Nâng cao hiểu biết tài chính cho người gửi tiền

Phổ biến kiến thức tài chính và vai trò của BHTG

Giáo dục tài chính được coi là phương thức bảo vệ người tiêu dùng hiệu quả, là công cụ trợ lực hữu hiệu cho các chính sách điều hành, gián tiếp hỗ trợ thực hiện các mục tiêu quốc gia như tăng trưởng kinh tế. Tại Việt Nam, người gửi tiền là hạt nhân trong hệ thống tài chính, cũng là đối tượng sử dụng dịch vụ tài chính. Do đó, việc giáo dục tài chính cho người gửi tiền được coi là một trong những ưu tiên hàng đầu, để các cá nhân thức rõ vai trò của hiểu biết tài chính đối với bản thân và nền kinh tế. Đồng thời, góp phần hạn chế việc tham gia dịch vụ ngân hàng phi chính thức (chẳng hạn như tín dụng đen); tự tin trong giao dịch cũng như theo dõi khoản tiền tích lũy của mình tại các tổ chức nhận tiền gửi.

Theo số liệu được Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) công bố tại Hội nghị triển khai Đề án phát triển CIC đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, độ bao phủ thông tin tín dụng quốc gia đã đạt trên 48,6 triệu chủ thể thông tin (cả pháp nhân và thể nhân), vượt trên 60% người trưởng thành của Việt Nam. Chiều sâu thông tin tín dụng đã đạt điểm tối đa 8/8 theo các tiêu chí đánh giá của Nhóm Ngân hàng Thế giới từ năm 2020. Để đạt được thành công như trên, những năm qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) và các cơ quan liên quan, trong đó có Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) đã phối hợp chặt chẽ, từng bước khẳng định vai trò của mình trong việc triển khai các hoạt động phổ cập kiến thức, nâng cao nhận thức của người dân về lĩnh vực tài chính – ngân hàng nói chung, chính sách BHTG nói riêng.

Là một cấu phần quan trọng trong hệ thống các cơ quan bảo đảm an toàn tài chính quốc gia, thời gian qua, BHTGVN luôn tích cực tuyên truyền chính sách BHTG giúp nâng cao niềm tin công chúng đối với hệ thống TCTD, ổn định an ninh chính trị và đời sống xã hội. BHTGVN thường xuyên truyền thông rộng rãi về các vấn đề cơ bản liên quan đến quyền lợi người gửi tiền như: hạn mức, quỹ BHTG, quy trình chi trả…;cùng với đó,  phổ biến các quy định mới về chính sách tiền tệ, hoạt động ngân hàng để tư vấn cho người gửi tiền. Thông qua đó, người dân không bị xao động bởi những luồng tin tiêu cực, thiếu minh bạch, tránh hành vi rút tiền hàng loạt, gây rối loạn thị trường.

Tích cực tuyên truyền chính sách BHTG - củng cố niềm tin người gửi tiền

Những năm qua, BHTGVN luôn tích cực đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền tới công chúng, lựa chọn phương pháp tương ứng với từng đối tượng công chúng mục tiêu. Các thông tin về chính sách BHTG, tin tức về thị trường tài chính – ngân hàng luôn được truyền tải đến người dân một cách rõ ràng, kịp thời để họ có hiểu biết đúng đắn, kiên định, tin tưởng vào chính sách của Nhà nước và yên tâm gửi tiền tại các TCTD.

Đơn cử như, đẩy mạnh truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng có độ lan tỏa cao như: báo/tạp chí có lượng độc giả lớn; kênh phát thanh, truyền hình trung ương và địa phương; tọa đàm chính sách, phóng sự và tiểu phẩm… để tuyên truyền chính sách BHTG đến công chúng.

BHTGVN cũng sử dụng các kênh truyền thông chính thức của mình để góp phần vào công cuộc chuyển tải thông tin đến người gửi tiền, tiêu biểu là website BHTGVN với hơn 1 triệu lượt truy cập mỗi năm, chuyên mục “Người gửi tiền nên biết” được thiết kế dành riêng cho người gửi tiền với nhiều tin/bài có giá trị thông tin thiết thực. Bản tin BHTG được xuất bản hàng quý được gửi tới tất cả các tổ chức tham gia BHTG, trong đó có 1.283 tổ chức tham gia BHTG, qua đó cung cấp thông tin tới những lãnh đạo và cán bộ giao dịch tại các đơn vị này, nhằm đảm bảo họ có kiến thức, hiểu biết về BHTG để tuyên truyền, giải thích cho người gửi tiền ở mức độ cơ bản nhất khi cần thiết. 

BHTGVN thường xuyên tổ chức phổ biến chính sách BHTG cũng như những kiến thức tài chính cơ bản cho người dân khắp các tỉnh thành, đặc biệt là người gửi tiền tại khu vực nông thôn, miền núi - đối tượng ít có điều kiện tiếp cận các dịch vụ ngân hàng cũng như thông tin về loại hình dịch vụ này. Cụ thể, BHTGVN đã thực hiện lồng ghép tuyên truyền trong các sự kiện Đại hội QTDND; trong hoạt động thường kỳ, sinh hoạt chuyên đề của các tổ chức, đoàn thể chính trị-xã hội tại địa phương như Hội nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Mặt trận Tổ quốc…; hay kết hợp trong hoạt động kiểm tra chuyên sâu QTDND theo chỉ đạo của Thống đốc NHNN.

Đồng thời, phối hợp với hệ thống bưu điện Việt Nam (VNPOST) in thông tin về chính sách BHTG trên phong bì chi trả lương hưu; đặt standy, poster tại các điểm giao dịch, bưu điện văn hóa xã, bưu điện quận, huyện. Trung bình hàng tháng, mỗi bưu cục tuyến huyện tiếp nhận khoảng 300-400 lượt người dân tới giao dịch. Với độ phủ rộng và vươn xa của hệ thống bưu điện, chính sách BHTG đã được truyền tải tới vùng sâu, vùng xa, những xã miền núi, biên giới.

Để đánh giá nhận thức người gửi tiền, BHTGVN đã thực hiện khảo sát đối với người gửi tiền tại các tổ chức tham gia BHTG trên phạm vi toàn quốc dưới hình thức trực tuyến. Theo đó, đặc điểm về nhân khẩu học của nhóm người gửi tiền có hiểu biết cơ bản về chính sách BHTG cho thấy không có sự phân hóa rõ rệt giữa người gửi tiền ở khu vực nông thôn và khu vực thành thị (với tỷ lệ lần lượt là 43% và 55,9%). Có thể thấy, sự phân bố đồng đều này là kết quả của việc đẩy mạnh triển khai tuyên truyền chính sách ở khu vực nông thôn, miền núi, thu hẹp khoảng nhận thức giữa thành thị và nông thôn của BHTGVN những năm gần đây.

Có thể thấy, nỗ lực trong công tác phổ biến chính sách của BHTGVN đang ngày một củng cố lòng tin của người gửi tiền. Họ đã có kiến thức nhất định để hiểu và bài trừ tín dụng đen; thay vào đó hướng đến sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính từ các TCTD uy tín, có bảo đảm của Nhà nước. Bước tiến lớn này là nhờ nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, gia tăng tiện ích, tạo điều kiện thuận lợi và nâng cao hiểu biết cho người dân trong tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính của Nhà nước, ngành Ngân hàng. BHTGVN cũng góp phần tích cực vào tiến trình này thông qua việc tích cực đẩy mạnh tuyên truyền để gia tăng niềm tin người gửi tiền vào chính sách bảo vệ người gửi tiền của Chính phủ, NHNN thông qua công cụ BHTG.

Để tiếp tục thúc đẩy việc nâng cao hiểu biết tài chính cho người gửi tiền, trong thời gian tới, BHTGVN cần đẩy mạnh  truyền thông chính sách trên tất cả các mặt: quy mô tuyên truyền, chiều sâu thông tin, mở rộng mạng lưới thông tin tới các đối tượng công chúng. Đặc biệt, cần sự kết nối thông suốt với các bên có liên quan, tạo sự thấu hiểu, đồng tình, hỗ trợ trong các hoạt động truyền thông. Để đạt được mục tiêu trên, cần sớm sửa Luật BHTG, trong đó bổ sung trách nhiệm, nghĩa vụ tham gia tuyên truyền của các tổ chức tham gia BHTG, bởi đây cũng là đối tượng thụ hưởng chính sách, đồng thời cũng là đầu mối trực tiếp giao dịch, tiếp xúc với người gửi tiền, có sự thuận lợi nhất định trong việc tuyên truyền chính sách BHTG cũng như phổ cập kiến thức tài chính đến người gửi tiền.