Trang Chủ
Thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2017 của Chính Phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2017, NHNN đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2017. Theo đó, bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, từ đầu năm 2017, NHNN kiên định điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra; ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, bảo đảm thanh khoản của các tổ chức tín dụng (TCTD), ổn định thị trường tiền tệ.
Điều tiết thanh khoản hợp lý
Trong 6 tháng đầu năm 2017, mặt bằng lãi suất được giữ ổn định và giảm mặc dù sức ép tăng. Vì vậy, từ ngày 10/7/2017, để hỗ trợ giảm chi phí hoạt động cho doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, trên cơ sở đánh giá thận trọng diễn biến lạm phát có chiều hướng tăng chậm và khả năng kiểm soát theo mục tiêu 4% của Quốc hội, hoạt động ngân hàng có diễn biến tích cực, NHNN đã điều chỉnh giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa đối với các lĩnh vực ưu, điều chỉnh giảm 0,25%/năm các mức lãi suất điều hành của NHNN. Đồng thời, các TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động để tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên. Cụ thể, từ ngày 10/7/2017, lãi suất tái cấp vốn giảm từ 6,5%/năm xuống 6,25%/năm; lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5%/năm xuống 4,25%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN Việt Nam đối với các ngân hàng từ 7,5%/năm xuống 7,25%/năm.
Đánh giá cao động thái này của NHNN, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc giảm lãi suất chính sách sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là nắn dòng tiền ngân hàng vào các lĩnh vực kinh tế cần ưu tiên phát triển, như nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tổ Công tác của Thủ tướng Chính phủ nhận định: “Quyết định này của NHNN thể hiện trách nhiệm của ngành Ngân hàng đối với nền kinh tế và thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của Chính phủ”.
Kết quả của việc thực thi đồng bộ các giải pháp nêu trên, các TCTD đã tích cực triển khai chủ trương của Chính phủ và NHNN giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên. Bên cạnh đó, các TCTD cũng tích cực thực hiện giảm lãi suất cho các lĩnh vực sản xuất kinh doanh (SXKD) với lãi suất thấp hơn khoảng 0,5-1%/năm, giảm lãi suất một số chương trình cho vay trung và dài hạn đối với lĩnh vực ưu tiên xuống còn khoảng 8%/năm, triển khai các gói tín dụng ngắn hạn,trung và dài hạn đa dạng với lãi suất ưu đãi cho các ngành thiết yếu trong phát triển kinh tế và an sinh xã hội; áp dụng lãi suất cho vay ngắn hạn đối với khách hàng tốt khoảng 4-5%/năm. Đồng thời, các TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí để tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và NHNN. Hiện mặt bằng lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên ở mức: ngắn hạn 6-6,5%/năm, trung và dài hạn 9-10,5%/năm; đối với SXKD thông thường, khoảng 6,8-9%/năm đối với ngắn hạn, 9,3-11%/năm đối với trung dài hạn.
Giá trị của VND ổn định
Bên cạnh nỗ lực giảm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp, điều hành tỷ giá của NHNN cũng được các chuyên gia và tổ chức quốc tế đánh giá cao. Theo đó,tỷ giá trung tâm tiếp tục được NHNN điều hành linh hoạt, bám sát diễn biến thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ; việc điều chỉnh linh hoạt tỷ giá mua ngoại tệ để có điều kiện tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước trong những giai đoạn cung-cầu thị trường ngoại tệ thuận lợi; NHNN chủ động và linh hoạt điều tiết thanh khoản VND hợp lý đã góp phần bình ổn định thị trường ngoại tệ, tỷ giá theo mục tiêu đề ra.
Theo NHNN, thanh khoản thị trường tốt, hệ thống các TCTD mua ròng ngoại tệ từ khách hàng; các nhu cầu hợp lý, hợp pháp của tổ chức, cá nhân về ngoại tệ đều được đáp ứng đầy đủ, kịp thời; NHNN tiếp tục mua được ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước. Đến ngày 25/10/2017, tỷ giá trung tâm tăng 1,4%, tỷ giá liên ngân hàng giảm 0,19% so với cuối năm 2016.
Hiện nay, thị trường ngoại tệ trong nước đã có bước phát triển đáng kể, do vậy, bên cạnh việc thực hiện giao dịch truyền thống là mua/bán ngoại tệ giao ngay, NHNN triển khai giao dịch kỳ hạn với các TCTD để bổ sung công cụ cho các thành viên trên thị trường. NHNN thực hiện mua ngoại tệ kỳ hạn, trên cơ sở cân nhắc diễn biến lãi suất, tỷ giá, sẽ hỗ trợ các TCTD chủ động hơn trong việc cân đối dòng tiền (bao gồm cả cân đối dòng tiền phục vụ tín dụng) và có thêm lựa chọn trong việc bán ngoại tệ cho NHNN, từ đó khuyến khích TCTD bán ngoại tệ cho NHNN để tăng dự trữ ngoại hối.
Cùng với việc mua kỳ hạn, NHNN giảm tỷ giá mua ngoại tệ trên cơ sở cân nhắc phù hợp với diễn biến thị trường trong và ngoài nước. Cung cầu thị trường ngoại tệ trong nước những tháng gần đây khá thuận lợi: cán cân thương mại từ tháng 7 trở lại đây liên tục xuất siêu, trong đó tháng 8 và tháng 9 xuất siêu ở mức cao (lần lượt 1,58 tỷ USD và 1,1 tỷ USD); các dòng vốn nước ngoài FDI, FII, kiều hối tiếp tục thuận lợi. Trong bối cảnh nguồn cung ngoại tệ dồi dào, trạng thái ngoại tệ của các TCTD ở mức dương cao, vì vậy để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước, NHNN giảm tỷ giá mua ngoại tệ kết hợp với thực hiện mua kỳ hạn để khuyến khích các TCTD sớm bán ngoại tệ cho NHNN.
Trên thị trường quốc tế, từ ngày 20/9 đến nay, mặc dù USD có diễn biến tăng giá sau cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed),nhưng nếu so với cuối năm 2016 thì tính đến ngày 6/10, USD thế giới đã giảm giá trên 8%; VND đang giảm giá với hầu hết đồng tiền các đối tác thương mại chính (-4,04% so với CNY, -3,52% so JPY, -10,18% so EUR, -5,13% so KRW, -5,83% so TWD, -5,49% so SGD và -6,52% so THB), do vậy, việc NHNN giảm tỷ giá mua là phù hợp với diễn biến trên thị trường quốc tế, đồng thời mức giảm được cân nhắc phù hợp với mặt bằng chung thị trưởng để vẫn đảm bảo khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu.
Trong một đánh giá mới đây của hãng tin Bloomberg(một hãng tin tài chính hàng đầu của Hoa Kỳ)về mức độ ổn định tiền tệ của một số đồng tiền thuộc khu vực châu Á, VND được nhận định là đồng tiền thuộc nhóm ổn định nhất ở châu Á, đánh giá này được đưa ra dựa trên những con số so sánh thuyết phục.
Hãng tin Bloomberg đưa ra nhận định này trong công bố mới đây dựa trên phân tích về biến động của đồng tiền Việt Nam trong những tháng liên tiếp gần đây. Các chuyên gia trong nước thì cho rằng, sự ổn định sẽ còn được duy trì đến hết năm nhờ những yếu tố tích cực của nền kinh tế.
Theo những số liệu mà Bloomberg đưa ra, có thể thấy đường đi của VND so với USD kể từ đầu năm đến nay tương đối bằng phẳng. Biến động có chăng chỉ xảy ra ở những tháng đầu năm do yếu tố thời vụ. Quan sát những số liệu này, ông Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính ngân hàng, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia cũng có nhận định trùng khớp với Bloomberg với 2 lý do căn bản: Thứ nhất, NHNN tiếp tục điều hành tỷ giá theo hướng tỷ giá trung tâm, qua đó tỷ giá cũng ổn định hơn. Về cầu nhập siêu kiểm soát tốt hơn, 9 tháng thì nhập siêu ở mức 0,44 tỷ USD, trong khi đó nguồn cung lại rất dồi dào ở cả khía cạnh giải ngân FDI, ODA, kiều hối và khách quốc tế đến Việt Nam tăng 28%. Thứ hai, theo con số chính xác mà Ngân hàng Thế giới (WB) mới công bố, kiều hối của Việt Nam năm 2016 là 13,4 tỷ USD, tăng khoảng 3% so với năm 2015. Dự báo kiều hối năm nay sẽ tăng ở mức khoảng 5-7%.Như vậy, mức kiều hối về Việt Nam năm 2017 dự kiến sẽ vượt con số 14 tỷ USD và Việt Nam tiếp tục là 1 trong 15 nước dẫn đầu về kiều hối.
Cùng chung nhận định về sự ổn định giá trị của VND, ông Lê Xuân Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển kinh doanh, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia cũng cho rằng, dòng vốn nước ngoài rút ra khỏi các nước Indonesia, Malaysia, Thái Lan khá mạnh trong khi tại Việt Nam lại không phải chịu hiện tượng rút vốn ồ ạt của nước ngoài. Trái lại, Việt Nam lại thu hút được thêm đầu tư nước ngoài, kể cả đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp trên thị trường chứng khoán. Qua 9 tháng năm 2017, riêng đầu tư vào mua cổ phần và cổ phiếu đã lên tới 4,2 tỷ USD, cao gấp 3 lần năm 2016. Đây cũng là nhờ vào chính sách tỷ giá hối đoái của Việt Nam rất ổn định.
Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam - ông Phạm Hồng Hải cũng nhận định, hiện VND là đồng tiền có tính ổn định nhất trong khu vực, nên HSBC cũng nhận thấy, không có áp lực gì lớn lên tỷ giá trong năm nay. Tuy nhiên, trong năm sau, sẽ khó có thể nói trước được tình hình tỷ giá thế nào, nhất là khi (FED) tiếp tục lộ trình tăng thêm lãi suất USD như đã đề ra.
Theo chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn, tỷ giá vẫn được kiểm soát ổn định những quý đầu năm, nên khả năng khó có biến động nhiều, kể cả khi FED tiếp tục triển khai lộ trình tăng thêm lãi suất. Dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện đạt 45 tỷ USD, còn nguồn kiều hối và vốn đầu tư trực tiếp - gián tiếp nước ngoài tiếp tục chảy vào Việt Nam…
Trong báo cáo mới công bố hôm 31/10, Moody's Investors Service (1 trong 3 công ty đánh giá tín dụng lớn nhất trên thế giới hiện nay)đã nâng triển vọng đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam từ “ổn định” lên “tích cực” trong vòng 12-18 tháng tới, qua đó phản ánh kỳ vọng tăng trưởng kinh tế tươi sáng và bức tranh tích cực đối với các ngân hàng được xếp hạng tín nhiệm.
