng đã có một tổ chức độc lập với hệ thống ngân hàng đứng ra bảo vệ quyền lợi cho người gửi tiền. Đồng thời, tổ chức BHTG phải đóng góp tích cực cho quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng. Theo đó, tổ chức BHTG được Luật quy định rõ là tổ chức do Chính phủ thành lập, quy định chức năng, nhiệm vụ. Khi xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành Luật, quy định về tổ chức BHTG cần đảm bảo nguyên tắc đó, tránh tình trạng Luật quy định như vậy nhưng các quy định cụ thể lại không đảm bảo theo tinh thần của Luật, giảm niềm tin công chúng. Trong bối cảnh hiện nay, Đảng và Nhà nước đang thực hiện tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, xử lý nợ xấu, các cơ quan chức năng nên chăng nghiên cứu thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế để tổ chức BHTG tham gia vào quá trình đó đảm bảo nguyên tắc chi phí tối thiểu và mang lại lợi ích cho người gửi tiền, hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.
Luật Bảo hiểm tiền gửi cần được triển khai đồng bộ
Luật BHTG đã được Quốc Hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 3 vào tháng 6/2012 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2013. Đây là động thái chính sách quan trọng của Nhà nước nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, góp phần nâng cao niềm tin công chúng đối với hệ thống tài chính ngân hàng. Để Luật đi vào cuộc sống, làm cách nào để triển khai đồng bộ, chính sách BHTG theo tinh thần của Luật BHTG là nội dung được nhiều người quan tâm. Xung quanh những vấn đề này, TS. Đinh Xuân Thảo - Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp - Ủy ban Thường vụ Quốc hội - cho biết:
Những điểm mới của Luật BHTG