Trang Chủ
Mức độ nhận thức của người gửi tiền về chính sách BHTG
Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã đặt ra mục tiêu nâng cao nhận thức công chúng về chính sách BHTG nhằm bảo vệ tốt hơn người gửi tiền và đóng góp vào sự ổn định của hệ thống tài chính - ngân hàng. Cụ thể, Chiến lược đề ra mục tiêu cụ thể: năm 2025 có 45%, năm 2030 có 55% người gửi tiền nắm bắt được các nội dung cốt lõi của chính sách BHTG.
Trên cơ sở đó, năm 2023, BHTGVN đã triển khai khảo sát gần 2.000 người gửi tiền tại 6 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng kinh tế của Việt Nam, bao gồm: Phú Thọ, Hà Nội, Nghệ An, Đà Nẵng, Lâm Đồng, Cần Thơ. Kết quả khảo sát cho thấy một số nội dung đáng lưu ý:
Tại Việt Nam, nhận thức người gửi tiền về chính sách BHTG ở mức khá nhưng chưa đồng đều
Người gửi tiền là nhóm đối tượng công chúng trọng tâm trong hoạt động tuyên truyền của BHTGVN những năm qua, đặc biệt là người gửi tiền nhỏ tại nông thôn, vùng sâu vùng xa. Bởi đây là nhóm công chúng ít có điều kiện tiếp cận với thông tin về hoạt động ngân hàng, BHTG nên dễ bị tổn thương trước các thông tin không tích cực về hoạt động ngân hàng.
Theo kết quả khảo sát, 37,4% người gửi tiền có hiểu biết chung về BHTG tương đối tốt, đó là mục tiêu của BHTG, quyền và nghĩa vụ của người gửi tiền và một số khái niệm liên quan đến BHTG. Trong đó, nhận thức về mục tiêu của chính sách BHTG là tốt nhất, tỷ lệ người trả lời đúng về các mục tiêu của chính sách BHTG chiếm 62,3%. Vẫn còn một bộ phận không nhỏ người gửi tiền hoàn toàn không nắm bắt được bất cứ thông tin gì (14%); trong đó có những người chưa nắm bắt được các thông tin về mục tiêu, quyền và nghĩa vụ, các khái niệm (17 – 23%), hoặc nắm bắt chưa đầy đủ các thông tin này (18 – 37%).
Nhận thức về những thông tin cụ thể của chính sách BHTG còn cần được bổ sung như nội dung về đối tượng được BHTG, đối tượng phải nộp phí BHTG, các hình thức tiền gửi được bảo hiểm, thời hạn trả tiền bảo hiểm; hạn mức trả tiền bảo hiểm, các tổ chức tín dụng tham gia BHTG.
Nhận thức của người gửi tiền có sự khác biệt theo các yếu tố về nhân khẩu học, thu nhập, nơi cư trú
Theo yếu tố giới tính, nhận thức chung về BHTG của người gửi tiền không có khác biệt đáng kể nhưng nhận thức cụ thể của nữ giới tốt hơn nam giới về nhiều nội dung như đối tượng được BHTG, tính chất, sứ mệnh của tổ chức BHTG, tổ chức tín dụng tham gia BHTG, loại hình tiền gửi được bảo hiểm.
Theo độ tuổi, nhận thức chung về BHTG của nhóm trẻ tuổi (30 tuổi trở xuống) cao hơn đáng kể so với nhóm trên 60 tuổi. Người trẻ tuổi có khả năng tiếp cận thông tin tốt hơn nên nhận thức đúng ở nhiều nội dung cụ thể như tổ chức tham gia BHTG, thời hạn trả tiền bảo hiểm, hạn mức BHTG, các hình thức tiền gửi được bảo hiểm, hình ảnh (đặc biệt là trang thông tin điện tử) của BHTGVN, tính chất, sứ mệnh của BHTGVN v.v. Xét ở từng nội dung cụ thể, trong các nhóm lớn tuổi hơn, nhóm người 61 tuổi trở lên có tỉ lệ trả lời đúng cao hơn về tổ chức chi trả BHTG.
Theo trình độ học vấn, người gửi tiền có trình độ học vấn càng cao càng nhận thức tốt hơn về BHTG; học vấn càng cao thì mức độ nhận thức càng cao, ngược lại học vấn càng thấp thì mức độ nhận thức càng thấp. Tuy vậy, người có học vấn cao vẫn hiểu sai ở một vài nội dung cụ thể.
Theo địa điểm cư trú, nhận thức chung của người gửi tiền ở nông thôn và thành thị không có khác biệt đáng kể, song nhận thức ở một số nội dung cụ thể thì có sự khác biệt theo hướng người gửi tiền ở thành thị có nhận thức tốt hơn so với người gửi tiền ở nông thôn.
Nhu cầu thông tin của người gửi tiền về chính sách BHTG
Chưa đến 50% người có tiền gửi chủ động tìm kiếm thông tin liên quan đến BHTG tại các tổ chức tín dụng. Theo thống kê, nhu cầu về kênh thông tin sử dụng khi tìm hiểu về chính sách BHTG của người gửi tiền, trong số 12 kênh thông tin được hỏi, kênh thông tin người gửi tiền lựa chọn nhiều nhất lần lượt thuộc về: Truyền hình, Cán bộ tổ chức tín dụng; Bạn bè/Người quen; Mạng xã hội, Báo điện tử và Trang web của BHTGVN. Trang web của BHTGVN xếp hạng tương đương kênh Báo điện tử và cao hơn các kênh như Báo giấy, sự kiện truyền thông của BHTGVN, trang web của tổ chức tín dụng, tờ rơi, quảng cáo ngoài trời.
Nhóm người gửi tiền có mức thu nhập dưới 5 triệu đồng/tháng và Nhóm thu nhập từ 5 đến 10 triệu đồng/tháng quan tâm tới chính sách BHTG ít hơn nhóm có thu nhập trên 10 triệu đồng. Không có khác biệt về mức độ quan tâm tới chính sách BHTG giữa nhóm thu nhập dưới 5 triệu đồng với nhóm thu nhập từ 5 đến 10 triệu đồng.
Có mối liên hệ giữa nhận thức, hành vi và niềm tin của người gửi tiền đối với tổ chức tín dụng, chính sách BHTG
Những người biết về BHTG là những người có niềm tin với BHTG cao hơn so với những người chưa từng nghe tới BHTG. Những người có niềm tin với BHTG và tổ chức tín dụng là những người bình tĩnh theo dõi thông tin chính thức từ tổ chức tín dụng và cơ quan chức năng; đồng thời, họ không quá lo lắng về khoản tiền của mình đang gửi tại các tổ chức này. Điều này cho thấy, việc tăng cường niềm tin cho người dân nói chung và người gửi tiền tại các tổ chức tín dụng là cần thiết, góp phần quan trọng tạo sự an toàn, ổn định cho hệ thống tổ chức tín dụng và tài chính – ngân hàng.
Đồng bộ các giải pháp nâng cao nhận thức người gửi tiền về chính sách BHTG
Trên cơ sở Chiến lược phát triển BHTG và thực trạng mức độ nhận thức của người gửi tiền, BHTGVN đã ban hành Đề án truyền thông chính sách BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó đặt ra mục tiêu tổng quát: Nâng cao nhận thức công chúng về chính sách BHTG nhằm bảo vệ người gửi tiền và đóng góp vào sự ổn định của hệ thống tài chính - ngân hàng. Đồng thời, Đề án cũng đặt ra những mục tiêu cụ thể cho công tác tuyên truyền chính sách BHTG, gồm mục tiêu về mức độ nhận thức (năm 2024 có 41%, năm 2025 có 45%, năm 2030 có 55% người gửi tiền nắm bắt được các nội dung cốt lõi của chính sách BHTG); mục tiêu tuyên truyền về sửa đổi Luật BHTG; mục tiêu tuyên truyền về triển khai Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; và mục tiêu tuyên truyền gắn với các nghiệp vụ của BHTGVN.
Những nội dung cốt lõi về chính sách BHTG được tập trung tuyên truyền tới công chúng bao gồm: Phạm vi tiền gửi được bảo hiểm, nhận biết tổ chức tham gia BHTG, phí BHTG, hạn mức trả tiền bảo hiểm, chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền; và tổ chức BHTG. Ngoài các nội dung trên, các vấn đề chung về chính sách BHTG cũng được tuyên truyền tới công chúng với “liều lượng” hợp lý theo từng thời điểm và mức độ nhận thức của mỗi đối tượng công chúng.
Về công cụ tuyên truyền, việc tuyên truyền, phổ biến chính sách BHTG cần được triển khai thường xuyên, định kỳ qua nhiều kênh truyền thông đại chúng phù hợp với các đối tượng mục tiêu. Ngoài ra, cần quan tâm đến việc giáo dục tài chính cho người gửi tiền nhằm nâng cao nhận thức về BHTG.
Mặt khác, cần triển khai một số nhóm giải pháp và hành động chiến lược, chú trọng áp dụng các giải pháp hiện đại, ứng dụng các công cụ số hóa vào việc tuyên truyền phù hợp với nhu cầu thông tin của công chúng, với những hình thức mới mẻ: Triển khai tuyên truyền trên mạng xã hội (Facebook, Zalo, Youtube) một cách hợp lý. Kịp thời nắm bắt thông tin tiêu cực (nếu có) để đính chính, tuyên truyền, giải thích, để tổ chức BHTG đưa ra tiếng nói chính thức nhằm gìn giữ niềm tin của người gửi tiền; Tuyên truyền thông qua hệ thống loa phát thanh của địa phương (vùng sâu, vùng xa); Phối hợp tuyên truyền với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; tăng cường tuyên truyền đến cán bộ của các tổ chức tham gia BHTG v.v.
Ngoài ra, để thúc đẩy nâng cao nhận thức của người gửi tiền về BHTG, cần một nỗ lực mạnh mẽ, toàn diện không chỉ của BHTGVN mà còn cần sự tham gia, vào cuộc của các cơ quan có liên quan. Vì vậy, cần xây dựng được cơ chế phối hợp hiệu quả của BHTGVN và các cơ quan có thẩm quyền, có liên quan như Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, Bộ Tài chính v.v. và các tổ chức tham gia BHTG như ngân hàng thương mại, QTDND…để tạo niềm tin cho người gửi tiền vào toàn hệ thống tài chính – ngân hàng.
BHTG luôn gắn với hoạt động ngân hàng – vốn là một lĩnh vực đối mặt với nhiều rủi ro và nhạy cảm, do đó truyền thông chính sách BHTG cũng cần sự tinh tế, nhạy bén bởi mỗi thông tin được đưa ra đều có thể tác động tới tâm lý của người gửi tiền nói riêng, công chúng và toàn bộ hệ thống ngân hàng, thị trường nói chung. Việc tổ chức truyền thông chính sách BHTG phải được thực hiện một cách bài bản, có hệ thống. BHTGVN sẽ tăng cường việc truyền thông có định hướng và thống nhất từ Trụ sở chính tới các chi nhánh BHTG khu vực. Mặt khác, BHTGVN phối hợp với các cơ quan, tổ chức, các bên có liên quan để truyền thông về chính sách BHTG, từ đó tạo sự lan tỏa, tiếp cận được đến đông đảo người dân.
Phòng Thông tin tuyên truyền
