Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung khuôn khổ pháp lý, cơ chế, chính sách về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, bảo đảm thị trường tiền tệ, ngân hàng hoạt động an toàn, lành mạnh, thông suốt, bền vững. Trong đó, tập trung hoàn thiện dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) để báo cáo Chính phủ, Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 diễn ra vào tháng 10/2023; tiếp tục nghiên cứu, rà soát việc cần thiết sửa đổi Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Luật Bảo hiểm tiền gửi.
Đó là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng trong 6 tháng cuối năm 2023 được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) thông tin tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023 của ngành ngân hàng diễn ra ngày 15/7/2023.
Đồng hành cùng doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế
Bám sát nội dung các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, trong 6 tháng đầu năm 2023, NHNN đã tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) và hoạt động ngân hàng.
“Trong đó, điều hành CSTT chắc chắn, linh hoạt, chủ động, kịp thời, hiệu quả, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng” - Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú khẳng định.
Cụ thể, về điều hành lãi suất, NHNN đã liên tục điều chỉnh giảm 4 lần các mức lãi suất với mức giảm 0,5-2,0%/năm trong bối cảnh mặt bằng lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao; tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng (TCTD) tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp hơn, qua đó có điều kiện giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ khách hàng tháo gỡ khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh và tiếp tục định hướng giảm mặt bằng lãi suất thị trường.
Bên cạnh đó, NHNN đã thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp như ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, làm việc trực tiếp với các TCTD yêu cầu triển khai các biện pháp để giảm lãi suất tiền gửi, tiết giảm chi phí, qua đó tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng; phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng để vận động sự thống nhất của các TCTD hội viên tiếp tục thực hiện giảm lãi suất cho vay.
“Với nỗ lực, quyết tâm của toàn Ngành, mặt bằng lãi suất thị trường đã có xu hướng giảm. Đến cuối tháng 6/2023, lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh mới bằng VND của các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm khoảng 1,0%/năm so với cuối năm 2022. Với tác động của độ trễ chính sách, dự kiến mặt bằng lãi suất cho vay đối với nền kinh tế sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới” - Phó Thống đốc Đào Minh Tú thông tin.
Về điều hành tỷ giá, NHNN đã bám sát tình hình thị trường để điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp, phối hợp đồng bộ các công cụ CSTT để ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Thị trường ngoại tệ trong nước và tỷ giá diễn biến tương đối ổn định, thanh khoản thị trường thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ. NHNN mua được ngoại tệ từ TCTD bổ sung dự trữ ngoại hối nhà nước.
Về điều hành tín dụng, NHNN đã tiếp tục điều hành các giải pháp tín dụng phù hợp, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát. Ngay từ đầu năm, NHNN đã định hướng tăng trưởng tín dụng cả năm 2023 khoảng 14-15% (cao hơn tăng trưởng các năm trước), có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. NHNN đã phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng TCTD; đồng thời, chỉ đạo xuyên suốt là hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên (nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao) và các động lực tăng trưởng nền kinh tế; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.
Ngày 10/7/2023, NHNN đã điều chỉnh tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2023 cho các TCTD với mức giao toàn hệ thống khoảng 14%.
Đến ngày 30/6/2023, tín dụng nền kinh tế đạt trên 12,49 triệu tỷ đồng, tăng 4,73% so với cuối năm 2022. Trong đó, cơ cấu tín dụng tiếp tục tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP cả nước.
Toàn ngành Ngân hàng cũng đã nỗ lực, trách nhiệm, phối hợp các Bộ, ngành liên quan triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp cụ thể nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận thuận lợi hơn với nguồn vốn tín dụng ngân hàng như:
Một là, khẩn trương rà soát ban hành Thông tư số 06/2023/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2016/TT-NHNN, theo hướng bổ sung một số quy định, như cho vay bằng phương tiện điện tử; cho khách hàng vay để trả nợ trước hạn khoản vay tại TCTD khác; cho khách hàng vay để trả khoản vay nước ngoài dưới hình thức mua bán hàng hóa trả chậm…
NHNN vẫn đang khẩn trương rà soát thủ tục, quy trình cho vay và các loại phí, lệ phí TCTD đang áp dụng để xem xét, chỉ đạo các TCTD cắt giảm các loại phí, lệ phí không cần thiết.
Hai là, ban hành Thông tư 02/2023/TT-NHNN quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn.
Đến cuối tháng 6/2023, đã có trên 18.800 lượt khách hàng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; tổng dư nợ (gốc, lãi) được cơ cấu giữ nguyên nhóm nợ là gần 62.500 tỷ đồng.
Ba là, ban hành Thông tư số 03/2023/TT-NHNN góp phần gia tăng thanh khoản, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
NHNN đã tổ chức các hội nghị chuyên đề tín dụng, các buổi làm việc nhằm nhận diện khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp đối với một số ngành, lĩnh vực như doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, bất động sản, kinh doanh xăng dầu, thủy sản, lâm sản, các mặt hàng nông sản chủ lực; chỉ đạo các TCTD tiếp tục bố trí nguồn vốn, phát triển, đa dạng các sản phẩm tín dụng tiêu dùng, tạo điều kiện thuận lợi đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân, góp phần hạn chế tín dụng đen.
Đối với lĩnh vực bất động sản, NHNN đã chỉ đạo các TCTD tập trung nguồn vốn vào các dự án đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm, có khả năng trả nợ vay đầy đủ và đúng hạn, đáp ứng nhu cầu thực của người dân, nhất là các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở phù hợp với thu nhập của người dân và các loại hình bất động sản phục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh, an sinh xã hội có hiệu quả cao, có khả năng trả nợ và phát triển; kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản có tỷ lệ rủi ro cao, thực hiện tốt công tác định giá tài sản bảo đảm, nhất là tại các địa bàn có hiện tượng sốt đất, thổi giá bất động sản. Chỉ đạo các NHTM triển khai chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng đối với chủ đầu tư, người mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ từ tháng 4/2023, thực hiện bằng nguồn lực của các NHTM với lãi suất cho vay thấp hơn từ 1,5-2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường.
Bên cạnh tín dụng thương mại, NHNN cũng tạo điều kiện cho Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi đối với người nghèo, các đối tượng chính sách khác và 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Đến ngày 30/6/2023, tổng dư nợ tín dụng chính sách đạt 304.431 tỷ đồng, tăng 7,4% so với năm 2022; trong đó Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội đạt trên 19 nghìn tỷ đồng; Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo Nghị định 28/2022/NĐ-CP đạt trên 1.500 tỷ đồng; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đạt hơn 1,7 triệu tỷ đồng.
Trong công tác tái cơ cấu hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu, NHNN tiếp tục triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp nêu tại Đề án Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025.
Chuyển đổi số và thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) được đẩy mạnh. Khuôn khổ pháp lý cho hoạt động thanh toán, chuyển đổi số ngân hàng tiếp tục được hoàn thiện. Toàn ngành triển khai tích cực Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng năm 2030. TTKDTM tiếp tục đạt được những kết quả tích cực.
NHNN cũng đã tích cực xây dựng phương án, triển khai kết nối, khai thác thông tin dân cư tại Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thẻ căn cswowcs công dân gắn chip, tài khoản định danh điện tử (VNeID) phục vụ dịch vụ công, nghiệp vụ thông tin tín dụng và phòng chống rửa tiền. Đồng thời, phối hợp với Bộ Công an ký kết và đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch triển khai các nhiệm vụ tại Đề án 06...
Đồng lòng vì nhiệm vụ chung
Bên cạnh việc điều hành hiệu quả của NHNN không thể không nhắc tới sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực và nghiêm túc thực hiện của các TCTD. Các TCTD đã ban hành nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, nhất là các doanh nghiệp có khả năng phục hồi sản xuất, kinh doanh.
Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Quốc Hùng cho biết, các TCTD đã nghiêm túc thực hiện cam kết giảm lãi suất huy động, lãi suất cho vay theo lời kêu gọi của HHNH, từ đó lập lại mặt bằng chung lãi suất huy động, giảm lãi suất cho vay mới và dư nợ hiện hữu với mức giảm từ 0,5-3%/năm.
Cụ thể, theo Chủ tịch Hội đồng thành viên Agribank Phạm Đức Ấn, từ đầu năm đến nay Agribank đã dành hàng nghìn tỷ đồng để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân. Ngân hàng đã 7 lần giảm lãi suất cho vay. Mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm từ 2-4%/năm so với cuối năm 2022. Chủ động cơ cấu nợ theo Thông tư 02 cho hơn 2.000 khách hàng....
Chủ tịch HĐQT BIDV Phan Đức Tú thông tin, ngân hàng đã nghiên cứu xây dựng cơ chế, chương trình riêng cho từng đối tượng khách hàng; thúc đẩy tài trợ tín dụng theo chuỗi cung ứng, triển khai hội nghị kết nối ngân hàng – doanh nghiệp; tiết giảm lãi suất cho vay; hạ lãi suất cho vay cả cho vay mới và cho vay cũ. Trong 6 tháng, BIDV đã 4 lần hạ lãi suất với mức giảm từ 0,5-2% cho tuỳ từng đối tượng. BIDV cũng đã đưa ra 25 gói tín dụng với quy mô 484.000 tỷ đồng.
Tổng Giám đốc Vietcombank Nguyễn Thanh Tùng cho biết, trong 6 tháng đầu năm, Vietcombank đã tiên phong triển khai 10 đợt giảm lãi suất huy động, 5 đợt giảm lãi suất cho vay cho tất cả các phân khúc khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Chủ động triển khai hàng loạt chương trình cho vay với lãi suất ưu đãi cho các phân khúc, đối tượng ưu tiên: Chương trình cho vay ngắn hạn VND, USD ưu đãi; Chương trình cho vay khách hàng FDI...
Còn theo ông Nguyễn Đức Vinh - Tổng Giám đốc VP Bank, bản thân ngân hàng đã làm rất nhiều để hưởng ứng chủ trương của NHNN. Ngân hàng đã chấp nhận giảm lợi nhuận, như VPBank ước tính giảm gần 1.000 tỷ đồng lợi nhuận. So với lãi suất giai đoạn trước hiện VP Bank có sản phẩm lãi suất giảm tới gần 5%...
10 giải pháp trọng tâm của ngành ngân hàng trong 6 tháng cuối năm
6 tháng cuối năm 2023, trên cơ sở bám sát các mục tiêu đã đề ra từ đầu năm và các chủ trương, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN xác định tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện các giải pháp trọng tâm gồm:
Một là, bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính, tiền tệ trong nước và quốc tế để tiếp tục điều hành CSTT và hoạt động ngân hàng chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp hài hòa, hợp lý, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác. Trong đó, điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu CSTT; tiếp tục triển khai các giải pháp để giảm lãi suất cho vay, góp phần tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Hai là, điều hành tăng trưởng khối lượng và cơ cấu tín dụng hợp lý, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Tiếp tục chỉ đạo các TCTD tăng trưởng tín dụng trong cả năm với tốc độ hợp lý; hướng nguồn vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng của nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.
Tiếp tục chỉ đạo các NHTM triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng từ nguồn vốn của các NHTM theo đúng chỉ đạo của Chính phủ. Đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ của ngành ngân hàng tại Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia. Tiếp tục rà soát, nghiên cứu các giải pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thuộc một số ngành, lĩnh vực theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ …
Theo dõi, giám sát chặt chẽ việc triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN; kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc phát sinh (nếu có).
Ba là, tiếp tục triển khai thực hiện Đề án Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025 và công tác xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42. Theo dõi, giám sát chặt chẽ và chỉ đạo các TCTD xây dựng, triển khai quyết liệt, hiệu quả phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu; tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng, xử lý nợ xấu, trích lập dự phòng rủi ro theo quy định pháp luật; tích cực triển khai các biện pháp kiểm soát và hạn chế nợ xấu phát sinh nhằm bảo đảm tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức an toàn.
Bốn là, tăng cường hiệu quả, hiệu lực công tác thanh tra; nâng cao hiệu quả công tác giám sát an toàn vĩ mô và vi mô. Trong đó, tập trung triển khai Kế hoạch thanh tra năm 2023; tiếp tục giám sát toàn diện hoạt động của các TCTD để kịp thời phát hiện, cảnh báo các rủi ro tiềm ẩn.
Năm là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền, đặc biệt là việc phân tích, xử lý các báo cáo giao dịch đáng ngờ. Tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ sau đánh giá đa phương đối với cơ chế phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố của Việt Nam.
Sáu là, tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung khuôn khổ pháp lý, cơ chế, chính sách về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, bảo đảm thị trường tiền tệ, ngân hàng hoạt động an toàn, lành mạnh, thông suốt, bền vững. Trong đó, tập trung hoàn thiện dự thảo Luật Các TCTD (sửa đổi) để báo cáo Chính phủ, Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 diễn ra vào tháng 10/2023; tiếp tục nghiên cứu, rà soát việc cần thiết sửa đổi Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Luật Bảo hiểm tiền gửi.
Bảy là, tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng và hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, đáp ứng yêu cầu đối với các mô hình kinh doanh và sản phẩm dịch vụ mới trên nền tảng công nghệ thông tin, ngân hàng số, thanh toán số. Tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán và chuyển đổi số.
Tám là, tiếp tục thực hiện quyết liệt công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao hệ số tín nhiệm và niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào cơ chế, chính sách và hoạt động của ngành ngân hàng. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương điều hành trong mọi hoạt động về tiền tệ và ngân hàng.
Chín là, chủ động, kịp thời thông tin, truyền thông về các cơ chế, chính sách, giải pháp điều hành của NHNN, các vấn đề dư luận quan tâm liên quan đến tiền tệ và hoạt động ngân hàng, củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư vào chính sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ và điều hành của NHNN.
Mười là, tiếp tục triển khai nghiêm túc, hiệu quả những nhiệm vụ, công tác khác của ngành.
BT