Nâng cao bảo mật, an toàn giao dịch không tiền mặt

Hội thảo vinh dự tiếp đón lãnh đạo chính phủ và nhiều bộ, ban, ngành trung ương

Tham dự hội thảo có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc; Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng; Phó Chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Văn Dũng và nhiều đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương.

Đông đảo đại diện của các ngân hàng thương mại, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, các doanh nghiệp, hiệp hội, chuyên gia kinh tế tham dự và thảo luận sôi nổi…

Trong phiên 1 hội thảo với chủ đề “Nâng cao khả năng bảo mật cho các ngân hàng”, các tham luận tập trung vào: Đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật trong giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt; Thực trạng, chiêu trò lừa đảo của tội phạm mạng - Giải pháp ngăn ngừa; Rủi ro gian lận trong thanh toán số trên thế giới và hàm ý cho Việt Nam. Phiên 2 có chủ đề “Nâng cao khả năng bảo mật cho giao dịch cá nhân”, tập trung vào nội dung ứng dụng AI để phòng ngừa rủi ro trong thanh toán trực tuyến; giải pháp công nghệ cho bảo mật an toàn giao dịch ngân hàng. Mỗi phiên bao gồm phần thảo luận về các giải pháp để bảo đảm hệ thống ngân hàng hoạt động an ninh, an toàn, liên tục; giải pháp để nâng cao khả năng bảo vệ cho giao dịch cá nhân, bảo vệ người dùng.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lê Thế Chữ - Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ cho biết, chương trình “Ngày không tiền mặt - 16/6” do Báo Tuổi Trẻ phát động chính thức và phối hợp cùng Vụ Thanh toán, Vụ Truyền thông (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) tổ chức từ năm 2016, đến nay đã bước sang năm thứ 6. Chương trình năm nay có chủ đề chính là “Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt an toàn, bảo mật”. Qua chặng đường 5 năm triển khai “Ngày không tiền mặt”, dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, sự quan tâm, đồng hành của NHNN cùng các Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan với Báo Tuổi Trẻ, chương trình này đã truyền tải, lan tỏa thông điệp, giá trị tích cực của thanh toán không tiền mặt, góp phần định hình và củng cố thói quen, hành vi sử dụng các phương thức, phương tiện thanh toán không tiền mặt an toàn, tiện lợi, góp phần tạo nên chuyển biến rõ nét về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) của người dân, doanh nghiệp và toàn nền kinh tế.

“Chương trình đã góp phần hiện thực hóa các mục tiêu của Chính phủ tại các Đề án (Đề án Phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025; Đề án thúc đẩy thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công; Đề án nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng cho nền kinh tế) và Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia” - ông Lê Thế Chữ nhấn mạnh.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết, hoạt động TTKDTM trong thời gian qua dưới sự chỉ đạo, định hướng của Chính phủ, NHNN đã tiếp tục được đẩy mạnh phát triển và đạt được những kết quả nhất định. Khuôn khổ pháp lý, cơ chế, chính sách cho hoạt động TTKDTM và hoạt động ngân hàng số tiếp tục được rà soát, bổ sung, hoàn thiện, tạo sự đồng bộ và điều kiện thuận lợi cho phát triển TTKDTM, thúc đẩy hoạt động ngân hàng số, ứng dụng công nghệ mới và đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán.

Cũng theo ông Phạm Anh Tuấn, trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển, Việt Nam hội nhập với kinh tế thế giới, ngành Ngân hàng đã tiên phong ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để triển khai cung cấp các sản phẩm, dịch vụ TTKDTM mới, hiện đại, đáp ứng nhu cầu thanh toán, giao dịch tức thời của người dân, doanh nghiệp. Đến hết 2023, toàn Việt Nam đã có hơn 182 triệu tài khoản thanh toán (TKTT) của khách hàng cá nhân, tương ứng với 87,08% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng; nhiều ngân hàng đã có trên 95% số lượng giao dịch được xử lý trên kênh số.

Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng đi vào đời sống

Ngoài ra, số lượng giao dịch thanh toán qua thiết bị di động (Mobile) và QR Code cũng có sự tăng trưởng nhanh chóng trong thời gian qua. Cụ thể, thanh toán qua Internet, Mobile và phương thức QR Code tăng trưởng nhanh, đến nay đã có 85 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán triển khai dịch vụ thanh toán qua Internet và 52 tổ chức thực hiện qua Mobile. Số liệu tổng hợp 4 tháng đầu năm 2024, TTKDTM đạt khoảng 4,9 tỷ giao dịch với tổng giá trị giao dịch đạt hơn 87 triệu tỷ đồng (tăng 57,11% về số lượng và 33,45% về giá trị); trong đó, giao dịch qua kênh Internet đạt hơn 916,7 triệu giao dịch với giá trị đạt trên 22,5 triệu tỷ đồng (tăng 47,48% về số lượng và 30,03% về giá trị), qua kênh điện thoại di động đạt hơn 3,4 tỷ giao dịch với giá trị đạt hơn 22,4 triệu tỷ đồng (tăng 59,26% về số lượng và 35,91% về giá trị), đặc biệt thanh toán qua phương thức QR code đạt gần 101,2 triệu giao dịch với giá trị đạt hơn 126,8 nghìn tỷ đồng (tăng 167,2 % về số lượng và hơn 424,5% về giá trị).

Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển của các dịch vụ TTKDTM, ngành Ngân hàng cũng phải đối mặt với những rủi ro, thách thức không nhỏ về công tác đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật, đặc biệt trong bối cảnh gia tăng tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tiền và tài khoản ngân hàng của người dân với nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp.

Để phòng, chống các hoạt động lừa đảo trên không gian mạng, gây mất an ninh, an toàn trong hoạt động TTKDTM, trong thời gian qua, ngành Ngân hàng đã và đang tổ chức triển khai nhiều giải pháp mang tính tổng thể, đồng bộ, bao gồm 04 nhóm chính: Hoàn thiện cơ chế, chính sách và chỉ đạo thực hiện; Triển khai các giải pháp công nghệ và cơ chế phối hợp; Tuyên truyền, cảnh báo phòng, chống tội phạm lừa đảo; Phối hợp với các cơ quan chức năng trong phòng, chống lừa đảo qua mạng.

Trong 5 năm qua, NHNN đã có hơn 90 lượt văn bản chỉ đạo, cảnh báo về công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin các đơn vị trong Ngành, trong đó yêu cầu các đơn vị triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao nhận thức về an ninh, an toàn thông tin cho toàn thể nhân viên và khách hàng của ngân hàng.

Nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng cho công chúng trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ ngân hàng, truyền thông, giáo dục tài chính có vai trò quan trọng. NHNN đã và đang phối hợp với các cơ quan báo chí thực hiện hàng trăm tin, bài, phóng sự truyền hình hoặc tổ chức các chương trình, sự kiện trong đó có nội dung phổ biến kiến thức, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp hiểu rõ và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trên nền tảng số một cách an toàn, đúng quy định pháp luật; đồng thời tuyên truyền, nâng cao nhận thức, cảnh giác của người dân về những rủi ro an ninh, an toàn thông tin, các thủ đoạn, hành vi tội phạm, lừa đảo phổ biến mới xuất hiện liên quan đến hoạt động ngân hàng. Cụ thể: phối hợp với Truyền hình Việt Nam (VTV) tổ chức các chương trình truyền thông trong đó lồng ghép các nội dung nâng cao nhận thức: Tiền khéo tiền khôn (phát sóng trên VTV3), Đồng tiền thông thái (trong chương trình Chào buổi sáng VTV1), Tay hòm chìa khóa (phát sóng trên VTV1 tối thứ Sáu hàng tuần); Phối hợp với báo Tuổi trẻ tổ chức sự kiện Ngày không tiền mặt hàng năm; Tổ chức các sự kiện Ngày chuyển đổi số ngành Ngân hàng hàng năm...NHNN đã phối hợp xây dựng Fanpage về Giáo dục tài chính (https://www.facebook.com/giaoductaichinh.official). Fanpage thu hút nhiều lượt theo dõi, truy cập, với sự tham gia của nhiều nghệ sỹ nổi tiếng, thông qua các tiểu phẩm, video clip, hình họa, sơ đồ hóa các kiến thức về tài chính ngân hàng một cách đơn giản, dễ hiểu, dễ nhớ, trong đó giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ TTKDTM, cảnh báo các chiêu trò lừa đảo của tội phạm công nghệ, hướng dẫn người dân cách sử dụng dịch vụ ngân hàng và các kỹ năng về an ninh, an toàn, bảo mật trong TTKDTM nói riêng và dịch vụ ngân hàng trên nền tảng số nói chung.

Về phía các TCTD cũng thường xuyên, liên tục thực hiện công tác truyền thông tới khách hàng về các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn thông tin khi sử dụng các dịch vụ ngân hàng điện tử qua website, ứng dụng Internet Banking/Mobile Banking...

Để nâng cao công tác đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật trong hoạt động TTKDTM, ông Phạm Anh Tuấn cho biết thời gian tới, ngành Ngân hàng sẽ triển khai một số giải pháp trọng tâm, trong đó tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, cơ chế, chính sách về bảo đảm an ninh, an toàn thông tin mạng, tạo hành lang pháp lý cho các đơn vị trong ngành ngân hàng triển khai các giải pháp công nghệ mới nhằm nâng cao năng lực bảo vệ khách hàng, phòng chống lừa đảo, gian lận trong hoạt động ngân hàng.

Cùng với đó, triển khai quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được Thống đốc NHNN chỉ đạo tại Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng (Quyết định 810/QĐ-NHNN năm 2021); Kế hoạch của ngành Ngân hàng triển khai Đề án 06/QĐ-TTg.

Nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân trong ngành Ngân hàng về vai trò, lợi ích của công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin trong hoạt động ngân hàng. Trong đó, vai trò của người đứng đầu phải có trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo triển khai công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin trong cơ quan, tổ chức, lĩnh vực phụ trách.

Tiếp tục đẩy mạnh, đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến kiến thức, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp hiểu rõ và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trên nền tảng số một cách an toàn, đúng quy định pháp luật, đồng thời nâng cao nhận thức, cảnh giác của người dân, doanh nghiệp trước những rủi ro an ninh, an toàn thông tin, các thủ đoạn, hành vi tội phạm, lừa đảo phổ biến mới xuất hiện liên quan đến hoạt động ngân hàng.

Đồng thời, tăng cường hoạt động hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và nghiên cứu, ứng dụng các giải pháp công nghệ mới về lĩnh vực an ninh, an toàn thông tin.

Toàn cảnh hội thảo

Bên cạnh thảo luận chuyên đề, hội thảo còn có các hoạt động bên lề khác nhau như: Lễ hội không tiền mặt, cuộc thi hiến kế giao dịch an toàn, livestream bán hàng không tiền mặt, tháng khuyến mại tập trung không tiền mặt, tập huấn giao dịch không tiền mặt an toàn cho công nhân, tiểu thương, đi bộ hưởng ứng ngày không tiền mặt... Tất cả hoạt động nhằm góp phần thúc đẩy hoạt động giao dịch, thanh toán không tiền mặt của người dân vừa tiện lợi vừa an toàn.

Ngay sau hội thảo sẽ khai mạc Lễ hội "Ngày không tiền mặt 2024", chương trình khuyến mại tập trung - Mùa mua sắm “Shopping Season” năm 2024, chào đón người dân, du khách đến trải nghiệm lễ hội tưng bừng trên phố đi bộ Nguyễn Huệ.