Từ khi thành lập đến nay, BHTGVN đã từng bước hoàn thiện về cơ sở pháp lý, cơ chế nghiệp vụ nhằm từng bước bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, đảm bảo sự phát triển ổn định của hệ thống tài chính – ngân hàng. Song song với việc triển khai đồng bộ các mặt nghiệp vụ, công tác kiểm tra của BHTGVN được đẩy mạnh và không ngừng được đổi mới theo hướng chuyển dần từ kiểm tra việc tuân thủ sang kiểm tra đánh giá mức độ rủi ro của tổ chức tham gia BHTG.
Hiện tại, QTDND cơ sở là đối tượng được BHTGVN thực hiện kiểm tra đầy đủ các nội dung theo quy định tại Nghị định số 89 của Chính phủ, bao gồm kiểm tra việc chấp hành các quy định về BHTG và các quy định về an toàn trong hoạt động ngân hàng. Thực tế những năm vừa qua BHTGVN đã tiến hành nhiều cuộc kiểm tra và đã đưa ra nhiều kiến nghị giúp các QTDND cơ sở khắc phục các tồn tại để đảm bảo hoạt động an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, qua thực tế kiểm tra vẫn còn có một số vướng mắc cần phải nghiên cứu để có biện pháp khắc phục để hoạt động kiểm tra được hiệu quả hơn, đó là:
Thứ nhất, về xác định nội dung kiểm tra: Căn cứ vào nội dung hướng dẫn kiểm tra tại văn bản số 255/HD-BHTG10 ngày 16/5/2007 của BHTGVN thì nội dung đề cương kiểm tra tại từng QTD cơ sở được xác định trên cơ sở kết quả phân tích từ hoạt động giám sát xa và các thông tin liên quan khác mà không bắt buộc phải thực hiện toàn bộ nội dung kiểm tra. Tuy nhiên, có những năm lại yêu cầu phải đăng ký nội dung kiểm tra ngay từ đầu năm, như vậy là chưa phù hợp với văn bản hướng dẫn, làm cho việc xác định nội dung kiểm tra không sát với tình hình hoạt động của các QTD cơ sở.
Thứ hai, việc phối hợp, trao đổi thông tin về kết quả giám sát, kiểm tra, thanh tra giữa Chi nhánh BHTGVN khu vực với Thanh tra NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố trên địa bàn đã được thực hiện, tuy nhiên trên thực tế vẫn còn có những hạn chế nhất định, dẫn đến sự chồng chéo về thời gian cũng như nội dung kiểm tra.
Những bất cập, hạn chế trên đây ít nhiều đã làm ảnh hưởng đến hoạt động của QTD và giảm hiệu quả của công tác kiểm tra, để góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác này, xin được đề xuất, trao đổi một số ý kiến sau:
(1) Để xác định nội dung kiểm tra sát với tình hình hoạt động của QTDND cơ sở và theo đúng văn bản hướng dẫn của BHTGVN thì không nhất thiết phải đăng ký nội dung kiểm tra của từng QTDND cơ sở từ đầu năm (những đơn vị trong kế hoạch kiểm tra). Việc xây dựng kế hoạch kiểm tra trong năm cần chú ý đến các chỉ tiêu như: số lượng các đơn vị dự kiến sẽ kiểm tra, thời gian tiến hành và lộ trình thực hiện. Trên cơ sở đó cán bộ phụ trách địa bàn sẽ chủ động thu thập, nắm bắt thông tin, phân tích đánh giá kết quả giám sát từ xa để xác định nội dung kiểm tra, thành phần đoàn kiểm tra trình Giám đốc Chi nhánh phê duyệt.
(2) Sau khi kế hoạch kiểm tra được Tổng giám đốc BHTGVN phê duyệt, các Chi nhánh BHTGVN cần thông báo cho Chi nhánh NHNN trên địa bàn được biết để có sự phối hợp, trao đổi trong việc triển khai thực hiện kế hoạch kiểm tra, thanh tra giữa 2 đơn vị, tránh tình trạng chồng chéo trùng lắp.
Trên đây, là một vài ý kiến về công tác kiểm tra QTDND cơ sở, xin được trao đổi cùng bạn đọc.