Loại tiền gửi được bảo hiểm- Còn nhiều ý kiến khác nhau
- Một số đại biểu cho rằng, theo quy định của dự thảo Luật chỉ bảo hiểm VND là không hợp lý vì khi ngân hàng nhận tiền gửi là ngoại tệ thì tiền gửi đó là tài sản hợp pháp của người dân và cần phải được Nhà nước bảo vệ. Ông Nguyễn Ngọc Bảo- Đoàn Vĩnh Phúc cho rằng “ Loại tiền gửi được bảo hiểm: ngoại tệ và vàng là hợp pháp, cần có chính sách bảo hiểm cho vàng và ngoại tệ. Tính phí bảo hiểm bằng vàng và ngoại tệ cần được quy đổi sang VNĐ để tránh tình trạng đôla hoá” . Đồng ý quan điểm của ông Bảo Ông Phạm Huy Hùng- Đại biểu Hà Nội nhấn mạnh: chỉ bảo vệ VNĐ là chưa phù hợp. Ngân hàng được phép huy động ngoại tệ thì phải có trách nhiệm bảo vệ để thu hút được nguồn lực ngoại tệ của dân cư. Không nên cho rằng BHTG ngoại tệ là tăng tình trạng đôla hoá” . Tuy nhiên, một số đại biểu khác lại cho rằng Luật không nên quy định bảo hiểm với ngoại tệ vì sẽ dẫn đến tình trạng đô la hóa nền kinh tế. Đại biểu Ngô Xuân Huy Đoàn Nam Định cho rằng: “ Luật chỉ nên quy định BHTG đối với VNĐ. Tôi thấy nhiều nước không có bảo hiểm ngoại tệ.”
Đối tượng được bảo hiểm- 2 luồng ý kiến khác nhau
- Một số đại biểu cho rằng đối tượng được bảo hiểm chỉ nên quy định theo dự thảo là bảo hiểm cho tiền gửi cá nhân. Đại biểu Đặng Ngọc Quỳnh- Hưng Yên cho rằng nhất trí với các quy định tại dự thảo của Luật BHTG quy định chỉ áp dụng cho cá nhân và không BHTG cho tổ chức. Trong khi đó nhiều đại biểu đưa ra quan điểm cần mở rộng đối tượng được bảo hiểm như Đại biểu Đặng Sỹ Lợi đoàn Thanh Hóa cho rằng: “ Luật thu hẹp đối tượng được bảo hiểm so với hiện tại, cần tổng kết đánh giá vì sao lại chỉ bảo hiểm cho cá nhân? Chính sách BHTG ảnh hưởng đến các tầng lớp, xã hội phát triển thì cần bảo vệ nhiều đối tượng hơn”
Về hạn mức chi trả- và phí BHTG thống nhất đề nghị tăng hạn mức và áp dụng cách tính phí theo mức độ rủi ro
Các đại biểu đề xuất cần tăng hạn mức chi trả tiền gửi được bảo hiểm theo đó tăng lên khoảng 5 lần GDP. Các đại biểu cho rằng hạn mức quy định từ năm 2005 so với hiện nay là quá thấp.
Về phí BHTG đa số các đại biểu cho rằng cần áp dụng cơ chế phí theo mức độ rủi ro để đảm bảo nguyên tắc công bằng và minh bạch cho tổ chức tham gia BHTG. Về vấn đề này đại biểu Phạm Huy Hùng đoàn Hà Nội cho rằng: “ Duy trì phí đồng hạng là chưa hợp lý. Ngân hàng nhỏ thanh khoản kém luôn dẫn dắt thị trường. Ngân hàng nhỏ tiếp cận hỗ trợ thanh khoản của NHNN như các ngân hàng lớn. Phí rủi ro sẽ tạo động lực quản trị rủi ro tốt hơn”.
Về mô hình tổ chức- Mô hình giảm thiểu rủi ro chiếm đa số ý kiến
- Nhiều đai biểu cho rằng tổ chức BHTG nên được thiết kế theo mô hình giảm thiểu rủi ro. Đại biểu Cao Sỹ Kiêm- Đoàn Thái Bình cho rằng: Mô hình chi trả là mô hình chỉ áp dụng ở các nước kém phát triển áp dụng. Mô hình giảm thiểu rủi ro rất phổ biến, với chức năng giám sát. Mô hình chúng ta hiện nay, hướng tới mô hình giảm thiểu rủi ro. Trong dự thảo, mô hình chúng ta chọn là mô hình chi trả mở rộng, có nghĩa là hạ thấp so với mô hình hiện hành. Theo lập luận của Ủy ban Kinh tế (UBKT) Quốc hội cần giữ nguyên như mô hình hiện nay tôi cho là phù hợp. Hội đồng thẩm định đã có khuyến nghị “tiếp tục mô hình hiện nay”. Đồng thời theo khuyến nghị của WB: “dự thảo chưa làm rõ quyền hạn của cơ quan BHTG, chưa nêu rõ được mô hình giảm thiểu rủi ro mặc dù trong giải trình có nói rằng tiến tới mô hình giảm thiểu rủi ro”. Để đảm bảo hiệu quả, có đời sống Luật dài hơi hơn, đề nghị ban soạn thảo: Làm rõ kiến nghị đã được UBKT nêu lên. Dự thảo có nêu lên tính kế thừa, tôi tán thành cần tổng kết một cách nghiêm túc, cái gì được chưa được. Để đảm bảo kế thừa cái làm được và loại bỏ cái chưa được. Nêu rõ, so sánh phạm vi quyền hạn của Tổ chức BHTG tại dự thảo so với mô hình hiện nay và so với thông lệ quốc tế. Chúng ta phải làm rõ mô hình “chi trả mở rộng” là như thế nào. Một vấn đề là mở rộng, nhiều vấn đề cũng là mở rộng. Đại biểu Lê Thanh Vân- Đoàn Hải Phòng và La Ngọc Thoáng đoàn Cao Bằng cũng cho rằng tổ chức BHTGVN cần thiết kế theo mô hình giảm thiểu rủi ro để đảm bảo tính hiệu quả trong hoạt động. Đồng thời một số đại biểu cũng kiến nghị tổ chức BHTG cần có chức năng kiểm tra, giám sát tổ chức tham gia BHTG để đảm bảo quyền lợi cho người gửi tiền.
Cơ quan quản lý Nhà nước về BHTG- Đa số ý kiến đề nghị cần tạo tính độc lập cho tổ chức BHTG
- Nhiều đại biểu cho rằng Luật cần tạo hành lang pháp lý độc lập cho tổ chức BHTG trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm tiền gửi. Theo đó tổ chức BHTG do Chính phủ thành lập, không phải là đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước. Đại biểu Nguyễn Văn Bình Đoàn Hải Phòng cho rằng: “ Mô hình tổ chức BHTG tôi đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành, Thủ tướng Chính phủ thành lập và phê duyệt Điều lệ hoạt động.” Hay đại biểu Nguyễn Ngọc Bảo- Đoàn Vĩnh Phúc cho rằng : “BHTG nên trực thuộc Chính phủ, không nên thuộc ngân hàng vì NHNN quản lý nhà nước cấp phép. Tổ chức BHTG là bảo vệ người gửi tiền, bảo vệ an toàn lành mạnh hệ thống ngân hàng. Tổ chức BHTG phải có chức năng giám sát nhằm đảm bảo minh bạch công khai trách nhiệm, ngăn ngừa bảo lãnh ngầm, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng” Đại biểu Bùi Sỹ Lợi đoàn Thanh Hóa “Đề nghị Thủ tướng Chính phủ thành lập, NHNN quản lý hoạt động nghiệp vụ với ba lý do: trước đây tổ chức BHTGVN là do Chính phủ thành lập, hoạt động độc lập so với NHNN. Nếu thuộc NHNN phải có tổng kết đánh giá. Mô hình tổ chức độc lập làm tăng cường niềm tin, giảm rủi ro đạo đức, hạn chế sử dụng ngân sách nhà nước khi xử lý TCTD phá sản”. Đại biểu Trương Minh Hoàng- Đoàn Cà Mau cho rằng: “ Quản lý nhà nước đề xuất như dự thảo làm vai trò quản lý và ý nghĩa của tổ chức BHTG giảm đi, khiến NHNN là cơ quan phải giải quyết nhiều mục tiêu cùng một lúc, mâu thuẫn về mục tiêu và lợi ích khó đạt được nhiều mục tiêu cùng một lúc và có xu hướng phải sử dụng tiền thuế của người dân” Đại biểu Trần Du Lịch- Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh: “Mô hình tổ chức BHTG phải là tổ chức độc lập, định chế công phi lợi nhuận của nhà nước, không thể là đơn vị trực thuộc NHNN” Đồng tình với quan điểm như vậy đại biểu Nguyễn Cao Phúc đoàn Quảng Ngãi cho rằng “Đặc điểm của tổ chức BHTG cần được độc lập tương đối, không bị ảnh hưởng bởi chính trị và hệ thống ngân hàng. - Chính phủ cần đánh giá lại mô hình hiện tại, nhưng theo tôi không nên trực thuộc NHNN”. Đại biểu Đinh Xuân Thảo đoàn Hà Nội cho rằng: “Cơ quan quản lý nhà nước tôi đồng tình theo Luật NHNN hiện hành, NHNN có chức năng quản lý đối với BHTG. Tuy nhiên, chỉ nên tập trung vào quản lý một số nghiệp vụ ngân hàng, nên duy trì cơ chế quản lý đa ngành theo đó về tổ chức để Bộ nội vụ quản lý, về vốn nên để Bộ tài chính, về lao động tiền lương để Bộ lao động thương binh xã hội quản lý”.
Về Nguồn Quỹ BHTG- cần tạo cơ chế phù hợp
Một số đại biểu cho rằng Luât cần tạo cơ chế đối với quỹ BHTG. Đại biểu La Ngọc Thoáng- Đoàn Cao Bằng cho rằng : “Năng lực và khả năng chi trả của BHTGVN, đúng là năng lực tài chính hạn chế nhưng do chưa tạo cơ chế để BHTGVN có được năng lực cần thiết. Nếu chỉ dựa vào vốn nhà nước cấp thì không bao giờ đủ. Kinh nghiệm quốc tế là tổ chức BHTG đầu tư theo nguyên tắc an toàn, thu trước phí, có thẩm quyền phát hành trái phiếu, vay từ tổ chức quốc tế. Nhà nước chỉ tạo cơ chế mà không cần phải sử dụng ngân sách nhà nước”. Về vấn đề này đại biểu Đinh Xuân Thảo đoàn Hà Nội cũng cho rằng : “Nguồn quỹ BHTG là do vốn nhà nước cấp, phí do các TCTD đóng góp và hoạt động đầu tư của tổ chức BHTG VN. Bản chất của Quỹ BHTG không phải là ngân sách do vậy không phải tuân theo Luật ngân sách. Phần vốn do Ngân sách nhà nước cấp ban đầu nhà nước quản lý, phần đóng góp của TCTD nên có cơ chế riêng. Chính cơ chế riêng này là cơ chế đặc thù đảm bảo chi trả cho người gửi tiền khi có đổ vỡ ngân hàng xảy ra và mang lại lợi ích cho các tổ chức tín dụng. Hàn Quốc có cơ chế cho Tổ chức BHTG phát hành trái phiếu. Đây là kinh nghiệm tốt và không chỉ dựa vào vốn nhà nước cấp”.
Kết luận buổi thảo luận Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh về một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau Ủy ban thường vụ Quốc hội chỉ đạo Ủy ban kinh tế và các đơn vị có liên quan tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện và trình ra Quốc hội tại kỳ họp tiếp theo.