Trang Chủ
Trụ sở chính BHTGVN
BHTGVN là tổ chức BHTG duy nhất tại Việt Nam, hoạt động theo mô hình Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Từ nguồn vốn ban đầu được cấp 1.000 tỷ đồng, tính đến hết tháng 9/2022, tổng tài sản của BHTGVN đạt hơn 92 nghìn tỷ đồng, trong đó Quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt gần 86 nghìn tỷ đồng. BHTGVN đã xây dựng mạng lưới BHTG với trụ sở chính tại Hà Nội và 8 chi nhánh tại các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước nhằm theo sát bước phát triển của các tổ chức tín dụng (TCTD). Hiện BHTGVN đang bảo vệ cho tiền gửi của người gửi tiền tại 1.283 tổ chức tham gia BHTG, gồm 97 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.181 quỹ tín dụng nhân dân, 01 ngân hàng hợp tác xã và 04 tổ chức tài chính vi mô.
Làm tốt sứ mệnh của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi
23 năm qua, BHTGVN luôn nỗ lực hoàn thành sứ mệnh là tổ chức thực hiện chính sách bảo vệ quyền lợi người gửi tiền. Theo đó, BHTGVN là một trong những đại diện của Nhà nước trong việc bảo vệ người gửi tiền. Với cơ chế BHTG bắt buộc hiện nay, người gửi tiền thuộc đối tượng bảo hiểm sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ chính sách BHTG thông qua việc họ được BHTGVN chi trả tiền bảo hiểm (mức chi trả tối đa theo quy định của pháp luật) khi tổ chức tham gia BHTG nhận tiền gửi bị đóng cửa và mất khả năng thanh toán.
Chi trả BHTG
Hoạt động chi trả tiền gửi được bảo hiểm tại các tổ chức tham gia BHTG bị chấm dứt hoạt động có tác dụng củng cố niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống ngân hàng một cách rõ nét nhất. Trong thời gian đầu mới đi vào hoạt động, BHTGVN đã thực hiện chi trả BHTG cho người gửi tiền tại 39 quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) trên địa bàn 11 tỉnh, thành phố cho 1.793 người được BHTG với tổng số tiền đã chi trả là 26,78 tỷ đồng.
Số tiền chi trả tuy không nhiều, nhưng nhờ đó đã không xảy ra hiện tượng người gửi tiền rút tiền ồ ạt tại các tổ chức huy động tiền gửi khác do ảnh hưởng của các QTDND bị đóng cửa. Điều đó đã thể hiện chính sách BHTG thời gian qua ở Việt Nam đảm bảo được quyền lợi của đa số người gửi tiền, đặc biệt là tầng lớp người gửi tiền có thu nhập thấp. Người gửi tiền được bảo vệ một cách tích cực nhưng không thụ động, thể hiện ở việc không chỉ trả toàn bộ tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm mà khống chế ở mức tối đa, tức là hoạt động BHTG nhằm bảo vệ người gửi tiền, nhưng đồng thời cũng tạo ra cơ chế để thúc đẩy người gửi tiền có ý thức tự bảo vệ chính mình. Với mức chi trả bảo hiểm nhất định (tối đa) đòi hỏi người gửi tiền phải quan tâm nhiều hơn đến tình hình hoạt động của các TCTD để lựa chọn gửi tiền ở TCTD có mức rủi ro thấp khi cân đối với mức lãi suất xác định được.
Vai trò bảo vệ người gửi tiền tích cực còn được thực hiện bằng các hoạt động phòng chống rủi ro của tổ chức BHTG đối với hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG. Đó là các hoạt động cảnh báo theo kết quả giám sát, kiểm tra và hoạt động hỗ trợ tài chính phục hồi hoạt động của các TCTD có vấn đề.
Một sứ mệnh không thể không nhắc đến của BHTGVN là bảo đảm sự an toàn và phát triển bền vững của hệ thống các TCTD. Theo đó, vai trò của hoạt động BHTG đối với sự phát triển của hệ thống các TCTD của mỗi quốc gia được thể hiện trên nhiều góc độ. Tuy nhiên, trên bình diện chung nhất có thể được tóm tắt trên 3 mặt, đó là: Hoạt động BHTG góp phần củng cố niềm tin của công chúng đối với hệ thống các TCTD; tạo điều kiện thuận lợi cho hệ thống các TCTD phát triển; và thúc đẩy huy động tiết kiệm phục vụ đầu tư phát triển bền vững.
Có thể nói rằng, từ khi đi vào hoạt động đến nay, cùng với bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, BHTGVN cũng đã thực hiện được vai trò quan trọng đối với hệ thống các TCTD. Cụ thể:
Một là, hoạt động của BHTGVN góp phần củng cố và tăng cường uy tín của các TCTD.
Tổ chức BHTGVN chịu trách nhiệm trước Chính phủ về giám sát và kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHTG và an toàn trong hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG. BHTGVN sử dụng có hiệu quả 2 phương pháp chính để giám sát các tổ chức tham gia BHTG, đó là giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ.
23 năm qua, hoạt động giám sát từ xa của BHTGVN đã được tiến hành một cách thường xuyên đối với 100% tổ chức tham gia BHTG và được coi là kênh quan trọng đánh giá những rủi ro tiềm ẩn của tổ chức tham gia BHTG, từ đó cảnh báo sớm và đề xuất biện pháp giúp họ khắc phục, phòng ngừa. Các chỉ tiêu giám sát của BHTGVN được xây dựng trên cơ sở hệ thống chỉ tiêu đánh giá chung của NHNN, theo định hướng chuẩn mực quốc tế về hoạt động của TCTD. Trên cơ sở các nguồn thông tin báo cáo, BHTGVN tiến hành phân tích, đánh giá tình hình hoạt động của từng tổ chức tham gia BHTG, phát hiện những đơn vị vi phạm quy định về BHTG cũng như quy định về an toàn trong hoạt động các TCTD và đưa ra các cảnh báo, khuyến nghị để giúp tổ chức tham gia BHTG khắc phục và chỉnh sửa vi phạm.
Hoạt động giám sát từ xa còn là cơ sở để tiến hành hoạt động kiểm tra tại chỗ thông qua việc chỉ ra các đơn vị có sai phạm hoặc hoạt động yếu kém cần phải kiểm tra. Hoạt động kiểm tra tại chỗ của BHTGVN có một vị trí quan trọng trong chương trình giám sát tổ chức nhận tiền gửi được bảo hiểm. Kiểm tra tại chỗ để đánh giá được thực trạng của tổ chức tham gia BHTG.
BHTGVN triển khai công tác kiểm tra tại QTDND xã Lưu Kiếm, huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng
Giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ của BHTGVN đã trở thành một kênh thông tin, đánh giá quan trọng, cùng với việc thanh, kiểm tra của NHNN, đưa ra những nhận định khách quan về thực trạng hoạt động và tính tuân thủ pháp luật của các tổ chức tham gia BHTG, nhất là hệ thống QTDND. Những phân tích, đánh giá của BHTGVN qua kiểm tra, giám sát đã giúp tổ chức tham gia BHTG nhìn nhận đúng những sai lệch trong hoạt động, từ đó nêu cao ý thức trách nhiệm trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHTG và chỉ tiêu an toàn trong hoạt động của các TCTD. Vai trò của BHTGVN trong việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và tính ổn định của hệ thống các TCTD đạt được một phần là nhờ vào tác động của hoạt động kiểm tra, giám sát.
Việc xử lý đối với các tổ chức tham gia BHTG từ kiểm tra, giám sát và có cảnh báo đến chi trả tiền gửi thuộc đối tượng bảo hiểm đã góp phần giúp cho các TCTD hoạt động yếu kém có thể phục hồi hoạt động hoặc rút khỏi lĩnh vực kinh doanh một cách có trật tự, không làm ảnh hưởng dây chuyền tới các TCTD khác cũng như tâm lý người gửi tiền; và góp phần củng cố niềm tin của khách hàng đối với các TCTD, uốn nắn, chấn chỉnh hoạt động của các TCTD, đặc biệt là hệ thống QTDND và NHTM cổ phần, làm cho hệ thống các TCTD hoạt động ổn định và hiệu quả.
Hai là, BHTGVN góp phần củng cố tổ chức và hoạt động của các TCTD, là công cụ hỗ trợ cho đổi mới, cơ cấu lại hệ thống các TCTD, tăng cường kiểm soát của Nhà nước đối với hoạt động của các TCTD.
Với phương châm hoạt động là lấy nguồn thu từ số đông để xử lý rủi ro cho số ít, thời gian qua, hoạt động của BHTGVN đã tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD có quy mô hoạt động hạn chế và không thể có giải pháp tháo gỡ để có thể tiếp tục duy trì hoạt động, đã được chấm dứt hoạt động một cách kịp thời và không gây ảnh hưởng tới các TCTD khác. Hoạt động đó của BHTGVN đã góp phần thúc đẩy quá trình tái cơ cấu, sắp xếp lại các TCTD ở Việt Nam đang được tích cực triển khai.
Đặc biệt, với nguồn vốn ngân sách nhà nước còn hạn chế, việc các TCTD đóng góp vào quỹ BHTG để giải quyết các khó khăn của các TCTD không thể tiếp tục hoạt động là một giải pháp hữu hiệu, nhất là trong hoàn cảnh Việt Nam hiện nay. TCTD có khó khăn phải chấm dứt hoạt động sẽ được BHTGVN giải quyết chi trả bảo hiểm cho người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm một cách nhanh gọn. Với cơ chế chi trả bảo hiểm đơn giản và kịp thời mà BHTGVN thực hiện trong thời gian qua đã tạo điều kiện cho các TCTD chấm dứt hoạt động nếu cần thiết và không gây ảnh hưởng bất lợi đến các TCTD khác và người gửi tiền.
Thời gian hoạt động tuy chưa nhiều, nhưng BHTGVN đã ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí của mình và trở thành một định chế tài chính không thể thiếu trong nền kinh tế thị trường ở nước ta.
Để phát huy hơn nữa vai trò của BHTGVN
Chính sách BHTG đã phát huy tác dụng tích cực, kích thích các yếu tố của nền kinh tế thị trường, đảm bảo môi trường lành mạnh cho hoạt động của các TCTD, huy động nội lực cho phát triển và ổn định kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, để thực hiện những nhiệm vụ mới ngày càng nâng cao theo định hướng hội nhập quốc tế, đặt ra những vấn đề cần được nghiên cứu để chính sách BHTG ngày càng thích hợp và hoàn chỉnh hơn.
Thứ nhất, cần thiết phải nhanh chóng đưa vào thực hiện Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trong mối tương quan với Chiến lược và định hướng phát triển của hệ thống tài chính ngân hàng. Hiện nay, các ngành tài chính và ngân hàng đều đã có định hướng và chiến lược phát triển dài hạn. Để thực hiện được vai trò là công cụ đảm bảo an toàn cho sự phát triển bền vững của hệ thống tài chính ngân hàng quốc gia thì yêu cầu cấp bách là phải đưa vào thực hiện Chiến lược phát triển BHTG đồng bộ với định hướng, chiến lược phát triển của hai ngành chủ yếu là tài chính và ngân hàng. Vì vậy, việc ban hành và triển khai Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 có ý nghĩa hết sức quan trọng, là cơ sở để tăng cường hoạt động BHTG trong tương lai, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế của hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam.
Thứ hai, cần thiết cấp bách nâng cấp và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động BHTG. Chỉ có như vậy mới đảm bảo giải quyết các vấn đề có liên quan đến hoạt động BHTG ở tầm ngang với giải quyết các vấn đề khác. Trước hết cần sớm sửa đổi, bổ sung Luật BHTG để chính sách BHTG phát huy tác dụng và tổ chức BHTG thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong quá trình hội nhập, đáp ứng tốt nhất các yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội trong giai đoạn mới, giai đoạn cạnh tranh mạnh mẽ và rủi ro gia tăng.
Thứ ba, đảm bảo cho BHTGVN có đủ năng lực để thực hiện chính sách BHTG, chính sách bảo vệ người gửi tiền, đảm bảo môi trường phát triển cho các TCTD. Tại thời điểm thành lập, BHTGVN được Ngân sách Nhà nước cấp vốn điều lệ là 1.000 tỷ đồng và đến năm 2015 được bổ sung vốn điều lệ lên 5.000 tỷ đồng từ nguồn vốn tự tích lũy của BHTGVN. Trong bối cảnh hiện nay, vốn điều lệ của BHTGVN cần được tăng để phù hợp với xu hướng tăng trưởng về quy mô của hệ thống các TCTD và tăng trưởng tiền gửi được bảo hiểm, cũng như phù hợp với định hướng của ngành Ngân hàng trong việc yêu cầu các ngân hàng phải tăng vốn điều lệ để đáp ứng đủ vốn theo chuẩn mực Basel II. Việc tăng vốn điều lệ cho BHTGVN sẽ đảm bảo năng lực tài chính của tổ chức BHTG, khẳng định cam kết của Nhà nước và nâng cao niềm tin của người gửi tiền đối với chính sách BHTG.
Như vậy, trong giai đoạn vừa qua, BHTGVN đã có vai trò tích cực trong việc cụ thể hóa và thực hiện các chủ trương chính sách lớn của Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng, bảo vệ tích cực quyền lợi của người gửi tiền, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG, tham gia vào hoạt động kiểm soát tiền tệ vĩ mô.
Với sức trẻ của một tổ chức tài chính ở tuổi 23, để thành công, bên cạnh sự chỉ đạo, hỗ trợ của các cơ quan hữu quan, yếu tố mang tính quyết định chính là sự đoàn kết và quyết tâm cao của toàn hệ thống BHTGVN. Tin rằng, BHTGVN sẽ vững bước trên hành trình mới, phát triển lớn mạnh, góp phần tích cực vào công cuộc tái cơ cấu hệ thống các TCTD, xứng đáng với niềm tin của hàng triệu người gửi tiền.
