Từ khi thành lập BHTGVN năm 1999 đến năm 2005, nghiệp vụ cấp Chứng nhận BHTG của BHTGVN được dựa trên cơ sở pháp lý là Nghị định số 89/1999/NĐ-CP và Thông tư số 03/2000/TT-NHNN; đến năm 2006, BHTGVN đã ban hành Quyết định số 185/2006/QĐ-BHTG v/v hướng dẫn cấp và thu hồi Chứng nhận BHTG đối với tổ chức tham gia BHTG trên cơ sở Nghị định số 109/2006/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 89 và Thông tư số 03/2006/TT-NHNN thay thế Thông tư số 03/2000/TT-NHNN. Theo đó, BHTGVN thực hiện hướng dẫn nộp hồ sơ tham gia BHTG cho các TCTD thuộc đối tượng phải tham gia BHTG; phân cấp ủy quyền từ trụ sở chính đến chi nhánh BHTG khu vực thực hiện thẩm định hồ sơ của các tổ chức tham gia BHTG; hướng dẫn việc niêm yết chứng nhận BHTG theo quy định và cách quản lý chứng nhận BHTG…
Trong 13 năm qua, mặc dù mô hình, mạng lưới hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG có nhiều biến động lớn nhưng với mục tiêu bảo vệ người gửi tiền, BHTGVN luôn đảm bảo hướng dẫn, tiếp nhận, thẩm tra hồ sơ và quyết định cấp, thu hồi hàng ngàn Chứng nhận BHTG của các tổ chức tham gia BHTG một cách kịp thời, nhanh chóng. Chỉ tính riêng năm 2012, BHTGVN đã cấp mới, cấp đổi, bổ sung, cấp lại 3.146 Chứng nhận BHTG (tăng gần 4 lần so với năm 2011) cho các tổ chức tham gia BHTG và thu hồi 514 Chứng nhận BHTG (tăng 6 lần so với năm 2011) đối với các trường hợp đổi tên, sáp nhập, hợp nhất, đóng cửa. Việc niêm yết công khai Chứng nhận BHTG của tổ chức tham gia BHTG được kiểm tra thường xuyên đã giúp cho người gửi tiền nắm bắt được những thông tin chính xác và minh bạch về quyền lợi của mình khi gửi tiền tại các tổ chức tham gia BHTG.
Ngày 18/6/2012, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm tiền gửi và Luật có hiệu lực chính thức từ ngày 1/1/2013. Đây là cơ sở pháp lý cao nhất để chính sách BHTG tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khẳng định vị thế và vai trò của của tổ chức BHTG trong hệ thống giám sát an toàn tài chính.
Theo Điều 14 Luật BHTG, thủ tục hành chính trong việc cấp chứng nhận BHTG được quy định theo hướng đơn giản hóa so với trước đây. Số lượng tài liệu yêu cầu trong hồ sơ đề nghị cấp Chứng nhận BHTG được rút gọn, thời hạn cấp được rút ngắn xuống còn 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được hồ sơ đề nghị cấp Chứng nhận BHTG (Khoản 2 Điều 14 Luật BHTG). Song Luật BHTG mới chỉ quy định cấp Chứng nhận BHTG cho các tổ chức bắt đầu tham gia BHTG mà chưa có quy định trong các trường hợp tổ chức tham gia BHTG sáp nhập, hợp nhất, chia tách …
Điều 15 Luật BHTG quy định trách nhiệm của tổ chức tham gia BHTG trong việc niêm yết công khai bản sao Chứng nhận BHTG tại tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi. Bản sao Chứng nhận BHTG đã được Ngân hàng Nhà nước VN khẳng định tại Công văn số 2817/NHNN-PC ngày 24/4/2013: “Hình thức của bản sao được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 79/2007/NĐ-CP ngày 18/5/2007 của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 04/2012/NĐ-CP ngày 20/1/2012). Theo đó, tổ chức tham gia BHTG có thể niêm yết bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản sao được chứng thực theo quy định tại Nghị định 79/2007/NĐ-CP nói trên.
Về việc thu hồi Chứng nhận BHTG quy định tại Điều 16 Luật BHTG: trong các trường hợp Ngân hàng Nhà nước có văn bản tạm đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi và có văn bản thu hồi giấy phép thành lập, hoạt động của tổ chức tín dụng, giấy phép thành lập chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với các tổ chức tham gia BHTG. Song hồ sơ, trình tự, thủ tục và trách nhiệm của các bên liên quan trong việc thu hồi Chứng nhận BHTG cũng chưa được Luật quy định cụ thể.
Điều 17 Luật BHTG quy định tổ chức tham gia BHTG được cấp lại Chứng nhận BHTG khi được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho phép phục hồi hoạt động nhận tiền gửi và khi Chứng nhận BHTG bị mất, rách nát, hư hỏng mà chưa có quy định cấp lại trong trường hợp tổ chức tham gia BHTG đổi tên hay thay đổi nội dung chính sách BHTG trong Chứng nhận BHTG…
Như vậy, quy định về Chứng nhận BHTG trong Luật BHTG đã kế thừa những nội dung phù hợp được kiểm chứng thực tế trong thời gian qua, song một số nội dung vẫn còn mang tính nguyên tắc chưa cụ thể như đã nêu trên. Để Luật BHTG mang tính thực thi cao, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật cần quy định chi tiết cụ thể đầy đủ trong các trường hợp cấp mới, cấp lại, thu hồi Chứng nhận BHTG để Chứng nhận BHTG là một trong những kênh thông tin chính thức về chính sách BHTG đến người gửi tiền và BHTGVN có thể chủ động thực hiện, tăng cường hiệu quả việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, góp phần nâng cao niềm tin công chúng đối với hệ thống tài chính ngân hàng quốc gia.