Hạn mức trả tiền bảo hiểm thể hiện cam kết của Chính phủ thông qua tổ chức BHTG bảo vệ người gửi tiền tại các tổ chức tham gia BHTG. Đây là yếu tố tác động trực tiếp đến việc tăng hay giảm niềm tin công chúng hoặc hạn chế các phản ứng tiêu cực dẫn đến hành vi rút tiền hàng loạt gây tổn thất lớn cho hệ thống ngân hàng. Bài viết xin nêu một số lợi ích khi hạn mức trả tiền bảo hiểm được nâng lên:
Thứ nhất, Việt Nam có khoảng hơn 4 triệu Việt kiều sinh sống và làm việc tại nước ngoài, trong đó nhiều nhất là tại Mỹ (2.200.000 người), Pháp (300.000 người), Úc (300.000 người), Canada (250.000 người)[1]. Hàng năm kiều bào Việt
Thứ hai, sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008, hệ thống tài chính Việt Nam bộc lộ một số yếu kém như thanh khoản khó khăn, nợ xấu có dấu hiệu tăng cao, chất lượng quản trị điều hành hạn chế, sản phẩm dịch vụ nghèo nàn, một số tổ chức tín dụng yếu kém phải tái cơ cấu, người dân đã quan tâm hơn tới các yếu tố rủi ro của ngân hàng khi lựa chọn gửi tiền. Nếu như trước kia, người gửi tiền chỉ quan tâm đến lãi suất, thì nay họ đã phải quan tâm hơn tới các yếu tố khác như uy tín, quy mô tài sản,…của các ngân hàng. Điều này cho thấy niềm tin của người gửi tiền vào hệ thống ngân hàng đã không còn như trước. Ngoài ra, mới đây Thủ tướng Chính phủ một lần nữa chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tích cực triển khai thực hiện Thông tư 02 quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Điều này khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng chất lượng quản trị rủi ro của các TCTD theo tiêu chí đánh giá và tiếp cận với chuẩn mực quốc tế. Sau khi Thông tư 02 được thực hiện, theo các chuyên gia nợ xấu của các ngân hàng gia tăng mạnh, kéo theo chi phí trích lập dự phòng rủi ro cũng gia tăng. Điều đó ảnh hưởng đến trạng thái tài chính, kết quả kinh doanh của các NHTM. Trong ngắn hạn các ngân hàng có thể gặp nhiều khó khăn, suy giảm kết quả kinh doanh, ảnh hưởng đến niềm tin của xã hội đối với hệ thống ngân hàng.
Theo kinh nghiệm quốc tế, trong trường hợp các quốc gia đang tiến hành cải cách, tái cấu trúc hệ thống ngân hàng hoặc khi NHTW đang chuẩn bị áp dụng các chuẩn mực mới thì hạn mức trả tiền bảo hiểm nên được duy trì ở mức cao để tránh những biến động mang tính tâm lý về niềm tin vào sự ổn định của hệ thống tài chính và “sức khỏe” của ngành Ngân hàng. Biện pháp này đã phát huy hiệu quả tốt khi chặn đứng tâm lý dao động của người gửi tiền tại các ngân hàng và bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn khi những hạn mức mới khá cao bảo vệ được đa số người gửi tiền. Theo khảo sát của Hiệp hội BHTG quốc tế và Quỹ Tiền tệ quốc tế năm 2010 cho thấy cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vừa qua đã khiến cho 48 nước phải tăng hạn mức trả tiền bảo hiểm. Như Mỹ đã tăng từ 100.000 USD lên 250.000 USD, EU từ 50.000 Euro lên 100.000 Euro, trong đó 19 nước áp dụng bảo đảm toàn bộ (Đức, Áo, Thái Lan, Singapore…). Ngoài ra, Cơ chế Bồi thường Dịch vụ Tài chính Anh (FSCS) đã thực hiện cải cách chính sách BHTG sau sự đổ vỡ của Ngân hàng Northern Rock, nâng hạn mức bảo hiểm tiền gửi cho tất cả các khoản tiền gửi ngân hàng từ 35.000 bảng lên 50.000 bảng từ 7/10/2008 nhằm bảo vệ những người gửi tiền tại nước này và tránh dòng tiết kiệm chảy tới những nước láng giềng cam kết bảo hiểm toàn bộ cho những người gửi tiền.
Từ những lợi ích trên, ta có thể thấy trong giai đoạn hiện nay, việc nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm không chỉ tác động trực tiếp đến niềm tin, bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền mà còn góp phần giúp hệ thống ngân hàng Việt Nam phát triển ổn định, thu hút được lượng tiền nhàn rỗi trong dân chúng cả trong và ngoài nước. Ngoài ra, khi hạn mức trả tiền bảo hiểm được nâng lên sẽ giúp hệ thống ngân hàng tránh được nguy cơ chảy máu tiền gửi sang quốc gia có hạn mức cao trong xu hướng hội nhập và toàn cầu hóa.
Tài liệu tham khảo
1. http://www.tgvn.com.vn/Item/VN/KieuBao/2012/8/AC00DE8998409F1F/
2. http://data.worldbank.org/indicator/BX.TRF.PWKR.CD.DT
3. http://www.tapchitaichinh.vn/Vang-Tien-te/Ngan-hang-don-kieu-hoi/39138.tctc