Ghi nhận qua một nửa hành trình
Với đặc thù là Chi nhánh nằm tại khu vực kinh tế trọng điểm của cả nước, quản lý 42 NHTM, trong đó có 13 NHTMCP, 26 Chi nhánh NHNNg và 3 NH 100% vốn nước ngoài, 139 Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) thuộc 8 tỉnh khu vực Đông Nam bộ, trải rộng từ TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Lâm Đồng, Tây Ninh, Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu, BHTGVN Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh đã đi được hơn nửa chặng đường của năm 2014 với khá nhiều thành công, dù không ít áp lực.
Được phân công giám sát trên địa bàn một thành phố lớn, hội tụ nhiều ngân hàng nước ngoài, ngân hàng liên doanh, họ có cơ chế quản trị tốt, khả năng nắm bắt thông tin, xâm nhập thị trường bài bản, đòi hỏi Chi nhánh phải có một đội ngũ cán bộ đủ trình độ năng lực mới có thể triển khai tốt các hoạt động nghiệp vụ BHTG. Trong khi những bất cập về cơ chế, chính sách, cũng như thiếu những văn bản hướng dẫn dưới Luật nên Chi nhánh đã gặp không ít khó khăn trong quá trình triển khai.
Chi nhánh BHTG TP. Hồ Chí Minh - nơi củng cố niềm tin của người gửi tiền
Theo số liệu giám sát của BHTGVN Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm 2014, hoạt động của các NHTM thuộc địa bàn Chi nhánh quản lý có xu hướng chậm lại. Mặc dù khả năng mở rộng tín dụng đang gặp khó khăn nhưng nhìn chung, các TCTD trên địa bàn cơ bản vẫn hoạt động an toàn và tiếp tục duy trì ở mức ổn định, tỷ lệ nợ xấu và nợ quá hạn vẫn trong mức cho phép.
Riêng QTDND, do có cơ chế lãi suất chuyên biệt nên việc giảm lãi suất huy động không ảnh hưởng nhiều. Nhờ thế, các QTDND đã giảm bớt khó khăn hơn trong việc cạnh tranh huy động tiền gửi với các NHTM. Nợ xấu, nợ quá hạn cũng được duy trì ở mức cơ bản lành mạnh.
Trong quá trình phát triển, Chi nhánh đã được giao thực hiện nhiều nghiệp vụ BHTG quan trọng như hoạt động giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ; công tác theo dõi thanh lý và thu hồi sau chi trả; theo dõi việc cấp Chứng nhận BHTG, thí điểm nghiệp vụ hỗ trợ tài chính…Và hầu hết ở lĩnh vực nào Chi nhánh cũng nỗ lực phấn đấu, hoàn thành nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao.
Tính đến 20/6/2014, tổng số tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn do Chi nhánh quản lý là 181 đơn vị. Nhìn chung, các tổ chức thực hiện chế độ thông tin báo cáo theo qui định của BHTG tương đối tốt. Chi nhánh đã theo dõi nắm bắt về tình hình tỷ giá, lãi suất huy động, huy động vốn, các tỷ lệ về khả năng chi trả và những thông tin ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG.
Qua tiếp nhận và phân tích thông tin, báo cáo định kỳ của các tổ chức tham gia BHTG, Chi nhánh đã tăng cường giám sát để có những cảnh báo sớm, đảm bảo hệ thống các tổ chức tín dụng hoạt động an toàn, hiệu quả, tạo được niềm tin đối với người gửi tiền. Đặc biệt là đối với những đơn vị nằm trong nhóm “đèn đỏ” cần theo dõi chặt như: nợ quá hạn trên 10%/năm, nợ xấu trên 3%/năm.
Bên cạnh công tác giám sát, Chi nhánh cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch, đề cương kiểm tra và hoàn thành báo cáo kết quả kiểm tra hàng tháng, quý, 6 tháng đầu năm của khối NHTM và QTDNDCS theo qui định. Tính đến ngày 20/6/2014, Chi nhánh đã thực hiện kiểm tra tại chỗ 48/78 đơn vị, đạt 61,3% kế hoạch năm.
Qua kiểm tra cho thấy, các đơn vị đã thực hiện tương đối tốt qui định của Nhà nước về BHTG. Tuy nhiên, vẫn còn một số đơn vị chưa xác định đúng đối tượng được bảo hiểm dẫn đến tính phí chưa chính xác như nộp thừa hay thiếu…
BHTG cần có cơ chế kiểm soát rủi ro riêng
Nhận định về hoạt động của BHTG TP. Hồ Chí Minh trong thời gian qua, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh nói: Nhìn chung, Chi nhánh BHTG TP. Hồ Chí Minh đã luôn theo dõi, nắm bắt tình hình kinh tế xã hội, biến động của thị trường tiền tệ có liên quan đến hoạt động ngân hàng, hoạt động BHTG trên địa bàn để kịp thời có hướng xử lý tốt nhất.
Đồng thời nhờ thực hiện tốt công tác kiểm tra tại chỗ, công tác giám sát đối với các tổ chức TGBHTG, thực hiện cảnh báo đối với các đơn vị vi phạm qui định về BHTG và qui định an toàn trong hệ thống ngân hàng, nên Chi nhánh đã góp phần giữ được sự ổn định, an toàn trong hoạt động của hệ thống ngân hàng, cũng như xây dựng củng cố niềm tin của công chúng thông qua việc bảo vệ hàng triệu người gửi tiền.
Điều này là vô cùng quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, hệ thống các TCTD đang trong giai đoạn nước rút tái cơ cấu, nhất là với các TCTD nhỏ, hệ thống QTDND.
Tuy nhiên, trước những biến động khó lường của nền kinh tế trong và ngoài nước được dự báo là còn không ít khó khăn, đặt ra cho Chi nhánh những thách thức không nhỏ, cả trong ngắn hạn và dài hạn. Theo Giám đốc BHTG TP. Hồ Chí Minh Dương Quốc Long, mặc dù Luật BHTG đã đi vào cuộc sống hơn một năm, một số văn bản dưới Luật cũng đã ban hành nhưng vẫn còn không ít bất cập trong quá trình triển khai. Ví như: Thông tư NHNN và các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ của BHTGVN về đối tượng bảo hiểm, về công tác kiểm tra vẫn chưa được hướng dẫn cụ thể nên các tổ chức tham gia BHTG còn có nhận thức khác nhau đối với hoạt động nghiệp vụ của Chi nhánh.
Bên cạnh đó, hiện còn hai vấn đề lớn đang được các nhà chức năng và người dân quan tâm, đó là việc xác định hạn mức chi trả cho người gửi tiền và mức phí phải nộp của các tổ chức tham gia BHTG.
Có rất nhiều ý kiến cho rằng hạn mức trả tiền bảo hiểm 50 triệu đồng cho mỗi người gửi tiền tại một tổ chức tham gia BHTG đang áp dụng hiện nay là không còn phù hợp. Và đã đến lúc cần sớm nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm thay vì mức 50 triệu đồng (được áp dụng từ năm 2005) đã lạc hậu hiện nay.
Nhưng cơ sở để xây dựng hạn mức trả tiền bảo hiểm không được ghi vào trong Luật BHTG và Luật cũng không qui định khi nào thì phải thay đổi hạn mức trả tiền bảo hiểm và cơ quan nào đề xuất thay đổi. Đó là sự khác biệt giữa Luật BHTG của Việt Nam so với các nước khác.
Theo Giám đốc Long, Luật BHTG qui định mức chi trả sẽ do Thủ tướng Chính phủ qui định theo từng thời kỳ là một sự ưu việt. Bởi vì, Thủ tướng có thể cho áp dụng hạn mức chi trả đủ cao để can thiệp khi có khủng hoảng, hoặc giảm thiểu rủi ro đạo đức trong điều kiện nền kinh tế hoạt động ổn định bằng cách điều chỉnh giảm hạn mức chi trả ở mức đủ thấp.
Một vấn đề nữa là việc áp phí đồng hạng vẫn đang được áp dụng đối với các TCTD cũng còn những bất cập. Giám đốc Long nhấn mạnh: BHTG chỉ thực sự hiệu quả khi nó được thực hiện theo nguyên lý thị trường, áp phí theo mức độ rủi ro, lấy chỗ cao bù chỗ thấp. Muốn vậy, BHTG cần có cơ chế kiểm soát rủi ro riêng.
Và Giám đốc Long cũng đề nghị: triển khai tính phí BHTG theo mức độ rủi ro là một quá trình nhiều giai đoạn và cần phải có lộ trình cụ thể. Trước mắt nên nghiên cứu áp dụng phí phân biệt thay cho áp dụng mức phí đồng hạng như hiện nay. Việc phân loại TCTD để thu phí cần căn cứ trên sự kết hợp của nhiều yếu tố như qui mô, loại hình tổ chức, qui mô huy động tiền gửi...
Tính đến 30/6/2014, tổng nguồn vốn khối NHTM đạt hơn 1,2 triệu tỷ đồng, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nguồn vốn huy động đạt 961.521 tỷ đồng, tăng 5,9% so với đầu năm, tăng 21,7% so với cùng kỳ; Dư nợ đạt 650.982 tỷ đồng, giảm 2,9% so với đầu năm, tăng 3,4% so với cùng kỳ. Nợ quá hạn 29.914 tỷ đồng, chiếm 4,9% tổng dư nợ, giảm 4,5% so với đầu năm, giảm 21,2% so với cùng kỳ năm trước. Khối QTDND cũng có những ghi nhận khả quan. Tính đến cuối tháng 6/2014, tổng nguồn vốn toàn khối đạt 10.882 tỷ đồng, tăng 3,2% so với quý trước, tăng 22,6% so với cùng kỳ năm trước, trong đó vốn huy động đạt 9.540 tỷ đồng, tăng 3,78% so với quý trước, tăng 28,5% so với cùng kỳ; Dư nợ đạt 8.068 tỷ đồng, tăng 3,59% so với quý trước, tăng 15,8% so với cùng kỳ. Trong dư nợ của QTDND chủ yếu là cho vay ngắn hạn, chiếm 71,9% tổng dư nợ. Kết quả kinh doanh Chênh lệch thu nhập - chi phí đạt 88 tỷ đồng, tăng 2,13% so với cùng kỳ năm trước. |