Trang Chủ
NHNN cho biết, mục đích xây dựng Nghị định là nhằm bám sát chủ trương, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025 về quản lý nhà nước đối với thị trường vàng, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24 theo hướng: Đưa thị trường vàng vận động phù hợp với các nguyên tắc của thị trường, có sự quản lý của Nhà nước, xóa bỏ cơ chế độc quyền nhà nước về sản xuất vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng; mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng; bảo đảm nguyên tắc tôn trọng quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp; bảo đảm sự minh bạch trên thị trường; bên cạnh đó tiếp tục mục tiêu nghiêm cấm việc sử dụng vàng làm phương tiện thanh toán.
Sẽ chuyển từ cơ chế độc quyền sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng
Dự thảo Nghị định (đang lấy ý kiến) đề xuất:
Bãi bỏ khoản 3 Điều 4, xoá bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 4, quy định sản xuất vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được NHNN cấp giấy phép.
Việc sửa đổi, bổ sung phù hợp với mục tiêu chuyển từ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng.
Bổ sung Điều 11a sau Điều 11 quy định về điều kiện cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng, bao gồm điều kiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho doanh nghiệp và cho tổ chức tín dụng (TCTD).
Nội dung bổ sung điều kiện để thống nhất với mục tiêu chuyển từ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng sang cơ chế cấp phép hoạt động sản xuất vàng miếng. Việc xây dựng các điều kiện cấp phép nhằm lựa chọn các doanh nghiệp, TCTD có đủ năng lực tài chính, tuân thủ pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng để thực hiện sản xuất vàng miếng, đảm bảo vẫn kiểm soát được trên nguyên tắc Nhà nước quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.
Sửa đổi, bổ sung quy định về xuất khẩu, nhập khẩu vàng (Điều 14), cụ thể:
Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14 theo hướng bãi bỏ hoạt động “tổ chức thực hiện việc xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng” của NHNN. Việc sửa đổi, bổ sung này nhằm thống nhất với định hướng xoá bỏ cơ chế độc quyền nhà nước trong việc xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Bổ sung khoản 1a Điều 14 về việc căn cứ mục tiêu chính sách tiền tệ và cung - cầu vàng trong từng thời kỳ, NHNN cấp hạn mức hàng năm và Giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp, TCTD quy định tại Điều 11a Nghị định này (là các doanh nghiệp, TCTD được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng).
Việc bổ sung quy định này thống nhất với định hướng xóa bỏ cơ chế độc quyền xuất khẩu vàng nguyên liệu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý thông qua việc cấp giấy phép.
Về kỹ thuật, để thống nhất với việc bổ sung khoản 1a, dự thảo Nghị định bãi bỏ khoản 3 Điều 14 Nghị định 24.
Bổ sung trách nhiệm của các doanh nghiệp, TCTD trong hoạt động kinh doanh vàng
Dự thảo Nghị định bổ sung khoản 5a Điều 6 quy định trách nhiệm của các doanh nghiệp hoạt động sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ (TSMN) khi bán vàng nguyên liệu mua từ TCTD, doanh nghiệp phải lập và sử dụng hóa đơn điện tử theo quy định của pháp luật; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch bán vàng nguyên liệu; kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Việc bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất vàng TSMN nêu trên để đảm bảo minh bạch, có kiểm soát trong các giao dịch bán vàng nguyên liệu.
Bổ sung khoản 5a, 5b vào sau khoản 5 Điều 12 quy định trách nhiệm của doanh nghiệp, TCTD kinh doanh mua, bán vàng miếng. Theo đó, doanh nghiệp, TCTD phải xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng, bao gồm quy trình giao dịch mua, bán vàng miếng với khách hàng; công bố công khai thông tin về quyền và nghĩa vụ của khách hàng trên trang thông tin điện tử hoặc niêm yết công khai tại trụ sở giao dịch của TCTD, doanh nghiệp; xây dựng hệ thống thông tin đảm bảo lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua, bán vàng miếng; kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Việc bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp, TCTD kinh doanh, mua, bán vàng miếng, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động kinh doanh, mua, bán vàng miếng, bảo vệ quyền lợi khách hàng, đảm bảo cơ sở dữ liệu để xây dựng hệ thống thông tin về thị trường vàng.
Bổ sung Điều 12a sau Điều 12 quy định trách nhiệm của các TCTD, doanh nghiệp sản xuất vàng miếng phải công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của sản phẩm theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã sản xuất đúng với tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng đã công bố; chịu hoàn toàn trách nhiệm về sản phẩm vàng miếng do mình sản xuất, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định pháp luật; xây dựng hệ thống thông tin đảm bảo lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu vàng miếng sản xuất; kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Việc bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp, TCTD sản xuất vàng miếng thống nhất với định hướng xoá bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước, chuyển sang cơ chế cấp phép cho doanh nghiệp, TCTD sản xuất vàng miếng, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động sản xuất vàng miếng, bảo vệ quyền lợi khách hàng, đảm bảo cơ sở để xây dựng hệ thống thông tin về thị trường vàng.
Bổ sung Điều 14a sau Điều 14 quy định về trách nhiệm của TCTD, doanh nghiệp được cấp Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu vàng. Theo đó, TCTD, doanh nghiệp này phải đảm bảo về nguồn vàng nhập khẩu, xây dựng báo cáo NHNN quy định nội bộ về xuất khẩu, nhập khẩu vàng; chịu hoàn toàn trách nhiệm về chất lượng vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu và đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng theo quy định đối với sản phẩm vàng do mình sản xuất từ nguồn vàng nguyên liệu nhập khẩu; xây dựng quy định nội bộ về bán vàng nguyên liệu, đảm bảo công khai, minh bạch, công bố công khai thông tin về việc bán vàng nguyên liệu, quyền, nghĩa vụ của khách hàng; sử dụng vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu đúng mục đích; xây dựng hệ thống thông tin đảm bảo lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng nguyên liệu; kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Việc bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp, TCTD nêu trên thống nhất với định hướng xoá bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước, chuyển sang cơ chế cấp phép cho doanh nghiệp, TCTD xuất khẩu, nhập khẩu vàng, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng, bán vàng nguyên liệu, đảm bảo cơ sở dữ liệu để xây dựng hệ thống thông tin về thị trường vàng.
Bổ sung khoản 10 vào Điều 4 quy định việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng và tài khoản thanh toán của doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Việc bổ sung quy định nêu trên để đảm bảo yêu cầu về xác thực thông tin khách hàng nhưng không tạo thêm nghĩa vụ của khách hàng do việc xác thực đã được thực hiện khi khách hàng mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Quy định này cũng nhằm tăng tính công khai, minh bạch trong giao dịch mua, bán vàng.
Sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vàng
Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Điều 16 về trách nhiệm của NHNN đối với việc quản lý hoạt động kinh doanh vàng để phù hợp với các quy định mới tại dự thảo Nghị định như: Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành chiến lược, kế hoạch về phát triển thị trường vàng theo hướng thị trường hóa; thực hiện can thiệp, bình ổn thị trường vàng thông qua các biện pháp theo quy định của pháp luật; xây dựng, điều chỉnh hạn mức hàng năm đối với việc xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu của TCTD và doanh nghiệp được cấp phép; sửa đổi, bổ sung, thu hồi: Giấy phép sản xuất vàng miếng; hạn mức xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu của TCTD, doanh nghiệp; phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan để thiết lập hệ thống thông tin, xây dựng, lưu trữ dữ liệu về thị trường vàng, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan liên quan; thanh tra hoạt động sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng miếng...
Việc sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của NHNN trong việc quản lý thị trường vàng phù hợp với các nội dung thay đổi cơ chế quản lý sản xuất vàng miếng, phát triển thị trường theo hướng thị trường hóa, thiết lập hệ thống thông tin, xây dựng, lưu trữ dữ liệu về thị trường vàng, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan liên quan.
Sửa đổi, bổ sung Điều 17 quy định về trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang Bộ và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành sau khi Chính phủ thực hiện chủ trương tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy nhà nước (trong đó, hợp nhất Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính, chuyển chức năng thanh tra của các bộ, ngành về Thanh tra Chính phủ) và phù hợp với quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025; bổ sung trách nhiệm của Bộ Công an trong việc phối hợp với các bộ, ngành liên quan trong việc đấu tranh, điều tra, xử lý các vi phạm pháp luật về kinh doanh vàng, buôn lậu vàng; trách nhiệm của Thanh tra tỉnh giúp Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quản lý nhà nước về công tác thanh tra đối với hoạt động kinh doanh mua, bán vàng TSMN trên địa bàn.
Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 19 về hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng, trong đó bổ sung hành vi hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng không đúng quy định để phù hợp với các nội dung được sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Nghị định.
Sửa đổi, bổ sung Điều 20 về chế độ báo cáo, trong đó bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp, TCTD hoạt động kinh doanh vàng phải thực hiện báo cáo tình hình hoạt động sản xuất vàng miếng, tình hình bán vàng nguyên liệu nhập khẩu, đảm bảo cơ sở để cơ quan quản lý nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước về vàng.
Thanh Thủy
