Theo quy định, người mua nhà vay vốn tại Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH) phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hàng tháng tại ngân hàng này đang khiến dư luận cho rằng quy định này là gây khó cho người thu nhập thấp.
Theo văn bản số 2526/NHCS-TDSV ngày 27/7/2016 của NHCSXH về hướng dẫn nghiệp vụ cho vay ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở đã quy định rõ về điều kiện vay vốn. Trong đó, đối với vay vốn mua, thuê mua nhà ở xã hội, người vay vốn phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hàng tháng tại NHCSXH với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng. Mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng của người vay vốn.
Với quy định trên, người gửi tiền đang băn khoăn về việc phải gửi bao nhiêu tiền tại NHCSXH là hợp lý và đúng quy định? Lấy ví dụ, hàng tháng người được vay vốn phải trả gói vay 5 triệu đồng. Vậy người vay sẽ gửi tiết kiệm tại NHCSXH tối thiểu 5 triệu đồng trong 12 tháng hay mỗi tháng người vay sẽ phải tiết kiệm gửi 5 triệu đồng? Tức là cùng với tiền phải trả 5 triệu đồng/tháng, người vay sẽ phải gửi tiếp 5 triệu đồng/tháng (thời hạn 12 tháng), tổng cộng 10 triệu đồng/tháng.
Trước những thắc mắc của dư luận, trong buổi họp báo về hoạt động ngân hàng 7 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm 2016 do Ngân hàng Nhà nước tổ chức ngày 11/8, đại diện NHCSXH đã lý giải những câu hỏi trên.
Theo ông Hoàng Minh Tế - Phó Tổng giám đốc NHCSXH, cơ sở để NHCSXH quy định như trên là chấp hành và triển khai Khoản 2, Điều 74, Luật Nhà ở quy định: “NHCSXH được thực hiện huy động tiền gửi tiết kiệm của hộ gia đình, cá nhân trong nước có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội để cho các đối tượng này vay với lãi suất ưu đãi và thời hạn vay dài hạn sau một thời gian gửi tiết kiệm nhất định”. Ngoài ra, Nghị định 100/NĐ-CP của Chính phủ cũng quy định: Khách hàng là hộ gia đình, cá nhân khi vay vốn ưu đãi từ NHCSXH phải thực hiện việc gửi tiết kiệm tại NHCSXH hàng tháng, với thời gian tối thiểu 12 tháng và mức gửi theo quy định của bên cho vay”.
Trên cơ sở thực tế điều kiện tài chính của người vay và chia sẻ khó khăn với người vay, tại văn bản hướng dẫn trên của NHCSXH, khi vay vốn tại NHCSXH, người vay vốn chỉ phải đáp ứng đủ điều kiện thực hiện gửi tiền tiết kiệm hàng tháng tại NHCSXH với thời gian tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng vay vốn với NHCSXH. Mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng của người vay vốn chứ chưa phải thực hiện gửi tiết kiệm sau một thời gian nhất định mới được vay như Luật Nhà ở cho phép NHCSXH được làm.
Giải thích rõ hơn về điều này, ông Hoàng Minh Tế cho biết, kể từ khi khách hàng ký hợp đồng vay vốn với NHCSXH thì khách hàng phải gửi tiết kiệm tối thiểu 12 tháng. Như ví dụ ở trên, nếu hàng tháng khách hàng có dự định trả 5 triệu đồng tiền vay thì số tiền gửi tiết kiệm cũng tối thiểu bằng 5 triệu đồng. NHCSXH cũng quy định: người vay vốn chưa phải trả nợ gốc trong thời gian ân hạn 12 tháng kể từ ngày nhận khoản vay đầu tiên. Vì vậy, nếu hiểu phải nộp 10 triệu đồng một tháng là chưa đúng. Mặt khác, số tiền 12 tháng gửi tiết kiệm đó với lãi suất NHCSXH đang đề nghị bằng lãi suất vay vốn đã được Chính phủ quy định là 4,8%/năm, sau này hết thời gian ân hạn thì sẽ chuyển sang trích thu nợ gốc, thu lãi theo thỏa thuận đã ghi trong hợp đồng vay vốn giữa người vay vốn và NHCSXH.
Đại diện NHCSXH cũng nhấn mạnh rằng, gửi tiết kiệm không ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng. Việc gửi tiết kiệm để người thu nhập thấp có ý thức trả nợ, khẳng định họ có thu nhập thường xuyên để có thể trả nợ trong những năm tiếp theo chứ không phải nhằm mục đích tạo nguồn vốn để cho vay.