Thời gian gần đây, tỷ giá giữa VND và USD biến động, có xu hướng tăng trên 1%. Trong khi đó, theo NHNN, cung - cầu ngoại tệ trong nước khá cân đối, thanh khoản nội - ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng ổn định, các yếu tố vĩ mô không có biến động. Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định yếu tố nội tại không phải là nguyên nhân tạo nên biến động tỷ giá mà yếu tố khách quan mới là nguyên nhân chính.
Tỷ giá vẫn trong sự kiểm soát của NHNN
Trên thế giới, sau khi ông Donald Trump trúng cử Tổng thống Mỹ, một số chính sách kinh tế của Mỹ có những thay đổi nhất định, nhất là về khả năng Mỹ sẽ tăng lãi suất đồng đôla trong tháng 12 này, đồng USD đã tăng giá so với các đồng tiền chủ chốt khác. Chỉ trong vòng 25 ngày của tháng 11, USD đã tăng giá 3,4%, buộc đồng tiền của các nước, kể cả những đồng tiền chủ chốt trên thế giới cũng phải có những thay đổi phù hợp với việc tăng giá của USD. Ngay cả Trung Quốc, một nền kinh tế lớn và các nước trong khu vực ASEAN cũng đều phải điều chỉnh giảm giá đồng tiền của mình để phù hợp với sự lên giá của USD. “Trong điều kiện hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, VN không thể “neo” tỷ giá theo ý thức chủ quan, mà phải chủ động điều hành tỷ giá một cách linh hoạt, phù hợp” – Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Chính vì thế, NHNN đã điều chỉnh tỷ giá trung tâm để đạt được một tỷ giá hợp lý, vừa đảm bảo cung cầu ngoại tệ trong nước, vừa đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các nhà nhập khẩu và xuất khẩu, đảm bảo quan hệ tỷ giá của đồng Việt Nam với đồng tiền các nước. Đó là lý do, dù tỷ giá giữa VND với USD thời gian qua có sự biến động nhưng vẫn hoàn toàn nằm trong sự kiểm soát, nằm trong sự chủ động điều hành, điều chỉnh của NHNN.
Ngoài ra, dịp cuối năm, tâm lý kỳ vọng điều chỉnh mạnh tỷ giá do nhu cầu ngoại tệ tăng là có. Tâm lý này cũng "đẩy" tỷ giá, nhất là tỷ giá ngoài thị trường tự do đã có lúc lên đến 23.000 đồng/USD. Tuy nhiên, sau khi NHNN điều chỉnh giảm tỷ giá trung tâm cũng như đưa ra những thông điệp một cách rõ ràng trong việc điều hành thì tỷ giá đã giảm. Hiện nay thị trường chính thức đang có xu hướng giảm dần và ổn định.
Về điều hành tỷ giá của NHNN thời gian tới, Phó Thống đốc cho biết, việc thay đổi tỉ giá của các nước cũng như chính sách đồng tiền của các nước cũng vẫn tiếp tục tác động đến kinh tế Việt Nam, tác động đến tỉ giá. NHNN cũng đã có những biện pháp đồng bộ và có những điều kiện để thực hiện chính sách tỉ giá của mình một cách chủ động và linh hoạt.
Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, trong thời gian tới, có rất nhiều điều kiện thuận lợi đối với chính sách tỉ giá. Thứ nhất là sự ổn định kinh tế vĩ mô đã và đang được Chính phủ điều hành quyết liệt. Thứ hai, các doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu đều đang hoạt động tích cực, hiệu quả, nguồn đầu tư trực tiếp - gián tiếp nước ngoài vẫn gia tăng và một số dự án cũng được giải ngân tích cực vào cuối năm. Thứ ba, theo ước tính của NHNN, cán cân thanh toán tổng thể cuối năm 2016 có thể đạt thặng dư khoảng 8,5 tỉ USD, kiều hối đến thời điểm hiện nay đạt gần 6,5 tỉ USD và cuối năm nay dự kiến khoảng 9 tỉ USD. Nghĩa là nguồn ngoại tệ cũng tương đối phong phú. Chưa kể một số nhà đầu tư nước ngoài cũng đã và đang sẵn sàng đầu tư vào Việt Nam, tham gia vào các hoạt động về thoái vốn của DN nhà nước hay mua cổ phần của các DN lớn đang cổ phần hóa. Đây cũng là nguồn ngoại tệ hết sức phong phú để tăng lượng cung cho nền kinh tế.
Mặt khác, NHNN cũng tiếp tục thực hiện chính sách cho các DN xuất - nhập khẩu có nhu cầu vay bằng ngoại tệ kéo dài đến hết 2017. Trong trường hợp cần thiết, NHNN hoàn toàn chủ động với nguồn ngoại tệ bán can thiệp thị trường. Những chính sách này tiếp tục tạo sự ổn định cho các DN có nhu cầu ngoại tệ và cho các ngân hàng thương mại, để đảm bảo khả năng cung ứng ngoại tệ đầy đủ cho khách hàng. Vì vậy, có cơ sở để tin rằng tỷ giá VND với USD sẽ được NHNN điều hành đạt mục tiêu ổn định và linh hoạt một cách hợp lý.
“Chúng tôi cũng khuyến cáo các DN, người dân, kể cả các ngân hàng thương mại cần thận trọng trong chính sách kinh doanh và sử dụng ngoại tệ của mình. Việc mua vào nhiều hoặc găm giữ ngoại tệ phải hết sức cân nhắc, thận trọng để tránh những thiệt hại” – Phó Thống đốc cho biết.
Thận trọng trong quyết định mua vàng lúc này
Về chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế những ngày gần đây lên đến 4 triệu đồng 1 lượng, ông Đào Minh Tú khẳng định, đây không phải là lần đầu chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế bị kéo giãn ra như vậy. Trong mấy năm qua, chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế cũng đã nhiều lần xuất hiện, thậm chí có những lúc lên đến hơn 5 triệu đồng/lượng. Lần này, theo Phó Thống đốc, có 2 nguyên nhân.
Thứ nhất là việc ông Donald Trump trúng cử Tổng thống Mỹ. Ngay hôm đó, giá vàng thế giới đã tăng đột biến và giá vàng trong nước cũng tăng theo. Nhưng sau một thời gian, giá vàng thế giới đã giảm và hiện nay vẫn đang có xu hướng giảm. Giá vàng Việt Nam theo thông lệ thường giảm chậm hơn nên sau một thời gian khoảng chênh lệch này sẽ thu hẹp.
Thứ hai là do yếu tố tâm lý của người dân, đặc biệt vừa qua lại có thông tin đổi tiền, có thể khiến một số người dân rút tiền tiết kiệm để mua vàng, tạo ra chênh lệch trong quan hệ cung cầu vàng mang tính thời điểm. Tuy nhiên, qua theo dõi, NHNN thấy tần suất thấp và khối lượng giao dịch thực tế trên thị trường là rất nhỏ. NHNN vẫn theo dõi và quản lý chặt chẽ giá vàng và các hoạt động kinh doanh vàng để có những biện pháp điều chỉnh khi cần thiết. Ngay cả khi giá vàng có những bất ổn thì NHNN vẫn có những giải pháp mạnh, kể cả trường hợp cần thiết phải bán can thiệp để đảm bảo ổn định thị trường vàng. “Vì vậy, người dân cần thận trọng trong quyết định mua vàng lúc này, bởi giá vàng thế giới lên xuống vẫn thường xuyên diễn ra” – Phó Thống đốc khuyến cáo.