Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại phiên họp
Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, tín dụng đến thời điểm ngày 20/9 tăng 5,91% và đến ngày 30/9, số liệu dự kiến tăng lên khoảng 6,1 - 6,2% với tổng dư nợ của nền kinh tế khoảng 12,6 triệu tỷ đồng. Điều này cho thấy tốc độ tăng trưởng tín dụng cũng có tăng nhưng không nhanh và đến thời điểm hiện nay rõ ràng chậm hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, nguyên nhân tín dụng tăng chủ yếu do khó khăn của nền kinh tế, tác động từ bên ngoài đến khó khăn của doanh nghiệp nên cầu đầu tư, cầu tiêu dùng giảm, dẫn tới cầu tín dụng giảm.
Về diễn biến lãi suất, Phó Thống đốc cho biết, theo số liệu gần nhất, mức giảm trung bình của cho vay, nhất là những khoản cho vay mới đã giảm khoảng 1-1,5%. Vào đầu năm, NHNN tính toán mức giảm lãi suất khoảng 1% năm nay đã là tích cực nhưng với những thông điệp mạnh mẽ đưa ra từ đầu năm, sau 9 tháng nhìn lại có thể nói chính sách tiền tệ đã rất cởi mở, nới lỏng.
Hiện nay, lãi suất bình quân đối với những khoản cho vay ngắn hạn là 5,5-7%/năm; cho vay trung, dài hạn từ 8,5-10%/năm (với các khoản cho vay mới). Đối với dư nợ các khoản vay từ trước đây (chưa đến kỳ trả nợ, trả lãi) thì còn có độ trễ - độ trễ là do huy động của các ngân hàng thương mại trước đây cũng ở mức rất cao (9-12%) - theo tính toán đang ở khoảng 9,3-11%/năm.
"Độ trễ này trước mắt nhìn ở mức cao, nhưng thực tế khi đến kỳ hạn trả nợ thì giữa các ngân hàng và doanh nghiệp đều có những thỏa thuận theo hướng chia sẻ, hỗ trợ giảm bớt lãi suất từ phía các ngân hàng" - Phó Thống đốc Đào Minh Tú thông tin.
Trước tác động kép của kinh tế thế giới và trong nước, doanh nghiệp khó khăn, việc tăng cường nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp để làm sao sớm khôi phục được nền kinh tế là mục tiêu ưu tiên. Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, ngay từ đầu năm, NHNN đã đặt vấn đề mở rộng tín dụng thông qua rất nhiều nhóm giải pháp lớn.
Thứ nhất, ngay từ đầu năm, NHNN đã tạo thanh khoản, dư địa cho tổ chức tín dụng, không thiếu "room" tín dụng, các ngân hàng thương mại rất thoải mái nguồn lực cho vay. Ngân hàng sử dụng công cụ để tạo nguồn lực, hạ lãi suất để đầu vào của doanh nghiệp được giảm thấp.
Thứ hai, NHNN đã hạ lãi suất điều hành 2% cho 4 lần từ đầu năm. Thông điệp cũng như chỉ đạo của NHNN với các tổ chức tín dụng là phải hạ lãi suất cho vay, điều này được triển khai rất tích cực, nhất là 1 tháng gần đây.
Thứ ba, NHNN rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật (như Thông tư 06 là một điển hình) tạo dư địa pháp lý cho các tổ chức tín dụng cung ứng sản phẩm mới, tạo thêm cạnh tranh, điều kiện cho vay nhiều hơn, đồng thời cũng tạo thêm điều kiện buộc các ngân hàng thương mại phải tính đến câu chuyện giữ khách hàng và hạ lãi suất.
Thứ tư, NHNN cho phép tái cơ cấu lại các khoản nợ, khoản lãi đến hạn nếu còn khó khăn.
Thứ năm, gói tín dụng chuyên đề của Chính phủ cũng như của ngân hàng, như gói 40 nghìn tỷ đồng của ngân sách để hỗ trợ 2% lãi suất; gói 120 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ nhà ở xã hội; gói 15 nghìn tỷ đồng cho kinh doanh thủy sản cũng như xuất khẩu gỗ (hiện nay đã cho vay được gần 6 nghìn tỷ trong gói 15 nghìn tỷ). Nếu như dùng hết gói 15 nghìn tỷ này, NHNN chỉ đạo các ngân hàng thương mại sẵn sàng cung ứng để giải quyết những khó khăn trước mắt cho 2 lĩnh vực này.
Thứ sáu, cải cách thủ tục hành chính, hạ phí để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp, các thành phần kinh tế để tháo gỡ vướng mắt ngay tại cơ sở; phối hợp với chính quyền địa phương, ngành nghề, hiệp hội về cơ chế chính sách…
Bám sát chỉ đạo của Chính phủ, NHNN tăng cường tổ chức một loạt các hội nghị kết nối đối thoại với doanh nghiệp, chỉ đạo NHNN các tỉnh, thành phố phải đối thoại để xem có khó khăn gì, vướng gì để xử lý ngay tại cơ sở.
Bên cạnh đó, NHNN tăng cường truyền thông, phối hợp với chính quyền địa phương, các hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp…để cùng chính quyền địa phương xác định tại địa phương mình có những cơ chế, chính sách còn vướng mắc để cùng tháo gỡ. Ngoài ra cần tiếp tục tăng cường tín dụng, tăng cường có các chính sách xã hội và chính sách tiêu dùng, tín dụng tiêu dùng… Đây là giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy được nhu cầu tiêu dùng, từ đó sẽ tăng được tỉ lệ tín dụng…
Đặc biệt, NHNN tăng cường hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Thứ nhất là các ngân hàng tiếp tục phát hành trái phiếu nếu đủ điều kiện đảm bảo an toàn. Thứ hai, tham gia với tư cách là nhà đầu tư vào các trái phiếu của doanh nghiệp. Hiện nay, ngành ngân hàng duy trì 4 tổ chức tín dụng với số trái phiếu trên 231 nghìn tỷ đồng.
"Thông qua các giải pháp trên, chúng ta rất mong tín dụng sẽ đạt mức như kỳ vọng, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế. Hy vọng trong 3 tháng cuối năm, tín dụng sẽ tăng nhanh. Ngân hàng sẽ thực hiện các biện pháp quyết liệt cùng với sự đồng hành của các địa phương, tạo điều kiện để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vươn lên trong bối cảnh kinh tế khó khăn" - Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.