Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh việc tổ chức “Ngày chuyển đổi số” ngành Ngân hàng năm 2024. Đây là sự kiện quan trọng, khẳng định nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt của Chính phủ, của NHNN và ngành Ngân hàng trong tiến trình đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, hướng đến Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, công dân số.
Trải nghiệm khách hàng là thước đo chuyển đổi số
Tiếp nối thành công năm 2023, sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2024 nhằm lan tỏa những kết quả tích cực của ngành Ngân hàng trong chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số quốc gia, cũng như đóng góp tích cực cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Chủ đề năm nay là “Mở rộng kết nối và phát triển hệ sinh thái số” - có sự tiếp nối với chủ đề “Ứng dụng dữ liệu dân cư trong hoạt động ngân hàng – động lực thúc đẩy chuyển đổi số” của Ngày Chuyển đổi số ngân hàng năm 2023.
Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, chủ đề này khẳng định quyết tâm của ngành Ngân hàng trong việc tiếp tục triển khai hiệu quả các nhiệm vụ tại Kế hoạch chuyển đổi số ngành Mgân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; đồng thời góp phần hiện thực hóa các mục tiêu tại Chương trình “Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
Thống đốc cũng cho biết, thời gian qua, ngành Ngân hàng đã nỗ lực không ngừng và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan trong công cuộc chuyển đổi số và đã đạt được nhiều thành quả trên các trụ cột quan trọng: chuyển đổi nhận thức, hoàn thiện thể chế, nâng cấp hạ tầng, ứng dụng khai thác dữ liệu và phát triển các mô hình ngân hàng số; cùng với công tác đảm bảo an ninh, an toàn;...
Những kết quả này đã được minh chứng qua nhiều chỉ tiêu đã đạt, vượt hoặc tiệm cận mục tiêu đề ra đến năm 2025 tại các Chương trình, Kế hoạch, Đề án về chuyển đổi số. Đến nay, hơn 87% người trưởng thành đã có tài khoản thanh toán tại ngân hàng và nhiều ngân hàng đã có trên 95% số lượng giao dịch được xử lý trên kênh số. Tăng trưởng về số lượng giao dịch thanh toán qua di động (Mobile) và QR code bình quân qua các năm từ 2017 – 2023 đạt trên 100%/năm.
Hạ tầng công nghệ ngân hàng thường xuyên được đầu tư nâng cấp, phát triển, đảm bảo hoạt động liên tục, thông suốt, an toàn; hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý bình quân 830 nghìn tỷ đồng/ngày (tương đương 40 tỷ USD), hệ thống chuyển mạch tài chính & bù trừ điện tử xử lý bình quân 20-25 triệu giao dịch/ngày.
Các công nghệ số mới, thành tựu của cuộc CMCN 4.0 cũng được ứng dụng mạnh mẽ để phục vụ nhu cầu phát triển sản phẩm, dịch vụ mới và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của người dân, doanh nghiệp.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chia sẻ, Việt Nam đã hoàn thành kết nối thanh toán xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia và đang triển khai với Lào, dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng ra các nước trong và ngoài khu vực Asean.
Ngoài ra, ngành Ngân hàng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an trong công tác phòng chống tội phạm và đặc biệt là đã tiên phong triển khai hiệu quả các nhiệm vụ tại Đề án 06/QĐ-TTg ứng dụng dữ liệu dân cư để phục vụ việc làm sạch dữ liệu, định danh/xác thực chính xác thông tin khách hàng, hỗ trợ hoạt động cho vay tiêu dùng trên kênh điện tử, bảo lãnh điện tử cũng như góp phần đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng.
Nhiều chỉ tiêu về chuyển đổi số ngành Ngân hàng đã tiệm cận hoặc vượt mục tiêu đặt ra
Thời gian qua, ngành ngân hàng đã chủ động, nỗ lực thực hiện chuyển đổi số toàn diện trên các mặt, bao gồm chuyển đổi nhận thức, kiến tạo thể chế, xây dựng hạ tầng công nghệ, phát triển dịch vụ và bảo đảm an ninh, an toàn.
Hoạt động chuyển số ngành Ngân hàng đã ghi nhận những thành tựu rõ nét. Về khuôn khổ pháp lý, NHNN đã nghiên cứu, ban hành và triển khai nhiều chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số ngành ngân hàng. Từ năm 2020-2022, NHNN xếp thứ hạng cao trong các Bộ, ngành về chỉ số kiến tạo thể chế chuyển đổi số.
Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số ngành ngân hàng luôn được chú trọng đầu tư, nâng cấp, phát triển. NHNN đã khuyến khích các tổ chức tín dụng (TCTD) triển khai chuyển đổi số, kết nối, hợp tác với các ngành, lĩnh vực khác nhau để hình thành và mở rộng hệ sinh thái số cung ứng sản phẩm dịch vụ lấy khách hàng làm trung tâm, cung cấp trải nghiệm giao dịch liền mạch, cá nhân hóa. Các TCTD, tổ chức trung gian thanh toán (TGTT) đã ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến để tối ưu hóa, đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động và trải nghiệm giao dịch khách hàng; đồng thời, đánh giá, phân loại khách hàng, quyết định giải ngân và tích hợp với nhiều hệ sinh thái đối tác khác nhau trong các lĩnh vực. Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% (tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền,...), nhiều ngân hàng Việt Nam có tỷ lệ trên 90% giao dịch thực hiện trên kênh số. Hoạt động TTKDTM và hoạt động ngân hàng số trong 3 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023 tiếp tục đạt được những chuyển biến tích cực. Giao dịch TTKDTM tăng 56,57% về số lượng và 31,35% về giá trị; qua kênh Internet tăng tương ứng 48,81% và 25,73%; qua kênh điện thoại di động tăng tương ứng 58,70% và 33,12%.
Bên cạnh đó, các TCTD đang tích cực phối hợp với các doanh nghiệp được Bộ Công an cấp giấy phép cung cấp giải pháp xác thực người dùng bằng thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip để tổ chức triển khai giải pháp xác thực khách hàng. Trong đó có nhiều TCTD đã ký kết hợp đồng, đang triển khai thực tế: 48 TCTD đã và đang triển khai ứng dụng xác thực khách hàng bằng thẻ CCCD gắn chíp qua ứng dụng điện thoại; 60 TCTD đã và đang triển khai ứng dụng xác thực khách hàng bằng thẻ CCCD gắn chíp qua thiết bị tại quầy. Về làm sạch dữ liệu: 24 TCTD đã ký kết với C06 (Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội - Bộ Công an) triển khai làm sạch dữ liệu khách hàng theo phương thức offline; 19 TCTD đang triển khai thử nghiệm ứng dụng tài khoản định danh và xác thực điện tử (VNeID) vào các nghiệp vụ: mở tài khoản thanh toán; xác thực giao dịch thanh toán; đối chiếu, xác thực thông tin khách hàng; 7 TCTD đã và đang triển khai giải pháp chấm điểm khả tín.
Thời gian tới, NHNN tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành liên quan triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp tại Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025, Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng, cụ thể:
Một là, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, cơ chế, chính sách về TTKDTM, chuyển đổi số, trong đó có Nghị định mới về TTKDTM và Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng; hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản, thông tư hướng dẫn Luật Các TCTD, Nghị định mới về TTKDTM.
Hai là, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung tại Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng, tổ chức triển khai ngày chuyển đổi số ngân hàng năm 2024 và Kế hoạch phối hợp số 01/KHPH-BCA-NHNNVN (giữa Bộ Công an và NHNN) triển khai thực hiện các nhiệm vụ tại Đề án 06, nhằm thúc đẩy, tạo thuận lợi cho các ngân hàng, tổ chức TGTT cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán an toàn, bảo mật, tiện ích, đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách hàng; trong đó tập trung triển khai, kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cho phép các TCTD có thể xác minh thông tin nhận biết khách hàng, làm sạch dữ liệu và hỗ trợ khách hàng trong tiếp cận các dịch vụ ngân hàng.
Ba là, tiếp tục đẩy mạnh TTKDTM đối với dịch vụ công, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục, chi trả an sinh xã hội.
Bốn là, tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn và bảo mật hoạt động thanh toán, ngân hàng; phối hợp xử lý tội phạm công nghệ cao, triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến, thanh toán thẻ ngân hàng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng; đồng thời, đẩy mạnh truyền thông, giáo dục tài chính nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng cho công chúng trong sử dụng sản phẩm, dịch vụ tài chính, ngân hàng.
Ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết, thực hiện các chủ trương, định hướng của Đảng, Chính phủ về cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số quốc gia, toàn ngành Ngân hàng đã tích cực triển khai các nhiệm vụ trong Kế hoạch chuyển đổi số. Tính theo bình quân toàn Ngành, nhiều chỉ tiêu đã tiệm cận hoặc vượt mục tiêu đặt ra đến năm 2025.
Cụ thể, tại NHNN, 100% các thủ tục hành chính đủ yêu cầu được cung cấp dưới hình thức dịch vụ công toàn trình và tích hợp trên Cổng dịch vụ công quốc gia; trên 90% hồ sơ công việc được xử lý và lưu trữ trên môi trường số (trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật nhà nước). Đến cuối năm 2023, đã có 87,08% người trưởng thành tương ứng 182 triệu tài khoản thanh toán vượt kế hoạch đặt ra tại Quyết định 1813/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Bên cạnh đó, tại các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 80% hồ sơ công việc được xử lý trên môi trường số; 55% nghiệp vụ ngân hàng được số hóa hoàn toàn; 49% khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử; 66% số lượng giao dịch của khách hàng thực hiện trên môi trường số; 17 TCTD đã số hóa hoàn toàn với các dịch vụ cho vay cá nhân, nhỏ lẻ.
Để có thể đạt được các kết quả trên, toàn ngành Ngân hàng đã tích cực triển khai đồng bộ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp theo tại Kế hoạch chuyển đổi số theo các trụ cột.
Thứ nhất về chuyển đổi nhận thức, NHNN đã thành lập Ban chỉ đạo Chuyển đổi số do Thống đốc NHNN làm Trưởng ban; đến nay 88% ngân hàng thương mại đã ban hành Chiến lược chuyển đổi số; NHNN đã xây dựng, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật thúc đẩy chuyển đổi số, thực hiện nghiệp vụ ngân hàng bằng phương tiện điện tử,... trong đó trình Chính phủ Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt.
Thứ hai, ban hành cơ chế thử nghiệm có kiểm soát lĩnh vực ngân hàng, quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân, định danh và xác thực điện tử...; các văn bản quy phạm pháp luật mở tài khoản tiết kiệm, thẻ ngân hàng, bảo lãnh, nhận tiền gửi, cho vay... bằng phương tiện điện tử; quy định áp dụng biện pháp xác thực giao dịch bằng yếu tố sinh trắc học; ban hành Chiến lược phát triển các hệ thống thanh toán Việt Nam đến năm 2030.
Thứ ba, hạ tầng phục vụ chuyển đổi số luôn được nâng cấp, hoàn thiện đảm bảo hoạt động liên tục, thông suốt, an toàn. Hệ thống Thanh toán điện tử liên ngân hàng thực hiện bình quân 830 nghìn tỷ đồng/ngày. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý bình quân 20-25 triệu giao dịch/ngày. Mạng lưới ATM, POS bao phủ khắp các tỉnh, thành phố. Việt Nam hoàn thành kết nối thanh toán QR code xuyên biên giới với Thái Lan, Campuchia, và sắp tới là tại Lào.
Hạ tầng thông tin tín dụng cập nhật dữ liệu tự động, mở rộng thu thập và cập nhật dữ liệu trong và ngoài ngành; nâng hồ sơ dữ liệu lên gần 55 triệu hồ sơ; tỷ lệ tự động hóa, cung cấp thông tin đạt trên 98%; các TCTD nghiên cứu, ứng dụng đa dạng các công nghệ mới trong phân tích, dự đoán nhu cầu, tối ưu hóa hành trình, trải nghiệm khách hàng, cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tức thời cho khách hàng.
Thứ tư, NHNN đã ban hành ứng dụng công nghệ thông tin và triển khai Kiến trúc Chính phủ điện tử 2.0; ứng dụng công nghệ trong công tác xử lý văn bản, quản trị điều hành.
Thứ năm, các TCTD tiếp tục đẩy mạnh tích hợp, kết nối mở rộng với các ngành, lĩnh vực khác để thiết lập hệ sinh thái số và cung ứng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ thân thiện, an toàn tiện lợi, tiết giảm chi phí cho khách hàng. 57% các ngân hàng đã thí điểm và triển khai rộng rãi mô hình chi nhánh tự phục vụ cho phép khách hàng tự xử lý các giao diện và tăng tính tương tác với ngân hàng.
Thứ sáu, hạ tầng lưu trữ, quản trị dữ liệu mới được nâng cấp hỗ trợ công tác quản lý và phát triển sản phẩm dịch vụ; hơn 70% các TCTD đã và đang triển khai hệ thống Data warehouse; hơn 40% các TCTD đã và đang triển khai hệ thống Data lake hỗ trợ quản lý… các dịch vụ. Ngành Ngân hàng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an triển khai Đề án 06 để làm sạch, định danh và xác thực khách hàng và hỗ trợ các hoạt động nghiệp vụ.
Bên cạnh đó, Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng cho biết, hệ thống công nghệ thông tin của các TCTD đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông; đồng thời đạt các chứng chỉ quốc tế về đảm bảo an toàn bảo mật, tăng cường an ninh, phòng, chống các rủi ro tấn công an ninh mạng. Các TCTD ưu tiên bố trí nguồn lực cho chuyển đổi số và áp dụng chính sách đặc thù thu hút nhân lực cho chuyển đổi số; đồng thời chú trọng hợp tác các tổ chức quốc tế trong công tác nghiên cứu khoa học, đặc biệt về lĩnh vực chuyển đổi số.
Những ưu tiên để đẩy mạnh chuyển đổi số
Theo ông Phạm Anh Tuấn, chuyển đổi số ngân hàng đã đạt được những thành quả đáng khích lệ nhưng phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Phát huy những kết quả nêu trên, dự kiến trong thời gian tới, NHNN sẽ ưu tiên tập trung vào một số công việc:
Một là, rà soát đánh giá kết quả, thúc đẩy triển khai các nhiệm vụ tại Quyết định 810/QĐ-NHNN để sớm đạt được những mục tiêu đặt ra cho toàn Ngành.
Hai là, tập trung hoàn thiện thể chế, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành liên quan đẩy nhanh việc rà soát, sửa đổi, ban hành các văn bản pháp luật thúc đẩy chuyển đổi số ngành Ngân hàng.
Ba là, tiếp tục triển khai Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an triển khai hiệu quả các nhiệm vụ tại Kế hoạch phối hợp số 01/KHPH-BCA-NHNN.
Bốn là, tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện các hạ tầng công nghệ và và chú trọng công tác đảm bảo an ninh an toàn và bảo mật thông tin trong quá trình chuyển đổi số ngân hàng.
Năm là, thống nhất chỉ đạo toàn ngành sắp xếp, bố trí nguồn lực hợp lý cho hoạt động chuyển đổi số và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, phân tích dữ liệu để cung ứng sản phẩm, dịch vụ tiện ích tới người dân, doanh nghiệp.
Sáu là, tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục tài chính cho người dân, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ ngân hàng trên kênh số một cách an toàn, hiệu quả.
Trong khuôn khổ sự kiện có hội thảo chuyên đề với chủ đề “Chuyển đổi số ngành Ngân hàng: Mở rộng kết nối và phát triển hệ sinh thái số” với sự tham gia thuyết trình của lãnh đạo các Vụ, Cục (NHNN), các NHTM, các chuyên gia tài chính, công nghệ hàng đầu trong nước và thế giới đến từ Google, IBM, Fidelity, SAP… Hội thảo có 2 phiên: Phiên 1 thảo luận xung quanh chủ đề “Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái, hướng tới ngân hàng mở”; phiên 2 các tham luận xung quanh vấn đề khai thác, ứng dụng dữ liệu dân cư trong hoạt động, nghiệp vụ ngân hàng.
Bên cạnh đó, 16 gian trưng bày, giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ, công nghệ mới nhất của các ngân hàng, trung gian thanh toán, doanh nghiệp công nghệ tham gia trưng bày tại triển lãm tiếp tục mở cửa đến hết ngày 8/5/2024 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội).
Từ năm 2022, NHNN đã chọn ngày 11/5 hằng năm là “Ngày chuyển đổi số ngành Ngân hàng”.
BT