Để thực hiện tốt nhiệm vụ nói trên của BHTGVN, Chi nhánh khu vực Đông Bắc Bộ luôn quan tâm triển khai tốt các chỉ đạo, quy định, quy trình nghiệp vụ giám sát thu phí BHTG trên địa bàn quản lý. Hiện nay, nghiệp vụ giám sát thu phí BHTG được Chi nhánh triển khai định kỳ hàng quý. Kết quả giám sát thu phí BHTG năm 2016 đối với 282 QTDND thuộc địa bàn 9 tỉnh, thành phố qua các kỳ cho thấy: Tổng số phí đơn vị thực nộp là hơn 25tỷ đồng (tăng gần 24 % so với cùng kỳ năm 2015), bao gồm cả nộp bổ sung phí BHTG còn thiếu và khấu trừ phí BHTG thừa của năm 2015. Trong đó có 56 đơn vị nộp thiếu phí với số tiền khoảng 4 triệu đồng và 110 đơn vị nộp thừa phí với số tiền hơn 36 triệu đồng. Nguyên nhân thừa, thiếu phí BHTG được phát hiện chủ yếu do đơn vị xác định sai đối tượng tính phí bảo hiểm; có 03 đơn vị vi phạm thời hạn nộp phí 1 ngày, số tiền phạt vi phạm nhỏ dưới 100 nghìn đồng, do nguyên nhân khách quan nên được Chi nhánh xử lý miễn phạt.
Cùng với đó, công tác thu phí được theo dõi một cách chặt chẽ thông qua việc đôn đốc các đơn vị thực hiện tính và nộp phí đúng đối tượng và thời hạn theo quy định. Trên cơ sở kết quả giám sát thu phí BHTG, Chi nhánh thực hiện xử lý vi phạm về phí BHTG theo quy định hiện hành, có văn bản thông báo đến đơn vị theo đúng quy trình, quy định của BHTGVN. Kết quả giám sát thu phí tại Chi nhánh được đưa vào chương trình phần mềm theo dõi thu phí của BHTGVN báo cáo định kỳ quý theo đúng quy định.
Tuy nhiên, qua thực tiễn triển khai công tác thu phí BHTG từ khi Luật BHTG có hiệu lực thi hành đến nay cho thấy còn có những vấn đề vướng mắc, tồn tại nhất định:
Thứ nhất, nguồn số liệu phục vụ công tác thu phí, giám sát kết quả nộp phí còn hạn chế, chủ yếu dựa trên cơ sở Bảng kê tính phí; Bảng cân đối tài khoản bậc III; Bảng kê số dư tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm (Biểu BH02) của tổ chức tham gia BHTG nên phụ thuộc rất lớn vào trình độ chuyên môn, ý thức nghiêm túc chấp hành chế độ thông tin báo cáo của đơn vị. Trên thực tế, tại Chi nhánh vẫn còn một số đơn vị nộp thiếu, nộp chậm Biểu BH02, một số đơn vị chưa xác định chính xác số dư tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm, (chưa loại trừ số dư tiền gửi không thuộc đối tượng bảo hiểm)… dẫn đến chưa đủ cơ sở dữ liệu phục vụ giám sát thu phí BHTG đảm bảo chất lượng và hiệu quả cao, gây chậm trễ cho quy trình triển khai thực hiện.
Thứ hai, hiện nay công tác giám sát thu phí BHTG của BHTGVN đang thực hiện trên cơ sở Công văn số 11/CV-BHTG115 ngày 14/1/2013 của Tổng Giám đốc về việc Tính và nộp phí BHTG theo Luật và các văn bản quy định về phí BHTG từ trước khi Luật BHTG có hiệu lực thi hành. Do vậy, về các căn cứ quy định và một số nội dung trong các văn bản này không còn phù hợp với các quy định của Luật BHTG và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật BHTG gây khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện (như mẫu Biểu BH02 tại Quyết định 192/QĐ-BHTG13 ngày 18/8/2006 không còn phù hợp về đối tượng được bảo hiểm); thẩm quyền xử lý số tiền phí BHTG của các đơn vị phạt chậm nộp, thừa thiếu phí tại Công văn 28/CV-BHTG115 chưa đảm bảo tính chủ động, linh hoạt, thuận lợi trong triển khai thực tiễn tại Chi nhánh.
Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng công tác tính và thu phí BHTG theo quy định của Luật BHTG, bài viết có một vài đề xuất, kiến nghị sau:
(i) Về phía Chi nhánh cần tiếp tục duy trì thường xuyên và tăng cường trao đổi thông tin, đôn đốc các đơn vị trên địa bàn quản lý chấp hành nghiêm chỉnh chế độ thông tin báo cáo cũng như các tài liệu khác có liên quan đến công tác thu phí, hướng dẫn các đơn vị tính và nộp phí BHTG đảm bảo tính chính xác, đúng đối tượng theo quy định của Luật BHTG; phối hợp giữa công tác giám sát thu phí và công tác kiểm tra trực tiếp tại đơn vị trong các kết luận về phí BHTG và thông báo phí BHTG đảm bảo thống nhất, phù hợp với các quy định hiện hành.
(ii) Về phía BHTGVN:
- BHTGVN cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn liên quan đến công tác tính và thu phí BHTG phù hợp với quy định của Luật BHTG và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật BHTG, trong đó cần quan tâm đến các vấn đề xử lý vi phạm về tính và nộp phí BHTG theo Điều 21 – Phí nộp thiếu, nộp chậm của Luật BHTG; thay đổi mẫu biểu BH02 – Bảng kê số dư tiền gửi thuộc đối tượng BHTG phù hợp với quy định của Luật BHTG.
- BHTGVN cần nghiên cứu xây dựng Quy định mới về chế độ thông tin báo cáo về tiền gửi được bảo hiểm của các tổ chức tham gia BHTG để nâng cao chất lượng nguồn cơ sở dữ liệu cũng như thông tin về tiền gửi được bảo hiểm nhằm đáp ứng yêu cầu tính và thu phí BHTG theo quy định của Luật BHTG. Đồng thời xây dựng quy trình giám sát thu phí BHTG mới theo hướng BHTGVN chủ động, kịp thời trong việc tính phí BHTG đối với các tổ chức tham gia BHTG theo yêu cầu của Luật BHTG.
Ths. Ngô Thị Chi - Chi nhánh BHTGVN khu vực Đông Bắc Bộ
Tài liệu tham khảo:
- Luật Bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 3 ngày 19/6/2012;
- Nghị định 68/2013/NĐ-CP, Thông tư 24/2014/TT-NHNN về BHTG;
- Các văn bản liên quan về phí BHTG do BHTGVN ban hành;
- Báo cáo chuyên đề nghiệp vụ thu phí đối với các tổ chức tham gia BHTG năm 2016 – CNKV Đông Bắc Bộ;