Các tổ chức tín dụng (TCTD), đặc biệt là 4 ngân hàng thương mại Nhà nước đã tiên phong giảm lãi suất cả đầu vào và đầu ra. Do tình hình kinh tế thế giới cũng như trong nước vẫn còn khó khăn, các doanh nghiệp không có đầu ra, dẫn đến việc các TCTD thừa tiền mà khó cho vay. Trước bối cảnh lãi suất ngân hàng giảm, người gửi tiền nên làm gì?
Có nên rút tiền gửi để kinh doanh ngoại tệ?
Cùng thời gian trên, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đã thắt chặt thêm 4 lần, nâng lãi suất thêm 1 %; nâng lãi suất điều hành lên 5 - 5,25% - mức cao nhất trong 22 năm. Đồng USD mạnh lên làm cho các đồng tiền đối ứng giảm đi một cách tương đối. NHNN với chủ trương quyết tâm giữ vững giá trị VND so với USD, nên nhiều năm nay, trong khi các đồng tiền trên thế giới mất giá nhiều, thì VND chỉ mất giá khoảng 2 - 3%.
NHNN mới đây cũng đã mở lại kênh hút tiền từ lưu thông về qua việc phát hành tín phiếu sau hơn 6 tháng tạm ngưng. Cụ thể, trong các phiên giao dịch từ 21/9 - 27/9, NHNN đã hút ròng gần 70.000 tỷ đồng ra khỏi hệ thống ngân hàng thông qua phát hành tín phiếu. Việc NHNN phát hành tín phiếu, hút tiền về, nhiều chuyên gia cho rằng, đây là tín hiệu rất rõ ràng về việc NHNN sẵn sàng sử dụng các công cụ để điều tiết vĩ mô, đặc biệt là tỷ giá. Hút tiền qua việc phát hành tín phiếu là biện pháp ít tốn kém nhất và hợp lý nhất trong giai đoạn hiện nay. Như vậy, có thể tin tưởng rằng, từ nay đến cuối năm, VND sẽ ổn định so với USD và nếu có tăng thì chỉ tăng trong phạm vi kiểm soát là 2 - 3% so với USD. Và như vậy, nếu người gửi tiền rút tiền để đầu tư, găm giữ (đầu cơ) ngoại tệ liệu có hiệu quả? Trong trường hợp quyết tâm giữ ổn định tỷ giá của NHNN như những hành động trên đây và có thể còn nhiều biện pháp nữa, cộng với việc quy định hiện hành là tiền gửi ngoại tệ có lãi suất bằng 0% thì người gửi tiền sẽ không có lợi trong trường hợp này.
Chuyển sang mua, kinh doanh vàng?
Đầu tháng 8/2023, giá vàng liên tục giảm mạnh, phần lớn do kỳ vọng của nhà đầu tư vào chính sách tiền tệ tiếp tục thắt chặt, nhưng đã tăng trở lại vào cuối tháng 8, đầu tháng 9/2023. Cụ thể, giá vàng lao dốc trong nửa đầu tháng và chạm mức đáy vào 18/8/2023 ở mức 1.888 USD/ounce, giảm 2,9% so với đầu tháng. Nguyên nhân giá vàng giảm mạnh là do: Hàng loạt tín hiệu kinh tế và thái độ cứng rắn của quan chức Fed nhằm củng cố niềm tin cho các nhà đầu tư, rằng Fed sẽ tiếp tục chiến dịch chống lạm phát; việc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cắt giảm thêm một phần lãi suất điều hành đã hỗ trợ tỷ giá đồng USD vào 15/8. Tuy nhiên, sau đó giá vàng đột ngột tăng trở lại trong nửa cuối tháng do lo ngại đến lực giảm của lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ và đồng USD, bất ổn kinh tế Trung quốc ngày càng tăng và mối đe dọa lam phát kết hợp tăng trưởng trì trệ tại Châu Âu. Theo đó, giá vàng cuối tháng 8, đầu tháng 9/2023 ở mức 1.940 usd/ounce, giảm 0,2% so với cuối tháng 7/2023 và tăng 6,4% so với đầu năm 2023. Nếu như Fed vẫn luôn giữ quan điểm có lộ trình giảm lạm phát từ 5-5,5% hiện nay, xuống còn 2-3% như trước đây; kinh tế Châu Âu và Trung quốc có tín hiệu hồi phục thì thời gian tới, giá vàng khó có thể tăng đột biến. Và như vậy, nếu người gửi tiền chuyển đổi tiền gửi của mình qua đầu tư vàng cũng chưa chắc có lợi nhuận.
Rút tiền gửi để đầu tư, kinh doanh bất động sản, mua trái phiếu, cổ phiếu doanh nghiệp?
Thị trường bất động sản năm 2022 đã đi vào trầm lắng, nhiều dự án đứt gãy chuỗi cung ứng vốn; thủ tục pháp lý chưa được tháo gỡ, nhiều dự án thiếu pháp lý, thiếu vốn nên không tiếp tục triển khai. Trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các cấp, các ngành vào cuộc. Trước tiên là tháo gỡ về thủ tục pháp lý. Các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước cũng đã vào cuộc để xem xét, tháo gỡ pháp lý cho 500 dự án. NHNN cũng đã chỉ đạo các TCTD giảm lãi suất; Bộ Tài chính chỉ đạo và triển khai lập lại trật tự thị trường trái phiếu, cổ phiếu doanh nghiệp, cho phép các doanh nghiệp gia hạn hoặc chuyển đổi nợ trái phiếu bằng tài sản khi đáo hạn. Các biện pháp của Chính phủ, NHNN, các bộ ngành được triển khai quyết liệt và đồng bộ, nên những tháng gần đây, một số khó khăn của nền kinh tế phần nào được tháo gỡ, thị trường bất động sản đang ấm trở lại, thị trường trái phiếu, cổ phiếu cũng đã cải thiện đáng kể. Một số doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu thành công. Tuy nhiên, theo các chuyên gia và nhiều tờ báo nhận định: Thị trường bất động sản mới chỉ ấm lên ở phân khúc nhà chung cư gần trung tâm, nhà mặt phố có thể cho thuê hoặc kinh doanh được, nhà ở giá rẻ cho những người có nhu cầu ở và có thu nhập thấp, và một số đất nền ở gần trung tâm đô thị. Còn lại, nhà ở cao cấp, biệt thự, những dự án chưa rõ ràng về thủ tục pháp lý thì vẫn ít giao dịch, giá cả cũng không tăng, có nơi còn xuống.
Thị trường chứng khoán tuy có mở rộng về quy mô hoạt động, nhưng lúc trồi lúc sụt rất khó lường, đòi hỏi các nhà đầu tư phải rất chuyên nghiệp. Trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, mặc dù đã được khắc phục hạn chế bằng các quy định mới; một số doanh nghiệp đã phát hành thành công những lô trái phiếu mới, đã đàm phán được với nhà đầu tư để gia hạn hoặc gán tài sản trả nợ trái phiếu đáo hạn. Tuy nhiên, do một số doanh nghiệp dính vào các vụ án, đến nay vẫn chưa có khả năng trả nợ hoặc các cơ quan chức năng vẫn chưa công bố kết quả vụ án dẫn đến tâm lý lo ngại mất tiền của các nhà đầu tư vẫn còn hiện hữu. Chính vì vậy, việc rút tiền gửi để đầu tư vào chứng khoán, bất động sản rất khó lường, đòi hỏi các nhà đầu tư phải rất chuyên nghiệp mới có thể kiểm soát được rủi ro, mang lại lợi nhuận kỳ vọng lớn hơn tiền gửi ngân hàng.
Theo số liệu thống kê của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, số dư tiền gửi được bảo hiểm toàn hệ thống (tiền gửi của cá nhân bằng VND) quý I/2023 là 7.692 nghìn tỷ đồng, tăng 7.05% so với quý IV/2022; số dư tiền gửi được bảo hiểm quý II/2023 là 7.907 nghìn tỷ đồng, tăng 2,8% so với quý I/2023; theo số liệu thống kê chưa đầy đủ thì tiền gửi quý III/2023 vẫn tiếp tục tăng. Từ số liệu trên cho thấy, mặc dù lãi suất tiền gửi được điều chỉnh giảm, nhưng gửi tiền vào ngân hàng vẫn là kênh được nhiều người tin tưởng. Trong bối cảnh thị trường bất động sản chưa phục hồi; vàng và ngoại tệ lên xuống thất thường; thị trường chứng khoán trồi, sụt khó lường đòi hỏi các nhà đầu tư phải rất chuyên nghiệp; những người không có khả năng kinh doanh vẫn lựa chọn gửi tiền vào ngân hàng là kênh an toàn nhất, mặc dù lãi suất giảm trong thời gian qua.
Những thông tin trên đây, hy vọng phần nào giúp cho người gửi tiền có những quyết định thông minh, có lợi nhất khi tham gia vào thị trường tài chính, tiền tệ, bất động sản hay gửi tiền vào ngân hàng.
Hiếu Ngân