Chỉ trong chưa đầy một năm qua đã xảy ra hàng loạt vụ lừa đảo đầu tư vào tiền kỹ thuật số như mô hình đầu tư tiền kỹ thuật số AOC, iFan, Pincoin... gây thiệt hại lên đến con số hàng nghìn tỷ đồng cho các nhà đầu tư. Gần đây nhất là vụ lừa đảo của Sky Mining (thông qua dạng máy đào tiền ảo) ước tính cũng gây thiệt hại hơn 700 tỷ đồng.
Theo tạp chí Finder, chỉ riêng việc đầu tư vận hành máy đào bitcoin ở Việt Nam tại thời điểm này cũng khó đạt lợi nhuận chứ chưa kể đến những mô hình đa cấp kim tự tháp thiếu hiệu quả như Sky Mining khi phải chia sẻ lợi nhuận "khủng" với các nhà đầu tư khác.
Giới chuyên gia nhận định, hầu hết các mô hình đầu tư tiền kỹ thuật số AOC, iFan, Pincoin... đều là dạng biến tướng đa cấp, không chỉ thiệt hại về tiền của mà còn gây nhiều hệ lụy. Trong đó, vụ kinh doanh đa cấp tiền kỹ thuật số iFan đã bị cơ quan chức năng đưa ra khởi tố.
Thế nhưng, dường như những thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng của hàng chục nghìn nhà đầu tư cũng không đủ sức răn đe, cảnh báo. Hiện vẫn có nhan nhản dự án dựa trên cái gọi là đầu tư tiền kỹ thuật số hay sàn giao dịch kỹ thuật số liên tục ra đời.
Anh Hồ Trường Giang, một nhà đầu tư tiền kỹ thuật số chia sẻ, hiện nay có rất nhiều các nhóm kín trên các nền tảng mạng xã hội hoặc diễn đàn kêu gọi đầu tư, kinh doanh tiền kỹ thuật số, bất chấp những lời cảnh báo hay biến tướng hình thức đầy rủi ro, thu hút không ít nhà đầu tư tham gia.
"Họ thường dùng lợi nhuận với giá trị cực cao để thu hút, khiến lòng tham của con người dễ nổi lên. Thêm nữa là kiến thức về tiền kỹ thuật số của các nhà đầu tư Việt khá hạn chế trong khi lợi nhuận hứa hẹn lại quá dễ dàng", anh Giang cho biết.
Ngay trong vụ việc Sky Mining, nhà đầu tư bị che mờ mắt bởi khoản lãi suất cao đến 300%/năm. Hậu quả nhãn tiền không chỉ thiệt hại kinh tế mà còn kéo theo một loạt các hệ lụy như gây tâm lý xã hội nặng nề, làm giảm sút niềm tin của người dân, doanh nghiệp...
Theo thống kê của các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số lớn nhất thế giới như Binance, OKEx, Coinmarketcap... đã có hàng trăm loại tiền kỹ thuật số biến mất sau khi ra đời vài tháng đến 1 năm và hàng trăm loại tiền kỹ thuật số khác sụt giảm giá trị. Ngay cả những đồng tiền kỹ thuật số được công nhận giá trị trên toàn thế giới như bitcoin, ethereum... cũng lên xuống thất thường tùy thuộc rất nhiều yếu tố.
Thống kê của cảnh sát quốc tế cũng cho thấy, trong số những vụ phát hành tiền kỹ thuật số trên thế giới có tới 90% là lừa đảo. Thống kê của Google cũng thể hiện số lượng người tìm kiếm từ khóa liên quan đến bitcoin đã giảm hàng chục lần trong thời gian gần đây.
Ethereum World News đánh giá, vụ việc Sky Mining tại Việt Nam một lần nữa chỉ ra mặt trái của tiền kỹ thuật số là sự thiếu vắng hành lang pháp lý, một chuẩn mực chung cho quản lý tiền kỹ thuật số trên khắp thế giới.
Cùng với sự thiếu kiến thức của nhà đầu tư, tiền kỹ thuật số dễ dàng trở thành phương tiện và vỏ bọc cho những vụ lừa đảo với quy mô ngày càng lớn.
Hiện nay, tại Việt Nam chưa có cơ sở pháp lý đồng bộ để xử lý thích đáng các vụ việc lừa đảo liên quan đến tiền kỹ thuật số cũng như chưa có khung pháp lý để quản lý chặt chẽ, tránh các vụ việc tương tự xảy ra./.