Chia sẻ khó khăn với khách hàng bằng chính nguồn lực của mình
Bám sát chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khắc phục hậu quả do cơn bão số 3 (Yagi), NHNN đã đề nghị các ngân hàng thương mại (NHTM) tiếp tục tích cực chia sẻ khó khăn với khách hàng bằng chính nguồn lực của mình. Việc triển khai các chính sách phải được bảo đảm công khai, minh bạch, thể hiện sự đồng bộ, quyết tâm, trách nhiệm xã hội của cả hệ thống ngân hàng.
Tại Nghị quyết 143/NQ-CP ngày 17/09/2024 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, đẩy mạnh khôi phục sản xuất kinh doanh, tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát tốt lạm phát (Nghị quyết 43), Chính phủ có giao NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) chủ động tính toán phương án hỗ trợ, thực hiện cơ cấu lại thời hạn, giữ nguyên nhóm nợ, xem xét miễn, giảm lãi vay cho các khách hàng bị thiệt hại, xây dựng các chương trình tín dụng mới với lãi suất ưu đãi phù hợp, tiếp tục cho vay mới đối với khách hàng để khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão theo các quy định pháp luật hiện hành.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trước ảnh hưởng của cơn bão số 3 làm thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất kinh doanh của người dân, NHNN đã chủ động, kịp thời triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khắc phục hậu quả của cơn bão số 3. Ngay ngày 9/9/2024, đã kịp thời có văn bản chỉ đạo toàn hệ thống chủ động rà soát, tổng hợp thiệt hại của khách hàng đang vay vốn để kịp thời thực hiện các biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng như: cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, tiếp tục cho vay mới khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão; thực hiện xử lý nợ đối với khách hàng bị thiệt hại về vốn vay theo quy định hiện hành.
Sau đó, Lãnh đạo NHNN đã khảo sát nắm bắt thực tế tình hình thiệt hại sau bão, chỉ đạo các TCTD triển khai tích cực các giải pháp của ngành ngân hàng để hỗ trợ khách hàng tại Quảng Ninh và Hải Phòng - 2 địa phương bị ảnh hưởng nặng bởi bão.
Tiếp đó, ngày 18/9/2024, NHNN đã tổ chức buổi làm việc với các TCTD để bàn về việc triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn với doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi bão số 3. Qua buổi làm việc cho thấy, các ngân hàng đã và đang chủ động thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị thiệt hại thông qua việc xây dựng và triển khai các gói tín dụng hỗ trợ cho vay mới, miễn giảm lãi vay (đối với dư nợ hiện hữu và dư nợ mới) bằng chính khả năng tài chính của mình.
Ngày 20/9/2024, NHNN đã tổ chức Hội nghị trực tuyến với Ủy ban nhân dân 26 tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 để triển khai các giải pháp của ngành ngân hàng hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, giúp người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng sớm khôi phục sản xuất và ổn định đời sống, đồng thời, chỉ đạo và giao nhiệm vụ đối với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố của 26 tỉnh/thành bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 để tập trung triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn khôi phục và thúc đẩy sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại địa phương. Tại Hội nghị, các ngân hàng đã công bố công khai về các chương trình/chính sách/gói tín dụng nhằm kịp thời hỗ trợ, khắc phục thiệt hại do bão, lũ lụt gây ra tại các địa phương và tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho khách hàng khôi phục và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngày 20/9/2024, NHNN đã ban hành Quyết định số 2163/QĐ-NHNN về việc ban hành Kế hoạch hành động của NHNN thực hiện các giải pháp khắc phục hậu quả cơn bão số 3, trong đó xác định rõ các nội dung, công việc cụ thể, trách nhiệm của các đơn vị thuộc NHNN trong việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Sau đó, ngày 25/9/2024, Thống đốc NHNN đã ký ban hành Chỉ thị số 04/CT-NHNN về các giải pháp của ngành ngân hàng nhằm góp phần hỗ trợ người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn do ảnh hưởng của cơn bão số 3 khôi phục và thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế. Trong đó, tiếp tục chỉ đạo các TCTD:
Khẩn trương chỉ đạo các chi nhánh, phòng giao dịch tại 26 tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng của bão để triển khai kịp thời với trách nhiệm cao nhất, khẩn trương nhất các giải pháp hỗ trợ khó khăn cho khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 theo chỉ đạo của NHNN tại Công văn số 7417/NHNN-TD ngày 9/9/2024: Thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay cho vay khách hàng theo quy định pháp luật hiện hành; báo cáo cơ quan chính quyền tại phương thực hiện khoanh nợ đối với khách hàng thuộc đối tượng theo quy định tại Nghị định số 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn; NHCSXH thực hiện xử lý nợ bị rủi ro cho khách hàng vay vốn bị thiệt hại do ảnh hưởng của cơn bão số 3 theo quy định tại Quyết định số 50/2010/QĐ-TTg.
Tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp hướng tín dụng đối với các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Xây dựng các chương trình, các gói tín dụng mới với lãi suất phù hợp, tiếp tục cho vay mới theo quy định hiện hành trên tinh thần cải cách thủ tục hành chính, cắt bỏ phiền hà, khẩn trương xét duyệt cho vay mới và tạo điệu kiện thuận lợi, dễ dàng cho người vay nhất là vấn đề tài sản bảo đảm, hạn mức tín dụng nhằm giúp khách hàng khắc phục khó khăn, ổn định sản xuất kinh doanh sau bão. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo các nguyên tắc đối với an toàn của TCTD, không để lợi dụng, trục lợi chính sách.
Trên cơ sở các cam kết về chương trình, gói tín dụng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão của các NHTM, ngày 2/10/2024, NHNN đã có Công văn số chỉ đạo 26 NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 thực hiện theo dõi, đôn đốc, giám sát việc triển khai các cam kết (cho vay mới, hạ lãi suất,...) của các chi nhánh NHTM trên địa bàn (theo văn bản hướng dẫn của hội sở chính).
Theo NHNN, đến nay đã có 35/40 ngân hàng gửi thông báo về NHNN và công bố quy mô hỗ trợ 405.000 tỷ đồng cho vay mới và hạ lãi suất, trong đó dành khoảng 300.000 tỷ đồng cho vay mới khôi phục sản xuất kinh doanh. Mức giảm lãi suất cho vay đối với dư nợ hiện hữu từ 0,5- 2%/năm, mức lãi suất cho vay đối với các khoản giải ngân mới ngắn hạn từ 5- 6,7%, trung dài hạn từ 5,5 - 8%/năm. Ngoài ra, các TCTD cũng đã đóng góp vào công tác an sinh xã hội do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động với gần 40 tỷ đồng nhằm hỗ trợ bà con khắc phục hậu quả cơn bão sô 3.
Đề xuất quy định cơ cấu lại thời hạn trả nợ hỗ trợ khách hàng do ảnh hưởng của bão số 3
Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao tại Nghị quyết số 143/NQ-CP và phù hợp với Luật Các TCTD, NHNN cần ban hành Thông tư quy định về việc TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhằm hỗ trợ cho khách hàng bị ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3, không áp dụng việc kéo dài Thông tư 02/2023/TT-NHNN, do Thông tư này quy định về cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ sẽ kết thúc vào 31/12/2024.
Căn cứ quy định và chỉ đạo của Chính phủ, việc ban hành Thông tư quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3 là cấp bách và cần thiết để thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 143/NQ-CP. Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ của TCTD cho khách hàng có tác động tích cực giúp khách hàng được điều chỉnh lại kế hoạch trả nợ phù hợp với khả năng thu xếp các nguồn tiền trả nợ, đồng thời giúp khách hàng có dòng tiền để tiếp tục duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống.
NHNN đã xây dựng dự thảo trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về việc phân loại tài sản có, mức trích lập dự phòng rủi ro, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý rủi ro nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn, thiệt hại do ảnh hưởng của cơn bão số 3 và đã có văn bản ngày 4/10/2024 gửi xin ý kiến các Bộ, cơ quan và các đơn vị có liên quan đối với dự thảo Quyết định này.
NHNN cũng đã xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn các TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với khách hàng gặp khó khăn trong việc trả nợ do ảnh hưởng của cơn bão số 3. Ngày 27/9/2024, NHNN đã gửi xin ý kiến rộng rãi các tổ chức, cá nhân; đồng thời có Công văn gửi Bộ Tư pháp đề nghị có ý kiến về việc ban hành Thông tư theo thủ tục rút gọn. Bộ Tư pháp đã có ý kiến thống nhất với đề xuất của NHNN về việc ban hành Thông tư này theo hình thức rút gọn. NHNN đang tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Thông tư cùng với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc giữ nguyên nhóm nợ, trích lập dự phòng rủi ro đối với khoản nợ của khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3.
Thời gian qua, mỗi khi người dân trong cả nước gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, ngành Ngân hàng luôn kịp thời, chủ động có chính sách hỗ trợ như cơ cấu lại nợ, hoãn, giãn nợ, giảm lãi suất, đơn giản thủ tục hành chính, sẵn sàng hi sinh lợi nhuận, bên cạnh các chính sách an sinh xã hội khác… Đặc biệt, trong thời gian hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, cả hệ thống ngân hàng đã dành chính nguồn lực tài chính của mình để giảm 60 nghìn tỷ đồng lãi và phí.
Thực tế, bên cạnh các chính sách, giải pháp của ngành Ngân hàng, để giúp người dân vượt qua khó khăn do hậu quả của cơn bão số 3, cần các chính sách khác như: Bộ Tài chính có chính sách miễn, giảm, gia hạn tiền thuế như: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp cho người dân, doanh nghiệp bị thiệt hại sau bão lũ. Tổng cục Thuế đã có yêu cầu các cục thuế hướng dẫn doanh nghiệp, người nộp thuế bị tổn thất thực hiện các chính sách hỗ trợ miễn, giảm, gia hạn thuế...
Thanh Thủy