PV: Xin ông cho biết đâu là nguyên nhân tỷ giá USD/VND tăng mạnh trong những ngày gần đây?
Ông Tiết Văn Thành: Trong những ngày vừa qua, tỷ giá tăng nhẹ chủ yếu do yếu tố tâm lý. Hiện nay, trước các dự báo FED có thể sớm tăng lãi suất cuối năm, việc đồng đôla tăng giá mạnh trên thị trường quốc tế và ngay cả đồng Nhân dân tệ cũng phá giá đã tác động đến tỷ giá giữa đôla Mỹ và đồng Việt Nam.
Thực tế, thanh khoản thị trường vẫn tốt, cung cầu ngoại tệ bình thường, không có nhu cầu đột biến. Từ nay đến cuối năm, cung cầu ngoại tệ về cơ bản vẫn thuận lợi do các dòng vốn đầu tư nước ngoài, kiều hối tiếp tục là nguồn cung quan trọng cho thị trường. Việc NHNN ban hành Thông tư cho vay bằng ngoại tệ, trong đó cho phép gia hạn các đối tượng được vay vốn bằng ngoại tệ tại Thông tư 24/2015/TT-NHNN và Thông tư 07/2016/TT-NHNN đến hết năm 2017 cũng là yếu tố thuận lợi cho sự ổn định của thị trường và tỷ giá.
PV: Vậy, xu hướng tăng của tỷ giá những ngày qua có phải là diễn biến bình thường trong bối cảnh đồng USD tăng giá mạnh và các đồng tiền chủ chốt khác trên thế giới cũng biến động mạnh không, thưa ông?
Ông Tiết Văn Thành: Trong những ngày vừa qua, tỷ giá trung tâm giữa đồng USD với VND do NHNN công bố có biến động theo xu hướng tăng lên của đồng USD trên thị trường thế giới. Theo đó, tỷ giá trung tâm ngày 18/11 đã lên mức 22.112 VND, cao nhất kể từ khi cơ chế tỷ giá trung tâm được áp dụng tại Việt Nam vào đầu năm 2016. Đà tăng của tỷ giá phản ánh yếu tố tâm lý do biến động của thị trường thế giới sau khi có kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ. Trong diễn biến đó, đồng USD lên giá mạnh so với nhiều đồng tiền chủ chốt, trong khi đồng Nhân dân tệ đang ở vùng thấp nhất trong 8 năm trở lại đây.
Cụ thể, ngày 17/11, chỉ số USD-Index tiếp tục tăng mạnh thêm 0,48%, nâng mức tăng trong tuần lên tới 2,13%. Trong khi đó, đồng Nhân dân tệ đã mất giá 1,12% trong tuần và 5,9% tính từ đầu năm.
Nhiều đồng tiền chủ chốt khác trên thế giới, cũng như trong khu vực, cũng đều có biến động mạnh trên 1% đến trên 3% chỉ trong một tuần trở lại đây.
Trong so sánh trên, mức tăng của tỷ giá trung tâm giữa đồng USD với VND 1% tính từ đầu năm như trên là bình thường.
PV: Với dự báo FED có thể tăng lãi suất đồng đôla cuối năm 2016 hoặc đầu năm 2017, liệu tỷ giá và thị trường ngoại hối sẽ chịu nhiều tác động trong thời gian tới không, thưa ông?
Ông Tiết Văn Thành: Theo tôi, tỷ giá vẫn trong tầm kiểm soát của NHNN. Vì NHNN ta đã mua được lượng lớn ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối để có thể can thiệp vào thị trường tiền tệ khi cần thiết. Do thị trường thế giới có biến động mạnh nên việc tỷ giá trong nước biến động cũng là tất yếu.
Trong trường hợp Fed tăng lãi suất vào cuối năm 2016 hoặc đầu năm 2017 thì cũng chưa chắc sẽ tác động lớn đối với thị trường ngoại tệ và tỷ giá vì dòng vốn vào Việt Nam chủ yếu là đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI), khó có thể đảo chiều trong ngắn hạn, còn dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII ) có quy mô nhỏ nên khó tác động được đến thị trường ngoại tệ trong nước. Đối với yếu tố tâm lý, khi thị trường có những biến động, với cách thức điều hành tỷ giá mới linh hoạt như hiện nay thì tác động của yếu tố tâm lý sẽ được giảm thiểu.
Mặc khác, Thông tư 15/2015/TT-NHNN về giao dịch ngoại tệ của TCTD cũng giúp hạn chế việc cầu ngoại tệ do tâm lý bị đẩy lên như những năm trước đây, vì quy định tại Thông tư hạn chế việc khách hàng mua ngoại tệ giao ngay cho các nhu cầu chưa đến hạn thanh toán.