Ngân hàng Nhà nước phản hồi kiến nghị về tính lãi vay

Ông Nguyễn Ngọc Điệp có vay tiền của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) chi nhánh Hà Nội theo Hợp đồng tín dụng số 02/2015-HĐTD/NHCT/106.
Ông Điệp đối chiếu quy định về phương thức tính lãi tại Quyết định số 652/2001/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước thì số tiền của ông vay sẽ được tính theo lãi năm. Nhưng theo Mẫu biểu 06/HĐTD/Vietinbank của Vietinbank thì khoản vay của ông lại tính theo số ngày vay thực tế của 1 năm.

Ngoài ra, trong Khoản 2.01 của Hợp đồng tín dụng quy định, lãi suất cơ sở được xác định bằng lãi suất huy động tiết kiệm trả sau của đồng tiền nhận nợ và kỳ hạn huy động tương ứng với thời hạn cho vay của khoản nợ.

Vào thời điểm ông vay tiền lãi suất trả sau kỳ hạn 60 tháng là 6%. Ông Điệp thắc mắc, dựa trên cơ sở nào mà khi lãi suất trả sau kỳ hạn 60 tháng thay đổi ông cũng phải thay đổi theo? Người gửi tiền theo lãi suất trả sau kỳ hạn 60 tháng có được thay đổi không? Vietinbank đã căn cứ trên quy định nào của Ngân hàng Nhà nước để lập ra Mẫu biểu 06/HĐTD/Vietinbank?

Về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có ý kiến như sau:

Năm 2015, ông Điệp đã có đơn khiếu nại gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đề nghị làm rõ việc tính và trả lãi tiền vay đối với Hợp đồng tín dụng nêu trên.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã làm việc với ông Điệp để trao đổi và giải thích các quy định về phương pháp tính lãi nêu tại Quyết định số 652/2001/QĐ-NHNN ngày 17/5/2001 ban hành quy định phương pháp tính và hạch toán thu, trả lãi của Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng và làm việc với VietinBank.

Sau buổi làm việc, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản yêu cầu VietinBank khẩn trương làm việc với khách hàng Nguyễn Ngọc Điệp để chỉnh sửa, bổ sung các điều khoản quy định tại Hợp đồng tín dụng số 02/2015-HĐTD/NHCT/106 ngày 12/5/2015 đảm bảo tuân thủ quy định tại Quyết định số 652/2001/QĐ-NHNN và thu lãi của khách hàng Nguyễn Ngọc Điệp đúng quy định tại Hợp đồng.

Liên quan đến cách tính lãi suất, tại Điều 9, Điều 10 quy định phương pháp tính và hạch toán thu, trả lãi của Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng ban hành kèm theo Quyết định số 652/2001/QĐ-NHNN đã quy định các yếu tố để tính lãi tiền gửi, tiền vay, phương pháp tính lãi, thời gian chuẩn tính theo lãi năm, tháng, ngày, giờ quy ước như sau: Một năm có 360 ngày; một năm có 12 tháng; một tháng có 30 ngày (không phân biệt tháng có 28, 29, 30 hay 31 ngày).

Điều 5 và Điều 6 Quyết định số 652/2001/QĐ-NHNN quy định:

“Điều 5. Tổ chức tín dụng phải xác định và chịu trách nhiệm về việc áp dụng phương pháp tính và hạch toán các khoản thu, trả lãi (phương pháp dự thu; dự chi; thực thu - thực chi; và phân bổ) phát sinh trong hoạt động của tổ chức mình phù hợp với quy định hiện hành của chế độ tài chính và của các cơ chế về huy động vốn, hoạt động tín dụng và hoạt động nghiệp vụ khác có liên quan.

Điều 6. Định kỳ tính và hạch toán thu, trả lãi áp dụng đối với Tổ chức tín dụng. Tổ chức tín dụng quy định định kỳ tính và hạch toán thu, trả lãi phù hợp với đặc thù hoạt động và yêu cầu quản lý của tổ chức mình nhưng phải đảm bảo toàn bộ các khoản lãi dự thu, dự chi, thực thu - thực chi và phân bổ được tính, hạch toán đầy đủ, chính xác vào tài khoản thu nhập hoặc chi phí trong tháng cuối quý, cuối năm tài chính.”.

Khoản 2, Điều 91 Luật Các tổ chức tín dụng quy định về lãi suất, phí trong hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng như sau:

“2. Tổ chức tín dụng và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật”.

Điều 17 Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN quy định về Hợp đồng tín dụng:

“Việc cho vay của tổ chức tín dụng và khách hàng vay phải được lập thành hợp đồng tín dụng. Hợp đồng tín dụng phải có nội dụng về điều kiện vay, mục đích sử dụng vốn vay, phương thức cho vay, số vốn vay, lãi suất, thời hạn cho vay, hình thức bảo đảm, giá trị tài sản bảo đảm, phương thức trả nợ và những cam kết khác được các bên thoả thuận”.

Như vậy, quan hệ tín dụng giữa ông Nguyễn Ngọc Điệp và Vietinbank là quan hệ dân sự, theo Hợp đồng tín dụng cụ thể được thoả thuận giao kết giữa 2 bên trên cơ sở quy định nội bộ của Vietinbank.

Ông Nguyễn Ngọc Điệp với tư cách là khách hàng vay cần căn cứ hồ sơ tín dụng đã ký với Vietinbank để kiến nghị Vietinbank giải quyết, trong trường hợp cần thiết ông có thể đề nghị Toà án nhân dân có thẩm quyền thụ lý xét xử giao dịch dân sự đã xác lập với Vietinbank.