Thúc đẩy cầu tín dụng từ nền kinh tế

Tăng khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp

Để tạo thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận vốn tín dụng, NHNN đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đồng thời chỉ đạo TCTD trong quá trình xem xét cho vay chủ động rà soát, đơn giản hóa và rút ngắn quy trình, thủ tục.

Trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao, NHNN đã liên tục điều chỉnh giảm 4 lần các mức lãi suất điều hành với mức giảm 0,5-2,0%/năm, đồng thời có nhiều văn bản chỉ đạo các TCTD tiếp tục triển khai các biện pháp để giảm lãi suất tiền gửi; tiếp tục triển khai các giải pháp để giảm lãi suất cho vay đối với các khoản vay đang còn dư nợ hiện hữu và các khoản vay mới (phấn đấu mức giảm lãi suất tổi thiểu từ 1,5-2%/năm). Đến nay, mặt bằng lãi suất thị trường đã có xu hướng giảm, lãi suất cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh mới giảm khoảng hơn 2,0% so với cuối năm 2022.

Đối với lĩnh vực bất động sản, NHNN đã chỉ đạo yêu cầu các TCTD tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư dự án bất động sản, người mua nhà tiếp cận tín dụng khi đáp ứng đầy đủ điều kiện cấp tín dụng theo quy định; xem xét cấp tín dụng đối với cả chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng, người mua nhà và các đơn vị sản xuất cung cấp vật tư, vật liệu xây dựng để tăng khả năng luân chuyển vốn và thanh khoản cho thị trường bất động sản. Đồng thời, NHNN đã khẩn trương có văn bản hướng dẫn các nội dung chính về lãi suất, thời gian ưu đãi để triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững...

Đối với một số mặt hàng nông sản chủ lực (lúa gạo, thuỷ sản, cà phê), NHNN đã có nhiều văn bản, tổ chức các hội nghị, buổi làm việc, chỉ đạo các TCTD tập trung nguồn vốn đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh của thương nhân, doanh nghiệp, người sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực lúa gạo, cà phê, thuỷ sản; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thuộc các ngành này tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ sản xuất kinh doanh (như: duy trì hạn mức tín dụng đã cấp, giảm lãi suất cho vay, miễn giảm các loại phí dịch vụ, linh hoạt trong việc áp dụng cơ chế bảo đảm tiền vay, đa dạng hóa các chương trình, sản phẩm tín dụng phù hợp). Ngành Ngân hàng đã và đang triển khai chương trình tín dụng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản với quy mô khoảng 15.000 tỷ đồng, lãi suất cho vay bằng đồng Việt Nam thấp hơn tối thiểu từ 1%-2%/năm so với mức lãi suất cho vay bình quân cùng kỳ hạn (ngắn hạn; trung, dài hạn) của chính ngân hàng cho vay, thời gian triển khai đến hết 30/6/2024.

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng tích cực triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất từ Ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP; kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ các khó khăn vướng mắc và đề xuất tháo gỡ về cơ chế chính sách.

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong trả nợ các khoản vay tại các TCTD, nguy cơ chuyển nhóm nợ là rất cao, dẫn tới khó để tiếp tục tiếp cận vốn vay duy trì và khôi phục sản xuất kinh doanh, NHNN đã ban hành Thông tư 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ. Thông tư 02 được ban hành rất kịp thời, giúp các doanh nghiệp, bên vay giảm áp lực tài chính, áp lực trả nợ và nợ xấu khi được cơ cấu lại và không phải chuyển nhóm nợ, đồng thời tiếp tục được tiếp cận vốn vay mới, giúp doanh nghiệp, bên vay có nguồn vốn duy trì sản xuất kinh doanh, đầu tư, tiêu dùng, qua đó góp phần phục hồi và phát triển kinh tế xã hội năm 2023 và tiếp theo.

Chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp được triển khai trên toàn quốc, qua đó bàn các giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã chủ động chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp về các chương trình tín dụng tiêu dùng 5.000 tỷ đồng tại Agribank; gói tài chính tiêu dùng lên tới 20.000 tỷ đồng dành cho công nhân; tăng cường công tác truyền thông; chỉ đạo TCTD đa dạng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, đơn giản thủ tục, cải tiến, rút ngắn quy trình cho vay...

NHNN cũng ban hành nhiều cơ chế, chính sách, kế hoạch tạo thuận lợi cho chuyển đổi số ngành ngân hàng, giúp các TCTD tiết giảm chi phí, số hóa nhiều nghiệp vụ để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp và người dân. Theo đó, hệ sinh thái số, thanh toán số trong thời gian qua đã được thiết lập và kết nối giữa dịch vụ ngân hàng với nhiều dịch vụ khác trong nền kinh tế để cung ứng trải nghiệm liền mạch cho khách hàng.

Như vậy, ngành Ngân hàng đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh. Tính đến ngày 30/11, tín dụng đối với nền kinh tế tăng 9,15% so với cuối năm 2022, thấp hơn so với cùng kỳ các năm và còn khá xa mục tiêu 14% phải đạt trong năm 2023. Tín dụng tăng chậm trong bối cảnh thanh khoản hệ thống dồi dào và còn rất nhiều dư địa tăng trưởng tín dụng. Điều đó cho thấy nhu cầu và sức hấp thụ vốn của nền kinh tế thấp. Vấn đề quan trọng hiện nay là thúc đẩy cầu tín dụng từ nền kinh tế trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm.

Nỗ lực khơi thông tín dụng cho nền kinh tế

Để giải ngân tín dụng cần có giải pháp đồng bộ của các cấp, các ngành, sự nỗ lực vượt khó của các doanh nghiệp để nâng cao khả năng hấp thụ vốn, giống như việc "không thể vỗ tay bằng một bàn tay".

Ngoài những giải pháp từ ngành ngân hàng, cần phối hợp đồng bộ từ các chính sách khác về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh theo chủ trương của Quốc hội, Chính phủ (chính sách tài khóa, thuế, thu hút đầu tư, Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho DNNVV, Quỹ Phát triển DNNVV,...). Trong đó có các giải pháp đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu; khai thác cầu nội địa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; nghiên cứu các giải pháp, chính sách hỗ trợ thúc đẩy gia tăng tác động lan tỏa của khu vực FDI; triển khai các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa quy trình đầu tư và thủ tục hành chính; có các giải pháp ổn định, khơi thông dòng vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Các cơ quan có thẩm quyền cần tiếp tục nghiên cứu, triển khai các giải pháp tổng thể hơn, nhất là giải quyết những vướng mắc pháp lý liên quan tới các dự án bất động sản; tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc các địa phương thực hiện công bố danh mục các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, xây dựng lại chung cư; theo dõi diễn biến, xu thế tình hình và nhu cầu của thị trường (loại hình, phân khúc bất động sản) báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, qua đó đề xuất các chính sách, giải pháp và kết quả tháo gỡ, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững…

Cùng với đó, các Bộ, ngành, địa phương phối hợp triển khai các giải pháp kích cầu tiêu dùng trong nước, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công để dẫn dắt đầu tư tư…

Về phía khách hàng vay vốn cũng phải tích cực thực hiện các biện pháp tái cấu trúc hoạt động, cắt giảm những hoạt động kinh doanh không hiệu quả, đảm bảo năng lực tài chính; mở rộng, tìm kiếm các đối tác đầu ra/nhà phân phối để nâng cao khả năng tiêu thụ hàng hóa, giảm thiểu lượng hàng tồn kho… Riêng đối với nhóm DNNVV, cần nâng cao năng lực quản trị điều hành, xây dựng các phương án, dự án sản xuất kinh doanh khả thi, minh bạch tình hình tài chính… để các TCTD có cơ sở thẩm định, quyết định cho vay cũng như tăng khả năng tiếp cận các nguồn vốn từ các kênh huy động khác (như phát hành cổ phiếu, trái phiếu…).

Hiện các ngân hàng đang nỗ lực khơi thông tín dụng cho nền kinh tế, thông qua một số giải pháp như giảm thời gian duyệt hồ sơ, hỗ trợ khách hàng vay vốn…Từ nay đến cuối năm, để kích thích tăng trưởng, trong ngắn hạn, một số NHTM tập trung khai thác lợi thế tính chất mùa vụ, dịp Tết với nhu cầu vốn thường tăng cao như lĩnh vực tiêu dùng thiết yếu, du lịch…

Thanh Thủy