Báo cáo được thực hiện theo yêu cầu của Ủy ban Châu Âu (EC) về việc cung cấp dữ liệu tiền gửi phục vụ rà soát hiện trạng của Khung quản lý khủng hoảng ngân hàng và bảo hiểm tiền gửi (EU bank crisis management and deposit insurance - CMDI). Hạn mức bảo hiểm tiền gửi hiện tại là 100.000 Euro có thể bảo vệ toàn bộ cho 96% người gửi tiền ở khu vực cộng đồng chung Châu Âu. Báo cáo đã chỉ ra tác động của việc thay đổi hạn mức với sự ổn định tài chính, bảo vệ người gửi tiền và toàn bộ ngành ngân hàng.
4% người gửi tiền nắm giữ hơn một nửa tổng số tiền gửi tại Châu Âu
Theo số liệu của báo cáo, hiện nay 4% người gửi tiền, chủ yếu là các công ty, nắm giữ hơn một nửa tổng số tiền gửi trong khu vực. Tỷ lệ không đồng đều này thể hiện sự tập trung đáng kể giá trị tiền gửi trong tay một tỷ lệ nhỏ người gửi tiền .
Phân tích của Cơ quan ngân hàng Châu Âu chỉ ra rằng trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến nay (kể từ đánh giá đầu tiên của Ủy ban Châu Âu), tỷ lệ người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ vẫn tương đối ổn định, mặc dù tổng số tiền gửi tăng dần theo thời gian. Điều này là do hạn mức bảo hiểm 100.000 Euro vẫn cao hơn số dư trung bình của người gửi tiền, kể cả khi tính đến chỉ số lạm phát.
Cơ quan ngân hàng Châu Âu đã tiến hành một số mô phỏng để đánh giá tác động của việc tăng hạn mức bảo hiểm tiền gửi lên các mức 150.000 Euro, 250.000 Euro và mức bảo hiểm cao nhất là 1.000.000 Euro. Kết quả cho thấy rằng mức tăng như vậy sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến phần lớn người gửi tiền vì họ đã được bảo hiểm toàn bộ theo hạn mức hiện tại.
Bên cạnh đó, báo cáo còn xem xét khả năng mở rộng phạm vi để bảo hiểm cho cả tiền gửi của cơ quan hành chính công. Khuyến nghị tái khẳng định từ đề xuất năm 2019, rằng việc mở rộng phạm vi bảo hiểm cho tiền gửi của các cơ quan hành chính công sẽ không tác động nhiều đến bảo hiểm tiền gửi do số lượng cơ quan hành chính công tương đối nhỏ so với tổng số người gửi tiền trên toàn Liên minh Châu Âu.
Nâng hạn mức BHTG có thể gia tăng rủi ro hành vi của các ngân hàng và người gửi tiền
Trên cơ sở các số liệu phân tích được đưa ra trong báo cáo, Cơ quan Ngân hàng Châu Âu (EBA) cho rằng, việc nâng hạn mức BHTG lên 100.000 EUR là chưa cần thiết trong bối cảnh hiện nay, bởi vì:
Thứ nhất, theo phân tích của EBA, tăng hạn mức BHTG sẽ tác động khá khiên tốn đến ổn định tài chính và bảo vệ người tiêu dùng tài chính. Nói cách khác, việc hạn mức BHTG được nâng lên sẽ không giúp cải thiện quá nhiều về an toàn của hệ thống ngân hàng, hay bảo vệ cho người gửi tiền so với tình trạng hiện tại.
Thứ hai, tăng hạn mức BHTG sẽ khiến phát sinh nhiều chi phí lớn, bao gồm việc yêu cầu các ngân hàng cần phải đóng thêm phí vào hệ thống BHTG cùng các chi phí điều chỉnh theo quy định khác.
Cuối cùng, EBA bày tỏ quan ngại việc tăng hạn mức BHTG có thể tác động tiêu cực đến vấn đề rủi ro đạo đức, bởi khi mạng an toàn trở nên toàn diện hơn, rủi ro trong hành vi của các ngân hàng và người gửi tiền cũng sẽ lớn hơn.
Cũng theo EBA, mặc dù hạn mức BHTG là một thành tố quan trọng trong quản trị khủng hoảng và của hệ thống BHTG, tuy nhiên, đây cũng chỉ là một trong những yếu tố cần được đưa vào cân nhắc và đòi hỏi đánh giá tổng thể, nhằm đảm bảo mọi khía cạnh của khuôn khổ quản lý khủng hoảng ngân hàng và BHTG sẽ hoạt động hài hòa; qua đó góp phần duy trì sự ổn định tài chính, bảo vệ người tiêu dùng và giảm thiểu rủi ro, trong đó có rủi ro đạo đức.
TH