Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng nay đã tăng lên 125.000 tỷ đồng
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 6, sáng 6/11, trả lời về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội, Thống đốc Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội với người thu nhập thấp, công nhân với mục tiêu có 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội tới năm 2030. Nguồn tiền cho gói tín dụng này đến từ nguồn huy động tín dụng trong dân, với lãi suất ưu đãi từ nguồn tài chính của các ngân hàng tham gia. Bà cho biết, khi chính sách này được ban hành, NHNN đã hướng dẫn các ngân hàng và đề nghị UBND các tỉnh quan tâm, công bố dự án thuộc chương trình cho vay.
Các ngân hàng cũng đưa ra quy trình nội bộ để triển khai gói tín dụng này. Hiện có 18/63 UBND gửi văn bản công bố dự án tham gia chương trình, 53 dự án với nhu cầu vay 27.000 tỷ đồng. Tính tới cuối tháng 10, các ngân hàng đã giải ngân được 105 tỷ đồng cho 3 dự án tại 3 địa phương.
Nêu nguyên nhân khiến gói này hạn chế, bà Hồng nhấn mạnh, trước tiên do nguồn cung về nhà ở hạn chế, nhu cầu vay của người lao động thấp cũng thấp. "Nhu cầu nhà ở lớn, nhưng nhu cầu vay để mua nhà thì họ cần cân nhắc kỹ".
Thứ hai, điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội còn bất cập, như quy định về thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân, chưa có nhà ở...
Thứ ba, gói 120.000 tỷ thực hiện 10 năm, trong khi cho vay bất động sản thường kéo dài và giải ngân theo thời gian, nên đạt thấp.
Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đã kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố quan tâm, sớm công bố dự án thuộc chương trình để hệ thống ngân hàng tích cực triển khai. Phía NHNN cũng phối hợp các bộ, ngành khác để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.
Bên cạnh đó, Thống đốc cho rằng, chương trình 1 triệu nhà ở là một chương trình rất nhân văn và cần có sự tham gia vào cuộc của nhiều bộ, ngành, không chỉ riêng ngành ngân hàng, ví dụ như Bộ Xây dựng, Công đoàn...
"Nhu cầu nhà ở của công nhân rất lớn, song quyết định vay vốn hay không thì người dân hết sức cân nhắc. Để thực hiện chương trình này phải sử dụng nhiều nguồn lực, ngoài vốn vay thì phải có một phần nguồn lực của nhà nước để giải quyết vấn đề nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân. NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại triển khai gói 120.000 tỷ đồng này. Hiện đã nâng lên 125.000 tỷ đồng và có thể tăng thêm thời gian tới nếu có thêm ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân tham gia" - Thống đốc nói.
Mặt khác, việc giải quyết nhà ở xã hội cũng được thực hiện bằng nhiều chính sách. Hiện nay, Chính phủ có Nghị định 100/2015/NĐ-CP và Ngân hàng Chính sách xã hội là một trong những ngân hàng thực hiện cho vay đối tượng này. Trong thời gian qua, Ngân hàng Chính sách xã hội là kênh rất tích cực, NHNN và Thống đốc với vai trò kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị của Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ tiếp tục chỉ đạo cùng với các thành viên hội đồng quản trị là đại diện các bộ, các ngành khác triển khai qua kênh này.
Tăng cường bảo mật thông tin khi thanh toán không dùng tiền mặt
Trả lời chất vấn đề thanh toán không dùng tiền mặt, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua NHNN thực hiện nhiều giải pháp như rà soát hành lang pháp lý, tạo thuận lợi cho việc thanh toán không dùng tiền mặt. Đến nay nhiều hoạt động được thực hiện qua các kênh số, ứng dụng công nghệ, bảo đảm an toàn hoạt động thanh toán.
Các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt trong 9 tháng qua tăng trưởng cao như: tỉ lệ giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 49% về số lượng, giao dịch qua internet tăng 60,3%, qua kênh điện thoại di động tăng 60,8%, qua QR code tăng 105%... Giao dịch qua ATM giảm cho thấy xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt tăng. Tháng 9/2023, thanh toán tiền mặt trên tổng thanh toán giảm 9,17% so với mức 11,73% so với 2020 cho thấy kết quả đáng kể.
Về khó khăn, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, như thói quen, tâm lý sử dụng tiền mặt, tâm lý e ngại khi tiếp cận công nghệ mới trong thanh toán, xu hướng tội phạm công nghệ cao khiến người dân chưa mặn mà.
"Thời gian tới, NHNN tiếp tục rà soát các văn bản và phối hợp các cơ quan để hoàn thiện hành lang pháp lý và có các biện pháp phòng ngừa để bảo mật thông tin, bảo đảm an ninh, an toàn cho khách hàng, tăng cường thông tin truyền thông" - bà Nguyễn Thị Hồng nói.
Chưa thể bỏ phân bổ chỉ tiêu tín dụng
Theo báo cáo của Chính phủ tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 6, tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm chỉ đạt 5,91%. Trả lời về vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, lý do tăng trưởng tín dụng 9 tháng năm 2023 thấp bà đã từng giải trình trước đó khi thảo luận về kinh tế - xã hội: "Nguyên nhân chủ yếu là do cầu tín dụng, với doanh nghiệp đơn hàng giảm sút, khả năng khai thác cầu nội địa khó khăn do người dân khó khăn sau đại dịch Covid-19. Nguồn cung tín dụng được điều hành theo hướng thuận lợi nhất cho các ngân hàng cung tín dụng".
NHNN đã chỉ đạo rút ngắn thủ tục cho vay hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Điều kiện tín dụng với doanh nghiệp nhỏ và vừa được cải thiện.
Về việc phân bổ chỉ tiêu tín dụng, bà Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được điều hành bám sát theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ. Mức tăng trưởng tín dụng hàng năm được NHNN đưa ra định hướng đầu năm. Còn phân bổ hạn mức tín dụng dựa theo xếp hạng các tổ chức tín dụng, có tiêu chí rõ ràng về định lượng, định tính.
Nghị quyết Quốc hội yêu cầu nghiên cứu cách thức điều hành tín dụng, NHNN đã thống nhất "ở thời điểm này chưa thể bỏ cách điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng". Bởi hiện nay nhu cầu vốn nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào tín dụng, nếu bỏ chỉ tiêu tín dụng làm cho tăng trưởng tín dụng, trong khi tăng trưởng tín dụng Việt Nam đang ở mức cao trên GDP theo cảnh báo của WB.
"Chúng tôi tiếp tục điều hành bằng cách này đến khi các phân khúc khác của thị trường tài chính như trái phiếu doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu thì việc bỏ cách điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng sẽ khả thi hơn" - Thống đốc cho hay.
Đẩy lùi “tín dụng đen” cần sự chung tay của các cấp, các ngành và các tổ chức đoàn thể
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, vấn đề “tín dụng đen” được Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm. Thời gian qua, Bộ Công an cùng với các bộ, ngành, trong đó có NHNN, đã triển khai quyết liệt rất nhiều giải pháp. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 12 năm 2019 và Công điện số 766 để tăng khả năng tiếp cận tín dụng ở các kênh chính thức, hạn chế “tín dụng đen”.
Về phía NHNN cũng đã ban hành Quyết định 1178 để ban hành kế hoạch triển khai hành động, trong đó đã tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, làm sao tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận được tín dụng từ các kênh chính thức, chẳng hạn như có thông tư quy định về việc cấp tín dụng của các công ty tài chính và công ty tài chính tiêu dùng.
Đối với thông tư cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng, vừa qua NHNN cũng đã sửa đổi để theo hướng có thể cấp tín dụng thông qua các phương tiện điện tử, tạo thuận lợi cho người dân.
Thời gian qua, Bộ Công an chủ trì và NHNN cũng phối hợp tích cực tổ chức nhiều hội nghị về ngăn ngừa “tín dụng đen”. Đặc biệt, Bộ Công an đã tổ chức triển khai cơ sở dữ liệu dân cư của quốc gia và NHNN cũng đã phối hợp, có ký kết kế hoạch với Bộ Công an để thúc đẩy các tổ chức tín dụng tham gia vào kết nối với hệ thống dữ liệu, tiến tới cho vay tín chấp đối với những khoản cho vay nhỏ lẻ, từ đó tăng khả năng tiếp cận tín dụng và hạn chế “tín dụng đen”.
Tuy nhiên, để đẩy lùi nạn “tín dụng đen”, Thống đốc cho rằng, cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và các tổ chức chính trị - xã hội nắm bắt thông tin để người dân có nhu cầu vốn có thể tiếp cận những kênh chính thức và hạn chế cho người dân có nhu cầu vay vốn chính đáng phải tiếp cận “tín dụng đen”. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu, mở rộng kênh tín dụng chính thức để người dân dễ tiếp cận. Về phía Bộ Công an, trong thời gian qua đã đấu tranh ngăn ngừa tội phạm, hành vi cho vay nặng lãi thì cũng sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp để ngăn chặn.
CB