Nền kinh tế thế giới đang trải qua cuộc khủng hoảng được coi là tồi tệ nhất kể từ đợt đại suy thoái năm 1933. Bắt nguồn từ sự yếu kém của hệ thống tài chính Mỹ, khủng hoảng đã lan rộng sang các khu vực phát triển kinh tế lâu đời như châu Âu và cả những nền kinh tế mới nổi, năng động như châu Á và châu Mỹ La tinh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự bất ổn kinh tế toàn cầu trong giai đoạn vừa qua. Một trong những nguyên nhân chính bắt nguồn từ sự phát triển mạnh mẽ của các sản phẩm dịch vụ tài chính phát sinh kèm theo đó là rủi ro tăng cao. Trong khi đó các chuẩn mực giám sát và quản lý rủi ro hệ thống không theo kịp rủi ro thị trường. Bên cạnh đó, các nền kinh tế trên thế giới ngày càng phụ thuộc lẫn nhau vì thế ảnh hưởng lan truyền của các kênh dẫn vốn cũng trở nên nghiêm trọng hơn.
Trong khủng hoảng, rủi ro niềm tin khiến luồng tiền gửi không chảy vào ngân hàng. Các ngân hàng thiếu tin tưởng nhau, không cho nhau vay dẫn đến tình trạng đóng băng thanh khoản. Để giải quyết vấn đề trên, theo thông lệ quốc tế, tổ chức bảo hiểm tiền gửi sẽ nâng hạn mức chi trả nhằm duy trì và thu hút lượng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng và xử lý ngân hàng đổ vỡ. Ngân hàng trung ương cung cấp thanh khoản cho thị trường và làm cầu nối khơi thông những nút tắc trên thị trường liên ngân hàng. Bộ Tài chính, với vai trò là cơ quan quản lý nguồn tiền ngân sách, thực hiện cung cấp vốn có thời hạn cho ngân hàng, đồng thời xem xét đến việc nắm giữ lượng cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi hoặc các hình thức chứng khoán vốn khác của ngân hàng. Bên cạnh đó, các vấn đề chung cũng cần được các cơ quan phối hợp thực hiện chặt chẽ đó là tăng cường kiểm tra, giám sát đối với hệ thống ngân hàng thông qua sự điều phối hoặc giám sát trực tiếp của Ủy ban giám sát tài chính.
Trong tổng thể các nhóm giải pháp đồng bộ nhằm chống chọi với khủng hoảng tài chính, tổ chức bảo hiểm tiền gửi thực hiện hai nhiệm vụ chính: (1) khi thấy cần thiết, tổ chức bảo hiểm tiền gửi sẽ nâng hạn mức bảo hiểm nhằm ngăn ngừa tình trạng hoảng loạn, rút tiền khỏi hệ thống ngân hàng; (2) Thực hiện xử lý êm thấm ngân hàng đổ vỡ.
Thực tế tại một số quốc gia, sau khi nâng hạn mức bảo hiểm tiền gửi, không có ngân hàng nào đổ vỡ và như vậy, chi phí chính sách phải bỏ ra là bằng “không”. Đặt trong bức tranh chung, giải pháp về hạn mức bảo hiểm tiền gửi không chỉ bảo vệ người gửi tiền mà còn có ý nghĩa hỗ trợ các giải pháp chính sách khác trong nỗ lực ổn định hệ thống tài chính.
Trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua, các nhà hoạch định chính sách đã đi đến quan điểm thống nhất là các quốc gia có hạn mức chi trả đủ lớn, chi trả kịp thời và cơ chế bảo hiểm tiền gửi hoạt động hiệu quả thì ngăn chặn được tình trạng hoảng loạn, rút tiền hàng loạt. Như vậy kinh nghiệm đầu tiên và quan trọng nhất đối với Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam là việc tạo ra một cơ chế bảo hiểm tiền gửi linh hoạt, có thể nâng hạn mức bảo hiểm hoặc chuyển sang cơ chế bảo hiểm toàn bộ tùy thuộc vào hoàn cảnh. Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam cũng cần được Chính phủ trao cho một cơ chế tài chính đặc biệt như bảo lãnh công khai của Chính phủ trong việc chi trả người gửi tiền nếu xảy ra đe dọa đổ vỡ của các ngân hàng lớn hoặc khủng hoảng mang tính hệ thống.
Chỉ trong gần một năm qua, Bảo hiểm Tiền gửi Hoa Kỳ đã xử lý gần 100 ngân hàng thông qua việc giải thể hoặc sáp nhập, mua lại. Việc xử lý đạt được hiệu quả về cả kinh tế và xã hội. Không có hiện tượng mất lòng tin của người gửi tiền dẫn đến việc rút tiền hàng loạt. Kinh nghiệm thứ hai đối với Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam là việc cần xây dựng một cơ chế tiếp nhận xử lý hiệu quả các tổ chức nhận tiền gửi có nguy cơ phá sản. Việc xử lý các tổ chức này cần theo nguyên tắc thị trường trong giai đoạn bình thường và theo cơ chế đặc biệt nếu trong giai đoạn khủng hoảng.
Một trong những vấn đề được các chính phủ nhấn mạnh trong quá trình đưa ra các biện pháp đối phó với cuộc khủng hoảng vừa qua là tính đồng bộ của các giải pháp cũng như sự phân công rõ ràng việc triển khai thực hiện giữa các cơ quan, tổ chức của Chính phủ. Đối với Việt Nam, vai trò của cơ quan giám sát tài chính tiền tệ cần được nâng cao trong việc đưa ra một cơ chế hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan giám sát tài chính và tổ chức Bảo hiểm tiền gửi nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định, giám sát và quản lý hiệu quả các tác động liên thông giữa hệ thống ngân hàng, thị trường vốn và tâm lý người gửi tiền.
Các tin khác
Đồng chí Đặng Duy Cường được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam
Ngày 18/9/2024, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) tổ chức Lễ công bố Quyết định chỉ...
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên tập huấn về kiểm soát đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân
Ngày 21 và 22/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đã tổ chức tập huấn về kiểm soát đặc biệt (KSĐB) đối với quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) cho các cán bộ nghiệp vụ tại Chi nhánh.
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Tây Bắc Bộ tổ chức tọa đàm chính sách bảo hiểm tiền gửi
Sáng ngày 25/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Tây Bắc Bộ...
Ông Phạm Trường Giang – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Phú Thọ: Đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Phú Thọ trong việc triển khai chính sách BHTG trên địa bàn
Đó là khẳng định của ông Phạm Trường Giang – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh...
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Đông Bắc Bộ tuyên truyền chính sách BHTG tại Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lạng Sơn
Ngày 21 và 22/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Đông Bắc Bộ đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ (HLHPN) tỉnh Lạng Sơn tổ chức tuyên truyền chính sách BHTG tại hai lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Hội cho Chủ tịch HLHPN cấp cơ sở và Chi hội trưởng Phụ nữ năm 2024.