PV: Theo đánh giá của ông, thực trạng hệ thống BHTG ở Việt Nam đang ở đâu so với bộ 18 nguyên tắc cơ bản phát triển hệ thống BHTG quốc tế?
TS. Nguyễn Mạnh Dũng: Hiệp hội BHTG quốc tế đã đưa ra bộ nguyên tắc để bất kỳ tổ chức BHTG nào muốn hoạt động hiệu quả thì nên triển khai tốt 18 nguyên tắc này. Tuy nhiên, thời gian qua Việt Nam mới thực hiện được đầy đủ 7 nguyên tắc, 7 nguyên tắc khác chúng ta mới chỉ thực hiện được một phần.
4 nguyên tắc chưa thực hiện được gồm: Các vấn đề xuyên quốc gia; Chuyển từ hệ thống đảm bảo toàn phần sang áp dụng hệ thống BHTG có hạn mức; Bảo vệ pháp lý - điều khoản miễn trách nhiệm đối với cán bộ BHTG làm việc với thiện ý; Xử lý các bên gây ra đổ vỡ.
PV: Trong điều kiện Việt Nam hiện nay, theo ông nên tập trung vào việc hoàn thiện những nguyên tắc nào để phát triển hệ thống BHTG hiệu quả?
TS. Nguyễn Mạnh Dũng: Trong điều kiện thực tế ở Việt Nam hiện nay, để phát triển hệ thống BHTG hiệu quả, tôi đặc biệt nhấn mạnh tới nội dung 4 nguyên tắc: Thứ nhất, về tiềm lực tài chính. Theo thông lệ quốc tế, để có thể đối phó với rủi ro tối thiểu thì tổ chức BHTG phải có quỹ tối thiểu từ 3-5% tổng số tiền gửi được bảo hiểm. Nhưng ở Việt Nam hiện nay tỷ lệ này mới chỉ đạt 1%.
Thứ hai, tổ chức BHTG ở Việt Nam cần được trao quyền hạn cần thiết để có thể thực hiện chức năng cảnh báo sớm và can thiệp, xử lý kịp thời đối với những tổ chức tham gia BHTG “có vấn đề”. Bởi trên thực tế hoạt động ngân hàng, bên cạnh những thành công vẫn còn những sai sót, thiếu an toàn trong hoạt động. Do đó, nếu cảnh báo sớm chúng ta sẽ kịp thời nhắc nhở các tổ chức tín dụng không tiếp tục sai phạm. Và nếu có cơ chế xử lý kịp thời sẽ ngăn chặn được sai phạm, không để sai phạm nối tiếp sai phạm, tích tụ đến lúc bùng phát thì không thể khắc phục được nữa.
Thứ ba, có một thuật ngữ rất quan trọng cần phải giải thích rõ là “mạng an toàn tài chính quốc gia”. Ở Việt Nam nhiều người chưa biết rõ thuật ngữ này. Mạng an toàn tài chính quốc gia gồm 4 cơ quan: Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, Bộ Tài chính, Ngân hàng Trung ương và Bảo hiểm tiền gửi. Điều quan trọng nhất, cần nêu rõ mối quan hệ, quyền hạn, trách nhiệm của mỗi cơ quan, đặc biệt là cơ chế chia sẻ thông tin giữa các thành viên trong mạng an toàn tài chính.
Thứ tư, về vai trò độc lập của cơ quan BHTG. Có vị trí độc lập tương đối thì BHTGVN mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên, đây là sự độc lập tương đối, độc lập về nghiệp vụ, cơ chế để tổ chức này thực hiện chức năng bảo vệ người gửi tiền và đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng. Còn khi triển khai các chức năng nhiệm vụ ấy thì tổ chức BHTG lại phụ thuộc rất nhiều các thành viên khác trong mạng an toàn tài chính, chẳng hạn như phân chia trách nhiệm, chia sẻ thông tin v.v
PV: Có thể nói, khó khăn lớn nhất cản trở hoạt động BHTG ở Việt Nam hiện nay là chưa có một khung pháp lý vững chắc bao quát toàn bộ hoạt động BHTG - đó là Luật BHTG. Do đó, bộ nguyên tắc này có thể được xem là những gợi ý tốt cho việc xây dựng Luật BHTG thời gian tới, thưa ông?
TS. Nguyễn Mạnh Dũng: Đúng như vậy. Ở hầu hết các nước trên thế giới, Luật BHTG thường được ban hành trước, sau đó mới đưa tổ chức BHTG đi vào hoạt động. Và do đã được luật hóa với các quy định rõ ràng nên tổ chức BHTG hoạt động rất thuận lợi, không còn phải tranh cãi về quan điểm. Ở Việt Nam thì ngược lại, cho đến nay nước ta có tổ chức BHTG hoạt động hơn 10 năm nhưng chưa có luật. Chính vì năng lực pháp lý chưa cao nên chưa tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức BHTG hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Chúng ta đều biết, hoạt động BHTG với các nghiệp vụ giám sát, kiểm tra, hỗ trợ tài chính...gắn bó mật thiết, thường xuyên song hành với các hoạt động kinh doanh ngân hàng. Trong khi hoạt động ngân hàng đã có hai bộ luật điều chỉnh, đó là Luật Ngân hàng Nhà nước và Luật Các tổ chức tín dụng, còn hoạt động BHTG mới chỉ được điều chỉnh bởi nghị định, với mức độ pháp lý thấp hơn.
Từ kinh nghiệm quốc tế và thực tế hoạt động BHTG tại Việt Nam, nhiều ý kiến cho rằng, Bộ nguyên tắc cơ bản phát triển hệ thống BHTG hiệu quả là một gợi ý rất tốt cho Việt Nam trong việc xây dựng Luật BHTG.
Vừa qua, Quốc hội đã ra Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011, trong đó có việc xây dựng luật BHTG để năm 2012 thông qua. Chúng tôi rất mong lịch trình đó được thực hiện đúng tiến độ để Luật BHTG sớm được ban hành và đi vào cuộc sống. Tôi muốn nhấn mạnh rằng, việc xây dựng Luật BHTG là nguyện vọng, đồng thời cũng là quyền của hơn 30 triệu người gửi tiền ở Việt Nam. Họ có quyền đòi hỏi tài sản, tiền bạc của mình gửi ở hệ thống ngân hàng phải được bảo vệ bằng khung pháp lý vững chắc - đó là Luật BHTG. Tôi tin rằng, dưới sự lãnh đạo của Chính phủ, các Bộ ngành hữu quan, hoạt động BHTG ở Việt Nam đang và sẽ tiệm cận, tiến tới mô hình BHTG theo thông lệ quốc tế tốt nhất.
PV: Xin cảm ơn Ông!
Các tin khác
Đồng chí Đặng Duy Cường được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam
Ngày 18/9/2024, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) tổ chức Lễ công bố Quyết định chỉ...
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên tập huấn về kiểm soát đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân
Ngày 21 và 22/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đã tổ chức tập huấn về kiểm soát đặc biệt (KSĐB) đối với quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) cho các cán bộ nghiệp vụ tại Chi nhánh.
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Tây Bắc Bộ tổ chức tọa đàm chính sách bảo hiểm tiền gửi
Sáng ngày 25/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Tây Bắc Bộ...
Ông Phạm Trường Giang – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Phú Thọ: Đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Phú Thọ trong việc triển khai chính sách BHTG trên địa bàn
Đó là khẳng định của ông Phạm Trường Giang – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh...
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Đông Bắc Bộ tuyên truyền chính sách BHTG tại Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lạng Sơn
Ngày 21 và 22/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Đông Bắc Bộ đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ (HLHPN) tỉnh Lạng Sơn tổ chức tuyên truyền chính sách BHTG tại hai lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Hội cho Chủ tịch HLHPN cấp cơ sở và Chi hội trưởng Phụ nữ năm 2024.