An toàn cho khách hàng sử dụng dịch vụ ATM, thanh toán thẻ
Với nguyên tắc tăng cường tính bảo mật, an ninh, an toàn hệ thống ngân hàng, thanh toán thẻ cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến vấn đề an ninh, an toàn trong thanh toán thẻ và luôn chủ động chỉ đạo các ngân hàng nghiêm túc chấp hành các quy định về đảm bảo an ninh, an toàn trong các giao dịch ngân hàng điện tử, thanh toán qua thẻ.
Đối với giao dịch tại ATM, thời gian qua, NHNN cũng có nhiều văn bản chỉ đạo, đồng thời, cơ quan quản lý đã cung cấp thông tin, cảnh báo về một số phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm liên quan đến hoạt động rút tiền tại ATM và đã yêu cầu các các tổ chức tín dụng (TCTD) thực hiện các biện pháp cụ thể liên quan trực tiếp đến rủi ro về mất tiền qua ATM như: Rà soát việc cài đặt phần mềm, lắp đặt thiết bị chống sao chép, trộm cắp thông tin thẻ và trang bị camera giám sát đối với toàn bộ hệ thống ATM của mình; Thực hiện nâng cấp các thiết bị chống sao chép, trộm cắp thông tin thẻ, đảm bảo kiểm soát hiệu quả việc lắp đặt thiết bị sao chép dữ liệu tại ATM của tội phạm; Thường xuyên kiểm tra ATM (theo các khung giờ khác nhau) và kết hợp kiểm tra trong các đợt tiếp quỹ, bảo dưỡng định kỳ ATM để kịp thời phát hiện các thiết bị lạ dùng để lấy cắp thông tin khách hàng được gắn vào ATM. Khi phát hiện các thiết bị lạ dùng để lấy cắp thông tin khách hàng được gắn vào ATM, cần giữ nguyên hiện trạng và báo cáo ngay cho lãnh đạo đơn vị cũng như cơ quan công an để phối hợp xử lý; Tăng cường các biện pháp theo dõi, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các giao dịch đáng ngờ trên hệ thống; Triển khai các biện pháp hướng dẫn khách hàng sử dụng thẻ an toàn cách nhận biết các thiết bị sao chép, trộm cắp thông tin thẻ được gắn vào ATM và cách thức xử lý khi phát hiện trường hợp này.
Ngoài ra, để đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán thẻ, NHNN đã và tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng triển khai một số giải pháp trọng tâm như: Khẩn trương chuyển đổi thẻ ngân hàng từ thẻ từ sang thẻ gắn vi mạch điện tử (thẻ chip); Triển khai kế hoạch áp dụng các giải pháp công nghệ xác thực mới trong thanh toán trực tuyến và giải pháp giảm thiểu rủi ro trong thanh toán thẻ; Đẩy mạnh việc nâng cao năng lực của bộ máy quản trị, điều hành và phát triển các hệ thống quản trị rủi ro và công nghệ thông tin; Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các đơn vị liên quan (cơ quan công an, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, các ngân hàng khác...) trong trao đổi thông tin, xử lý các vụ việc rủi ro, gian lận cũng như trong công tác phòng, chống tội phạm thẻ.
Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng tăng cường áp dụng các giải pháp tăng cường an ninh, an toàn đối với hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho thanh toán thẻ; rà soát đảm bảo việc triển khai, vận hành hệ thống ngân hàng, thanh toán thẻ tuân thủ đúng các quy định hiện hành về an toàn, bảo mật cho việc cung cấp dịch vụ ngân hàng trên Internet và quy định về đảm bảo an toàn, bảo mật hệ thống công nghệ thông tin trong hoạt động ngân hàng.
Các NHTM cũng thường xuyên, kịp thời đưa ra cảnh báo, hướng dẫn và thông tin đầy đủ đến khách hàng về những phương thức, thủ đoạn của tội phạm. Đồng thời, ngành Ngân hàng tích cực triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức, cung cấp thông tin liên quan đến thanh toán thẻ cũng như tuyên truyền, thông báo các biện pháp phòng, chống rủi ro, gian lận trong thanh toán thẻ để khách hàng nâng cao cảnh giác; đồng thời, phối hợp với cơ quan công an, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam để trao đổi thông tin, xử lý các vụ việc gian lận, lừa đảo trong thanh toán thẻ…
Cẩn trọng khi sử dụng dịch vụ ATM, thẻ và ngân hàng điện tử
Khi giao dịch tại ATM, để an toàn, khách hàng cần tìm đến những máy ATM ở chỗ đông người qua lại như: trung tâm mua sắm, siêu thị, điểm giao dịch, hoặc máy ATM có chốt bảo vệ canh phòng…Không nên chọn giao dịch chuyển tiền khác ngân hàng qua ATM tại những nơi khuất, vắng ít người qua lại.Khi đã vào bên trong máy ATM để thực hiện giao dịch, cần dành thời gian để quan sát,kiểm tra kỹ.. Nếu thấy có dấu hiệu bất thường cầndừng ngay giao dịch chuyển tiền khác ngân hàng qua ATM. Tránh rút tiền vào giờ cao điểm, nhất là những ngày lễ Tết. Luôn kiên nhẫn khi thực hiện giao dịch chuyển tiền khác ngân hàng qua ATM (thông thường mọi giao dịch đều mất tối thiểu 30 – 60 giây để thực hiện). Giao dịch ở góc camera máy ATM có thể thu được hình ảnh. Nhận hóa đơn cho giao dịch chuyển tiền. Nếu xảy ra sai sót, hình ảnh từ camera và hóa đơn giao dịch sẽ giúp khách hàng giải quyết sự cố nhanh nhất. Đồng thời, ; khách hàng có thể dành thời gian tìm hiểu thêm các hình thức chuyển tiền khác ngân hàng khác đang được sử dụng rộng rãi.
Đối với khách hàng/người sử dụng thẻ, ngân hàng cũng luôn đưa ra khuyến cáo khách hàng trong quá trình sử dụng dịch vụ cần tuân thủ hướng dẫn của ngân hàng, cần lưu số điện thoại đường dây nóng để khi gặp sự cố có thể liên hệ ngay với ngân hàng để được hỗ trợ xử lý kịp thời.
Khi gặp sự cố, khách hàng cần bình tĩnh phối hợp với các ngân hàng để giải quyết; đặc biệt, cần nâng cao cảnh giác với những thủ đoạn của tội phạm trên mạng. Đối với các giao dịch thanh toán trực tuyến, nên thực hiện với các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ có uy tín trên thị trường. Ngoài ra, cần bảo mật thông tin cá nhân, thông tin tài khoản, mật mã…để tránh bị lợi dụng.
Về phía chủ thẻ/khách hàng, để giảm thiểu rủi ro mất tiền trong tài khoản ngân hàng, chủ thẻ/khách hàng cần tuân thủ các nguyên tắc về bảo mật theo đúng hướng dẫn của ngân hàng; chủ động giữ kín các thông tin cá nhân/thông tin tài khoản, không tiết lộ cho bên thứ 3 dưới mọi hình thức để tránh các trường hợp bị lợi dụng (không cung cấp tài khoản đăng nhập, mật khẩu, OTP trong bất kỳ trường hợp nào yêu cầu để nhận/nạp tiền; không sử dụng mã PIN gắn liền với các thông tin cá nhân như số di động, số chứng minh thư, ngày sinh, ghi số PIN bỏ vào ví; không nạp/chuyển tiền theo yêu cầu của người lạ khi nhận được các cuộc gọi lạ...). Khách hàng không mở hộ thẻ/tài khoản cho người khác, kể cả cho mượn hoặc bán.
Để phòng tránh rủi ro, cảnh giác trước các thủ đoạn lừa đảo qua các dịch vụ ngân hàng điện tử, khách hàng cần chú ý: Tuân thủ các quy định, hướng dẫn của các ngân hàng cung cấp dịch vụ ngân hàng, đăng ký nhận tin thông báo thay đổi số dư giao dịch. Đối với mật khẩu truy cập dịch vụ giao dịch trực tuyến, cần đặt mật khẩu khó đoán, thay đổi mật khẩu thường xuyên và không sử dụng các tính năng lưu mật khẩu để đăng nhập tự động.
Không cung cấp tên, mật khẩu đăng nhập ngân hàng trực tuyến, mã xác thực một lần (OTP), cũng như số thẻ ngân hàng qua điện thoại, email, mạng xã hội, website. Trong trường hợp bị lộ hoặc nghi ngờ bị lộ Tên đăng nhập/ Mật khẩu khách hàng, cần nhanh chóng thông báo tới ngân hàng để được hỗ trợ kịp thời. Hạn chế dùng máy tính công cộng, thiết bị di động kết nối với mạng không dây (wifi) công cộng để truy cập vào hệ thống ngân hàng điện tử. Gõ trực tiếp địa chỉ các trang web ngân hàng điện tử thay vì chọn đường link có sẵn, chỉ đăng nhập tại website chính thức của ngân hàng; luôn đăng xuất khỏi các website đã nhập thông tin cá nhân.
Thường xuyên theo dõi, cập nhật các cảnh báo về an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến từ các ngân hàng cung cấp dịch vụ, từ các phương tiện truyền thông đại chúng.
Mới đây, NHNN đã có văn bản đề nghị các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán và các đơn vị thuộc NHNN thực hiện tốt công tác thanh toán dịp cuối năm và Tết Nguyên đán 2021. Theo đó, NHNN yêu cầu các ngân hàng chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch cụ thể về hoạt động ATM dịp cuối năm 2020 và Tết Nguyên đán; giám sát chặt chẽ để phát hiện và tiếp quỹ kịp thời đối với các ATM hết tiền; có biện pháp xử lý kịp thời các sự cố đảm bảo hệ thống ATM hoạt động an toàn, thông suốt (đặc biệt tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đông dân cư có nhu cầu rút tiền mặt lớn). Các ngân hàng phải hỗ trợ, giải quyết kịp thời các vướng mắc trong quá trình giao dịch qua ATM, ưu tiên xử lý nhanh chóng đối với các trường hợp ATM nuốt thẻ của khách hàng. Bên cạnh đó, nhà băng có biện pháp phù hợp đối với ATM tại các địa bàn thường xảy ra hiện tượng quá tải do nhu cầu giao dịch của khách hàng tăng đột biến như: tăng cường hoạt động ATM lưu động; chủ động làm việc với các doanh nghiệp để điều chỉnh thời gian trả lương hợp lý; triển khai giải pháp thay thế ATM (chi trả tiền mặt tại bàn/quầy lưu động; chi trả qua máy POS của ngân hàng…). Đồng thời, các ngân hàng thương mại (NHTM) cung cấp thông tin, quảng bá, hướng dẫn khách hàng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán điện tử nhằm giảm tải việc rút tiền mặt tại ATM cũng như góp phần đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn có thể diễn biến phức tạp. |