Sức mạnh của niềm tin
Thị trường không còn lạ với việc, cứ vài ngày, Tổng công ty Bảo hiểm tiền gửi liên bang Mỹ (FDIC) lại thông báo cơ quan này vừa đóng cửa thêm vài ngân hàng. Tính đến đầu tháng 6/2010, FDIC đã phải chi 10,6 tỷ USD để xử lý 81 ngân hàng đổ vỡ. Vào thời điểm này năm ngoái, FDIC mới chỉ đóng cửa 37 ngân hàng (cả năm 2009 là 140 ngân hàng). Các chuyên gia nhận định rằng, năm 2010 sẽ còn chứng kiến sự sụp đổ nhiều hơn của các ngân hàng Mỹ trong bối cảnh “dư chấn” của khủng hoảng vẫn còn ảnh hưởng sâu rộng trên thị trường tài chính toàn cầu.
Tuy nhiên, điều đáng nói là không thấy tình trạng người gửi tiền xếp hàng dài trước cửa các ngân hàng để mong nhận lại những đồng tiền tiết kiệm mình đã tín thác như trước kia. Đối với người dân Mỹ, dường như sự sụp đổ của một ngân hàng đơn thuần chỉ là cái tên ngân hàng đó “biến mất” trên thị trường, không gây xáo trộn lớn trong đời sống kinh tế - xã hội. Các số liệu công bố ngày 3/6/2010 của các cơ quan chức năng Mỹ cho thấy, kinh tế nước này tiếp tục có thêm những tín hiệu phục hồi kể từ cuộc suy thoái tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ qua.
Lý giải với phóng viên tại tọa đàm “Doanh nghiệp Việt Nam với 15 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ” diễn ra mới đây, Ngài Michael W.Michalak - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp chủng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam - cho biết, mặc dù đã có rất nhiều ngân hàng đổ vỡ trong thời gian qua nhưng tất cả quyền lợi của người gửi tiền tại các ngân hàng ấy đều đã được bảo hiểm, bản thân các ngân hàng bị đổ vỡ cũng được xử lý một cách êm thấm. Điều này thể hiện vai trò rất quan trọng và hiệu năng hoạt động của FDIC. Cùng với những cải cách tích cực và toàn diện hệ thống giám sát tài chính của Chính phủ Mỹ, FDIC đã thể hiện tốt vai trò là cơ quan tạo lập và khôi phục niềm tin của công chúng vào thị trường tài chính. (FDIC là tổ chức BHTG ra đời sớm nhất trên thế giới trong quá trình tái cơ cấu hệ thống tài chính nhằm bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền sau khi hàng loạt các ngân hàng bị sụp đổ những năm 1929-1930 dẫn đến tình trạng quyền lợi của người gửi tiền bị đe dọa).
Có thể nói, không chỉ riêng ở Mỹ, trong thời kỷ khủng hoảng, Chính phủ các nước đã sử dụng công cụ BHTG như một “cứu cánh” để khôi phục niềm tin của công chúng vào thị trường bằng việc gia tăng các biện pháp bảo vệ người gửi tiền và giúp các ngân hàng đổ bể rút lui khỏi thị trường một cách có trật tự.
So với tuổi đời gần 80 năm của FDIC hay nhiều hệ thống BHTG trên thế giới, hệ thống BHTG ở Việt Nam còn rất mới mẻ. Ra đời năm 1999, khi các tổ chức tín dụng ở khắp nơi trên cả nước đổ bể hàng loạt, ngay lập tức BHTGVN đã phải “tập dượt” ứng phó với “khủng hoảng quy mô nhỏ”, đó là xử lý thành công hơn 30 quỹ tín dụng làm ăn thua lỗ phá sản, chi trả kịp thời tiền gửi cho người dân, góp phần gìn giữ trật tự xã hội tại nhiều địa phương. Điều đó cho thấy, việc Chính phủ cam kết bảo vệ người dân, giúp họ nhận lại nhanh chóng, đầy đủ những đồng tiền chắt chiu dành dụm của mình khi tổ chức tín dụng phá sản, giải thể thông qua các nghiệp vụ BHTG không chỉ là những biện pháp kinh tế thông thường mà còn mang ý nghĩa an sinh xã hội rất lớn, từ đó, duy trì lòng tin của người dân đối với hệ thống ngân hàng cũng như Chính phủ.
Cho đến nay, BHTGVN được xem là một mắt xích quan trọng trong hệ thống giám sát an toàn tài chính, trực tiếp đánh giá rủi ro của hơn 1.000 tổ chức tín dụng, đưa ra những cảnh báo sớm nhằm chấn chỉnh hoạt động, bảo đảm tính lành mạnh của từng tổ chức. Theo TS. Lê Xuân Nghĩa - Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia - giám sát của BHTGVN là một khâu rất quan trọng, tạo ra hệ thống thông tin độc lập để phục vụ cho giám sát chung. Giám sát của tổ chức này thiên về giám sát rủi ro hơn là giám sát tuân thủ và ông Nghĩa cho rằng, cách làm như vậy mới thực sự là giám sát tài chính hiện đại. Nhờ đó, người gửi tiền không chỉ được bảo vệ một cách trực tiếp khi tổ chức tham gia BHTG gặp sự cố, bị giải thể hay phá sản mà còn được bảo vệ gián tiếp và toàn diện thông qua các nghiệp vụ giám sát của BHTG trong điều kiện bình thường.
Bảo vệ nền tảng tài chính ngân hàng
Không phải ngẫu nhiên, trong những nỗ lực toàn diện nhằm cấu trúc lại hệ thống tài chính thế giới, điều dễ nhận thấy là hầu hết các nước đều hướng mục tiêu ưu tiên vào tăng cường kiểm soát rủi ro, giám sát chặt chẽ hơn những tổ chức nhận tiền gửi để bảo vệ người gửi tiền tốt hơn. Mục tiêu này mang tính nền tảng, kinh điển bởi tiền gửi chính là nền tảng tài chính của các ngân hàng.
Tại hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương nhóm 20 nền kinh tế phát triển và đang nổi hàng đầu thế giới (G20) mới đây, các nhà hoạch định chính sách đã cùng “định hình lại” hệ thống kinh tế toàn cầu nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng tái diễn sau những căng thẳng trên các thị trường tài chính toàn cầu bắt nguồn từ khủng hoảng nợ tại Erozone (các nước sử dụng đồng euro). Một trong sáu mục tiêu chính trong Khung khổ phát triển Mạnh mẽ - Bền vững - Cân bằng được thông qua tại hội nghị này cũng không gì khác ngoài việc tăng cường giám sát hệ thống tài chính. Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) - Ben Bernanke - nhấn mạnh: “Việc đảm bảo các thể chế tài chính đang được kiểm soát chặt chẽ cũng như việc quản lý tốt nguồn vốn, đảm bảo tính thanh khoản và minh bạch đòi hỏi một sự hợp tác quốc tế sâu rộng".
Việt Nam đã hội nhập thực sự với nền kinh tế thế giới kể từ khi gia nhập WTO, cơ chế bao cấp dần dần được xóa bỏ, do đó nguy cơ xảy ra các vụ phá sản ngân hàng là hoàn toàn có thể xảy ra, nhất là khi nước ta cũng không nằm ngoài khu vực chịu tác động tiêu cực của khủng hoảng tài chính toàn cầu. Mặt khác, thực tế ở Việt Nam, khoảng cách giữa sự phát triển của các sản phẩm dịch vụ tài chính với hoạt động quản trị rủi ro đang ngày càng lớn. Trong bối cảnh đó, Quốc hội nước ta đã đặt ưu tiên đẩy nhanh tiến trình hoàn thiện hệ thống luật pháp điều chỉnh lĩnh vực tài chính - ngân hàng, trong đó có việc khẩn trương xây dựng Luật BHTG. Khi bàn thảo về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2011, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ yêu cầu cấp thiết cần sớm ban hành Luật BHTG chính là thể hiện quyết tâm nhằm “trám” lại những khoảng cách ấy, nhằm luật hóa hoạt động BHTG ở Việt Nam.
Nói như TS. Võ Trí Thành - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương: “Tôi kỳ vọng sớm có khuôn khổ pháp lý phù hợp cho hoạt động BHTG ở Việt Nam để bảo vệ tốt hơn người dân và đảm bảo an sinh xã hội, qua đó lòng tin của người dân vào sự phát triển, sự ổn định của hệ thống tài chính nước ta ngày càng được nâng cao”.
Các tin khác
Đồng chí Đặng Duy Cường được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam
Ngày 18/9/2024, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) tổ chức Lễ công bố Quyết định chỉ...
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên tập huấn về kiểm soát đặc biệt đối với quỹ tín dụng nhân dân
Ngày 21 và 22/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đã tổ chức tập huấn về kiểm soát đặc biệt (KSĐB) đối với quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) cho các cán bộ nghiệp vụ tại Chi nhánh.
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Tây Bắc Bộ tổ chức tọa đàm chính sách bảo hiểm tiền gửi
Sáng ngày 25/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Tây Bắc Bộ...
Ông Phạm Trường Giang – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Phú Thọ: Đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Phú Thọ trong việc triển khai chính sách BHTG trên địa bàn
Đó là khẳng định của ông Phạm Trường Giang – Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh...
Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam khu vực Đông Bắc Bộ tuyên truyền chính sách BHTG tại Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lạng Sơn
Ngày 21 và 22/8/2024, Chi nhánh Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) khu vực Đông Bắc Bộ đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ (HLHPN) tỉnh Lạng Sơn tổ chức tuyên truyền chính sách BHTG tại hai lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Hội cho Chủ tịch HLHPN cấp cơ sở và Chi hội trưởng Phụ nữ năm 2024.