Đẩy lùi “tín dụng đen”- cần sự chung tay của cả cộng đồng
Theo Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng; lĩnh vực thuế, hải quan, v.v. còn diễn ra phức tạp. Theo Báo cáo Chính phủ gửi tới Quốc hội, đã khởi tố 39 vụ với 112 bị can liên quan đến lĩnh vực ngân hàng. Chính phủ cho biết trong 6 tháng đầu năm 2019, liên quan đến “tín dụng đen”, toàn quốc đã khởi tố 436 vụ án, khởi tố 766 bị can về các tội danh liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, bảo kê, đòi nợ thuê. Trong đó, đã khởi tố 214 vụ án, 497 bị can về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự quy định tại Điều 201 Bộ Luật Hình sự. Báo cáo trước Quốc hội trong phiên họp toàn thể tại nghị trường ngày 4/11/2019 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, tội phạm liên quan đến “tín dụng đen” đã bị trấn áp mạnh trong thời gian gần đây.
Phát biểu tại nghị trường, đại biểu Mai Khanh (Ninh Bình) cho biết thời gian qua, với sự nỗ lực đấu tranh của các cơ quan chức năng, tình hình tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, đặc biệt là đối tượng tội phạm liên quan đến hoạt động của dịch vụ cầm đồ, công ty tài chính, các loại hình công ty đòi nợ thuê đang len lỏi về tận những vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa để lại nhiều hệ lụy. Theo dòng phát triển, những loại hình này có dấu hiệu biến tướng, thậm chí còn lợi dụng cả cơ quan pháp luật để xử lý.
Đồng quan điểm, đại biểu Trần Hồng Hà (Vĩnh Phúc) đánh giá, tình trạng tín dụng đen, cho vay nặng lãi, lừa đảo tiền qua mạng, rủi ro đạo đức tại các “hụi họ” gây nhiều hệ lụy và bức xúc trong nhân dân, đi kèm với đó là mất ổn định trật tự xã hội.
Thực tế ghi nhận tại một số nơi, vì ham lãi suất cao, người dân đã đem những đồng tiền tích góp được của mình gửi vào các doanh nghiệp, cá nhân không được phép huy động vốn dẫn đến rủi ro rất lớn, đồng tiền mồ hôi công sức của mình coi như mất trắng.
Để đẩy lùi được “tín dụng đen”, nỗ lực của riêng ngành ngân hàng thôi chưa đủ, mà cần sự phối hợp của các Bộ, ngành liên quan, các hiệp hội, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội trên cả nước. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của công chúng, nhất là về tài chính – ngân hàng - BHTG luôn có vai trò quan trọng, nhằm tăng cường khả năng tiếp cận các sản phẩm dịch vụ ngân hàng chính thức, hợp pháp cho người dân, doanh nghiệp, từ đó giúp họ tránh xa các luồng tín dụng phi chính thức.
Phổ biến chính sách BHTG góp phần đẩy lùi “tín dụng đen”
Một trong những giải pháp tiên quyết của Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 25/4/2019 về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng đen đó là phải đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân nắm bắt đầy đủ thông tin về chủ trương của Đảng, Nhà nước, quy định của ngành ngân hàng về các chương trình chính sách tín dụng, cách thức tiếp cận vốn vay; đồng thời cảnh báo thủ đoạn của các đối tượng, tổ chức cho vay nặng lãi cũng như những hệ lụy nặng nề mà tín dụng đen gây ra. Điều này phải được thực hiện thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Công an, các Bộ, ngành liên quan, chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị - xã hội, đặc biệt là TW Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ, Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Tổng liên đoàn Lao động, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần phối hợp để đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền các chính sách của ngành ngân hàng đáp ứng nhu cầu vốn sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của người dân; đồng thời cảnh báo đến người dân, đặc biệt là người dân vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số hiểu rõ, nhận diện tín dụng đen để tránh bị thiệt hại trước thủ đoạn lừa đảo của các đối tượng hoạt động tín dụng đen.
Cùng chung tay đẩy lùi “tín dụng đen”, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) với hệ thống 08 chi nhánh trên cả nước luôn chủ động và tích cực phối hợp với NHNN chi nhánh các tỉnh thành phố, hệ thống các quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ tại các địa phương hay với Đoàn Thanh niên tại các trường cao đẳng, đại học để tổ chức thường xuyên những sự kiện tuyên truyền chính sách BHTG đến với đa dạng đối tượng và nhiều hình thức tổ chức phong phú.
Trước đây, phần lớn dân chúng còn tâm lý e ngại khi gửi tiền vào các TCTD quy mô nhỏ, đặc biệt là các QTDND. Song hiện nay, cùng với sự nỗ lực cố gắng của hệ thống QTDND cộng với hoạt động của BHTGVN thông qua việc triển khai, tuyên truyền tích cực, hiệu quả chính sách BHTG tới công chúng và người gửi tiền. Do vậy, công tác huy động vốn của các QTDND nói chung đã khởi sắc, tốc độ huy động nguồn vốn năm sau luôn cao hơn năm trước. “Thực tiễn hoạt động của QTNDN Sao Đỏ cho thấy, BHTGVN đóng góp rất lớn vào củng cố niềm tin của khách hàng gửi tiền, thúc đẩy tăng trưởng huy động vốn cho QTDND” - Ông Nguyễn Đức Hiến - Chủ tịch HĐQT QTDND Sao Đỏ (tỉnh Hải Dương) phát biểu tại sự kiện tuyên truyền chính sách BHTG đối với hệ thống QTDND trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
Để thu hút được dòng tiền nhàn rỗi trong dân cư, các TCTD phải tạo dựng được niềm tin của người dân, mà chính sách BHTG là một trong những đảm bảo để người dân tin tưởng gửi tiền vào TCTD. Chia sẻ tại sự kiện tuyên truyền tại QTDND Nhuận Phú Tân, xã Phú Tân, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre do Chi nhánh BHTGVN khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tổ chức, ông Lê Công Thành Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh Bến Tre chia sẻ: Đối với Bến Tre cũng như các địa phương khác, chính sách BHTG góp phần gia tăng uy tín của QTDND, giúp bà con yên tâm gửi tiền vào QTDND thông qua Chứng nhận tham gia BHTG - thể hiên cam kết bảo vệ người gửi tiền của Chính phủ, NHNN. BHTGVN Chi nhánh Đồng Bằng Sông Cửu Long cũng thường xuyên giám sát, kiểm tra hoạt động của QTDND, giúp các quỹ hoạt động an toàn và phát hiện sớm những sai sót, rủi ro, v.v. Từ đó thúc đẩy quá trình huy động vốn của thành viên cho thành viên vay để sản xuất kinh doanh, phục vụ đời sống và góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Những tâm tư của người dân tại các sự kiện tuyên truyền chính sách BHTG do BHTGVN chi nhánh tổ chức trên cả nước phần nào thể hiện hiệu quả cũng như thành công của việc triển khai chính sách BHTG. Nhận thức của người dân được nâng cao góp phần tạo dựng niềm tin, sự yên tâm khi họ cầm những đồng tiền mồ hôi nước mắt của mình mang tới gửi các TCTD tham gia BHTG. Thực tế đó đã được chứng minh khi ngày càng nhiều người mang tiền tới các QTDND hay tổ chức vi mô gửi tiết kiệm, đẩy lùi tệ nạn “tín dụng đen”.