Khác biệt về ý nghĩa xã hội
Khi nhắc đến bảo hiểm thương mại, chúng ta thường nghĩ đến các công ty như: Manulife, Prudential, MB Ageas Life hay Bảo Việt Nhân Thọ…là các đơn vị cung cấp nhiều sản phẩm để bảo vệ khách hàng từ sức khỏe đến tài sản. Khi tham gia bảo hiểm thương mại, chúng ta ký hợp đồng với công ty bảo hiểm và đóng phí định kỳ đầy đủ để nhận được sự bảo vệ.
Trong khi đó, tại Việt Nam, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) là tổ chức duy nhất được giao nhiệm vụ thực hiện chính sách BHTG. BHTG có ý nghĩa xã hội sâu rộng hơn thông qua việc bảo vệ hàng chục triệu người gửi tiền tại các tổ chức tham gia BHTG - bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức tài chính vi mô. Chính sách BHTG giúp bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền khi tổ chức tín dụng gặp sự cố, đảm bảo hệ thống ngân hàng hoạt động an toàn, lành mạnh; từ đó củng cố niềm tin của người dân, góp phần duy trì an ninh tài chính quốc gia, đặc biệt khi xảy ra khủng hoảng.
Những khía cạnh cốt lõi
Để phân biệt sự khác nhau cơ bản giữa bảo hiểm thương mại và BHTG, hãy cùng đánh giá những khía cạnh cốt lõi của hai loại hình bảo hiểm này.
Về mục tiêu hoạt động
Bảo hiểm thương mại: Tập trung bảo vệ cá nhân hoặc doanh nghiệp trước các rủi ro cụ thể như bệnh tật, tai nạn, hay thiệt hại tài sản. Đây là sản phẩm mang tính cá nhân hóa, phục vụ nhu cầu riêng lẻ.
BHTG: Hướng đến bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền và duy trì sự ổn định của toàn bộ hệ thống tài chính - ngân hàng. Đây là chính sách công, mang tính xã hội cao.
Về cơ chế pháp lý
BH thương mại: Là giao dịch dân sự dựa trên hợp đồng giữa người mua và công ty bảo hiểm. Khách hàng có quyền lựa chọn tham gia hoặc không.
BHTG: Là chính sách bắt buộc đối với các tổ chức tín dụng có nhận tiền gửi bằng VNĐ của cá nhân. Theo đó, ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức tài chính vi mô phải tham gia BHTG. Người gửi tiền được bảo vệ tự động khi gửi tiền tại các tổ chức này.
Về chủ thể cung cấp
Bảo hiểm thương mại: Do các công ty bảo hiểm tư nhân hoặc cổ phần cung cấp, hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận.
BHTG: Do BHTGVN - tổ chức tài chính Nhà nước thực hiện với mục tiêu phi lợi nhuận để bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và góp phần đảm bảo an toàn, lành mạnh hệ thống ngân hàng.
Về đối tượng tham gia và được bảo vệ
Bảo hiểm thương mại: Khách hàng (cá nhân, doanh nghiệp) là đối tượng tham gia, đóng phí và được bảo vệ theo hợp đồng.
BHTG: Các ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức tài chính vi mô là tổ chức tham gia BHTG và phải đóng phí cho BHTGVN. Người gửi tiền là đối tượng được bảo vệ mà không cần phải đóng phí BHTG.
Chi trả khi có rủi ro và hạn mức bảo vệ
Bảo hiểm thương mại: Khi xảy ra sự cố (tai nạn, bệnh tật, hư hỏng tài sản), khách hàng phải làm hồ sơ yêu cầu bồi thường. Công ty bảo hiểm sẽ xem xét và chi trả toàn bộ hoặc một phần thiệt hại tùy theo điều khoản tại hợp đồng.
BHTG: Khi tổ chức tham gia BHTG mất khả năng chi trả hoặc phá sản, BHTGVN chi trả BHTG cho người gửi tiền trong hạn mức cố định hoặc theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở đề nghị của Ngân hàng Nhà nước.
Chủ động tìm hiểu về bảo hiểm thương mại và BHTG
Tựu chung, bảo hiểm thương mại và BHTG, dù cùng có tên gọi "bảo hiểm" nhưng lại hướng đến phục vụ những mục đích khác nhau. Trong đó:
Bảo hiểm thương mại: là lựa chọn cá nhân, giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe, tài sản, hay kế hoạch tài chính trước các rủi ro cụ thể trong cuộc sống.
BHTG: là chính sách công của Nhà nước nhằm bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và góp phần đảm bảo sự ổn định của hệ thống tài chính - ngân hàng.
Hiểu rõ những nét khác biệt cơ bản giữa hai loại hình này sẽ giúp người dân có thể đưa ra quyết định tài chính đúng đắn. Khi gửi tiền tại tổ chức tham gia BHTG, người gửi tiền có thể yên tâm vì đã có BHTGVN bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Với bảo hiểm thương mại, hãy chủ động lựa chọn gói dịch vụ phù hợp, đọc và giữ kỹ hợp đồng, các chứng từ liên quan để đảm bảo quyền lợi của bản thân nếu phát sinh yêu cầu bồi thường.
Bảo hiểm thương mại và BHTG đều đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Do đó, khi người dân chủ động tìm hiểu và hiểu đúng về lợi ích hai mô hình bảo hiểm này mang lại sẽ yên tâm hơn khi gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, cũng như hoạch định cho bản thân nền tảng vững chắc về an toàn tài chính.
PV